Samtíðin - 01.12.1953, Side 21

SAMTÍÐIN
15
IðnaÍarmannagarðurinn í Kaupmannahöfn
20. OKTÓBER 1950 var mildll
gleðidagur meðal iðnaðarmanna í
Kaupmannahöfn. Þá var vígður þar
mjög myndarlegur iðnaðarmanna-
garður, og er þess að vænta, að ís-
lenzkir iðnsveinar eigi eftir að njóta
þar góðrar vistar í framtiðinni. Þegar
á það er litið, að elzti stúdentagarður
Hafnar er frá 1595, er það ekki von-
um fyrr, að hin fjölmenna iðnsveina-
sveit þar í horg hefur nú loks um
miðja 20. öld eignazt þak yfir höfuð
88 námsmanna. En auk þess er þarna
gistirúm handa 35 mönnum, er sækja
vilja stutt námskeið.
1 Khöfn eru nokkrir mjög mis-
gamlir stúdentagarðar. Kunnastur Is-
lendingum er garður sá við Kaup-
mangaragötu, sem Kristján IV. lét
reisa og vígður var árið 1623. Þar
hjuggu fyrrum allmargir íslenzkir
stúdentar, þar til þcir misstu réttinn
til garðvistar með sambandslögunum
frá 1918. Um þessar mundir er rúm
fyrir samtals um 680 garðbúa á öll-
um stúdentagörðum Hafnar, og eru
í þeim fjölmenna hópi örfáir Islend-
ingar. Tveir danskir bæir hafa orðið
á undan Höfn að koma sér upp iðn-
aðarmannagörðum, Hrossanes (Hor-
sens) 1949 og Álaborg vorið 1950. Þá
má geta þess, að Landbúnaðarhá-
skólinn i Khöfn lauk hyggingu nem-
endagarðs árið 1945.
Iðnaðarmannagarðurinn (Hand-
værkerkollegiet) í Khöfn er til orðinn
af brýnni þörf. Rannsókn á hýbýlum
iðnnema í Höfn liafði leitt í ljós, að
margir þeirra urðu að hírast í óupp-
hituðum, en rándýrum herbergja-
kytrum ýmist í kjöllurum eða á hana-
bjálkum. Þessi húsnæðisvandræði
leiddu einatt til þess, að efnilegir
piltar utan af landshyggðinni urðu
að hætta við að leita sér framhalds-
menntunar í höfuðstaðnum. Hljóta
allir að skilja, hve þetta ástand var
bagalegt.
Iðnaðarmannagarðurinri var að
verulegu leyti byggður fyrir sam-
skotafé. Reið þar á vaðið Ernst
Parsbo stórkaupm. og gaf 100.000 kr.
Þessi rausnargjöf varð til þess að
veita mörinum aukna trú á það, að
garðnrinn mundi komast upp, áður
mjög langt um liði, og var nú gerður
uppdráttur að honum og kostnaðar-
áætlun, en því næst gaf Iðnaðar-
mannafélagið 50.000 kr. í byggingar-
sjóðinn. Mai’kaður og happdrætti,
sem Iðnaðarmannafélagið efndi til
29. og 30. okt. 1947, gáfu 84.000 kr.
tekjur. Mikinn fögnnð vakti það, er
Friðrik konungur IX. tilkynnti, að
hann mundi gefa andvirði eins her-
hergis í garðinum. Þá gaf Tuborg-
ölgerðin 100,000 kr. og skyldi þeirri
fjárhæð varið til að búa öll herbergi
garðsins húsgögnum. Hefur Tuhrrg
ekki látið þar við sitja, en gefið garð-
inum síðar fleiri gjafir. Þá sei.du
gamalmenni tveggja elliheimila garð-
inum samtals 1.200 kr. Komu þar
saman margar smágjafir, sem sýndu
á fagran hátt, að cllin vildi hér sem
oftar rétta æskunni örvandi hönd.