Samtíðin - 01.10.1959, Page 7

8. blað 26. árg. IMr. 256 Október 1959
TÍMARIT TIL SKEMMTIJIMAR OG FRÓÐLEIKS
SAMTÍÐIN kemur út mánaðarlega nema í jan. og ágúst. Ritstjóri og útgefandi: Sigurð-
ur Skulason, Reykjavik, sími 12526, pósthólf 472. Afgreiðslusími 18985. Árgjaldið, 55
kr. (erl. 65 kr.), greiðist fyrirfram. Áskriftir miðast við síðustu áramót. Áskriftargjöld-
umveitt mottaka í Bókaverzlun Isafoldar, Austurstræti 8. — Félagsprentsmiðjan hf.
Er pað mttsíu manntján Wslendinya ?
ÞAÐ ER ekki nema sjálfsagt, að ís-
Ienzkt löggjafarvald hafi hliðsjón af er-
lendri löggjöf, þegrar það er að setja lög.
Hitt er Iakara, þegar það laetur þýða út-
lend lög- og þröngvar þeim síðan upp á
Islendinga, án þess að þau eigi við ís-
lenzka staðhætti, eins og því miður hefur
oft átt sér stað.
Árið 1935 voru sett hér lög um, að op-
inberir embættismenn eða starfsmenn í
þjónustu ríkis, bæjar- eða sveitarfélaga
eða stofnana, sem þau ráða yfir eða eiga,
skyldu leystir frá störfum síniun, er þeir
væru fullra 65 ára. Heimilt skyldi þó að
láta menn, er þættu nógu ernir til líkama
og sálar, halda störfum sínum til fullra
70 ára, en eldri mátti enginn gegna opin-
beru embætti eða stöðu. (Aldursákvæðin
náðu ekki tii ráðherra, alþingismanna
né annarra opinherra fulltrúa, sem kosnir
voru almennri kosningu né heldur þeirra
sýslunarmanna, er ekki liafa sýslanina
að aðalstarfi).
Það sást brátt, hve þessi erlendu aldurs-
ákvæði áttu hér illa við, því að eftir að-
eins eitt ár (1. febr. 1936) var lögunum
breytt. Og 11 árum seinna (1947) sáu
menn orðið, hve hið lága 65 ára aldursá-
kvæði var fáranlegt og hækkuðu það upp
í 70 ár. Síðan eru liðin 12 ár, og enn hefur
reynslan tjáð okkur, að þessum lögum
þurfi að breyta. Sjötugur maður er í dag
áþekkur fimmtugum manni fyrir nokkr-
um áratugum. Valda því einkum stór-
bætt lífssldlyrði þjóðarinnar, framfarir i
heilbrigðismálum og því aukin heilsu-
vernd. íslenzka ríkið ætti sjálfs sín vegna
að láta fara fram vísindalega rannsókn á
heilsufari og starfsgetu sjötugra embætt-
ismanna sinna og leyfa síðan þeim þeirra,
er þess óska, að lialda áfram störfum, ef
ekkert er að þeim. Öðrum með minni
starfsgetu ætti að fá auðveldari störf en
þau, sem þeir hafa áður gegnt.
Við lifum í landi, sem krefst miklu meiri
mannafla en liér er til og oft meiri vitur-
leiks og lífsreynslu en virðist einkenna
opinberar athafnir á fslandi. En okkur
hefur ekki lærzt að gernýta lilutina. Ár-
lega fara hér forgörðum milljónaverð-
mæti vegna þekkingarskorts, hirðuleysis
og getuleysis. Tilfinnanlegast er þó að
gernýta ekki vit og reynslu menntaðasta
hluta þjóðarinnar, heldur varpa árlega
fjölda manna með mikla ónotaða krafta
í glatkistuna. Allir vita, að sú meðferð
á vinnugefnum embættismönnum jafn-
gildir stundum dauðadómi.
Hið fáránlega lagaákvæði um 70 ára
aldurstakmark ísl. embættismanna er
orðið úrelt. Það er ómannúðlegt og skað-
legt menningu þjóðarinnar og efnahag.
Þetta er ekki einimgis stórmál hér á landi,
heldur viðurkenna aldurssérfræðingar
annarra þjóða það sjónarmið, sem hér
hefur verið haldið fram, enda er það að
komast á dagskrá víða erlendis. — Vin-
saml. lesið greinina á bls. 14 hér í blaðinu.