Fréttablaðið - 18.10.2010, Blaðsíða 14

14 18. október 2010 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Henry Birgir Gunnarsson henry@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Mannréttindaráð Reykjavíkurborgar hefur nú til umfjöllunar samskipti leik-
og grunnskóla borgarinnar við kirkju og
trúfélög. Meirihluti ráðsins vill samkvæmt
fréttum að samskiptin taki mið af þeirri
stefnu að gera skólaumhverfið hlutlaust
þegar kemur að trúmálum.
Til að ná því fram leggur meirihluti
Mannréttindaráðs til breytingar á þeim
venjum sem komist hafa á í samskiptum
trúfélaga og skóla. Taka á fyrir að börn fái
leyfi á skólatíma til að fara í fermingar-
ferðalög, kynning á trúarlegu starfi verði
bönnuð innan skóla, sömuleiðis öll umfjöll-
un um trúarleg málefni, einnig allt starf
á vegum trúfélaga í húsnæði skóla og frí-
stundastarfs. Loks á að taka fyrir að leitað
sé til presta ef aðstoð þarf við áfallahjálp.
Í þessari umræðu teljum við mikilvægt
að hafa nokkur atriði í huga. Hlutleysi í trú-
málum þýðir ekki algjöra fjarveru veru-
leika og menningar trúariðkunar eða lok
samstarfs kirkju og skóla. Mannréttinda-
stefna sem byggir á trúfrelsi og virðingu
fyrir ólíkum trúarskoðunum fólks krefst
þess ekki að opinbert rými og samfélagslegt
starf sé gersneytt af trúarlegum minnum.
Við hvetjum flottu borgarfulltrúana okkar
í Reykjavík til að hafa í heiðri trúfrelsi sem
gengst við þeirri staðreynd að trú og trú-
ariðkun er hluti af samfélaginu okkar. Við
hvetjum þau til að tryggja áframhaldandi
jafnrétti og umhyggju fyrir öllum skóla-
börnum, hvaðan sem þau koma og hvaða lífs-
skoðun þau og fjölskyldur þeirra aðhyllast.
Við hvetjum borgarfulltrúana líka til að
taka ekki frelsið til að haga málum frá skól-
unum sjálfum og fagfólkinu sem vinnur við
mennta- og frístundastarf borgarinnar. Við
treystum skólastjórnendum á hverjum stað
til að skipuleggja samskipti og samstarf við
kirkju, trúfélög og lífsskoðanafélög, við tón-
skóla, skáta og íþróttafélög. Stöndum vörð
um frelsi í hverfi. Við þurfum trú og traust,
ekki boð og bönn.
Trú, boð og bönn
Trúmál
Árni Svanur
Daníelsson og
Kristín Þórunn
Tómasdóttir
prestar
Enginn til að útskýra
Kosningar krefjast mikillar sérfræði-
þekkingar. Útlit er fyrir að nokkur
hörgull verði á henni fyrir næstu
kosningar á Íslandi, sem verða til
stjórnlagaþings í nóvember. Kosn-
ingakerfið er nýtt fyrir íslenskri þjóð
og því þarf einhvern til að
útskýra það og útfæra
leiðbeiningar svo almenn-
ingur geti nú kosið að
mestu vandræðalaust.
Einn maður hefur verið
einráður á því sviði nánast
svo lengi sem
elstu menn
muna og verið
stjórnvöldum og kjörstjórnum til ráð-
gjafar fyrir kosningar af öllu tagi. Sá
heitir Þorkell Helgason, er í framboði
til stjórnlagaþings og því vanhæfur til
umfjöllunar um málið.
Og enginn til að reikna
Í kosningum þarf líka að reikna út
niðurstöður, sérstaklega
þegar kerfið er flókið
eins og nú er. Ríkis-
útvarpið hefur fengið
góðan mann til að
sinna því verki mörg
undanfarin ár.
Hann reiknar
eins og
vindurinn
svo fólk heima í stofu fái upplýsingar
um nýjustu vendingar beint í æð. Sá
spekúlant heitir Valgarður Guðjóns-
son, kenndur við Fræbbblana. Val-
garður er í líka framboði til stjórnlaga-
þings og hans mun því væntanlega
ekki njóta við í kosningasjónvarpi
RÚV að þessu sinni.
Síðasti sérfræðingurinn
Nú vantar bara að Ólafur Þ. Harðar-
son stjórnmálafræðiprófessor gefi
kost á sér á þingið og þá er borin
von að við fáum nokkurn tíma
að vita hver verður raunverulegur
sigurvegari kosninganna.
stigur@frettabladid.is
Hlutleysi í trú-
málum þýðir
ekki algjöra fjar-
veru veruleika
og menningar
trúariðkunar
M
eirihlutinn í mannréttindaráði Reykjavíkurborgar
hefur lagt fram drög að ályktun um samskipti leik-
og grunnskóla borgarinnar við trúfélög. Ekki verð-
ur annað séð en að nái ýmsar tillögur sem þar er að
finna fram að ganga, verði ýmsar gamlar og góðar
hefðir í skólastarfinu afnumdar.
Þannig er lagt til að kirkjuferðum fyrir jól verði hætt, en þær
hafa verið þáttur í starfi velflestra skóla og leikskóla. Sömuleiðis
á að taka fyrir bænahald, sálma-
söng og „listsköpun í trúarlegum
tilgangi“ í skólunum. Það þýðir
væntanlega að nú megi ekki
lengur syngja sálma á litlu jól-
unum og ekki föndra myndir af
Maríu og Jesúbarninu fyrir jól
– eða hvað? Lagt er til að hætt
verði að gefa börnum í sjöunda
bekk frí til að fara í ferðalag vegna fermingarfræðslu. Heimsókn-
ir fulltrúa trúfélaga í skóla og leikskóla á að banna. Þá er því beint
til skólanna að þurfi að leita aðstoðar vegna sálrænna áfalla skuli
frekar kalla til „fagaðila“ en fulltrúa trúfélaga.
Margrét Sverrisdóttir, formaður mannréttindaráðsins, sagði í
samtali við Vísi fyrir helgina að þessar tillögur væru til komnar
vegna kvartana foreldra barna í leik- og grunnskólum og fyrir-
spurna starfsfólks skólanna, sem vildi fá að vita hvaða reglur giltu
um samstarf skóla og trúfélaga.
Það er raunar alveg sjálfsagt mál að um það gildi skýrar reglur.
En þarf það að þýða að hluti af trú, menningu og hefðum yfirgnæf-
andi meirihluta þjóðarinnar verði strokaður út úr skólastarfinu?
Íslendingar eru að uppistöðu kristin þjóð, þótt fólki sem aðhyll-
ist önnur trúarbrögð eða engin hafi fjölgað. Níutíu prósent Íslend-
inga eru skráð í kristin trúfélög. Hátt í níu af hverjum tíu börn-
um fermast í kristinni athöfn. Hér skal fullyrt að yfirgnæfandi
meirihluti foreldra barna í leik- og grunnskólum Reykjavíkur er
ánægður með kirkjuferðirnar, fermingarfræðsluferðirnar, að
prestar komi í skólann þegar áföll dynja yfir (slíkt er raunar hluti
af áfallaætlun margra skóla og hefur gefizt vel), að sálmar séu
sungnir á litlu jólunum og krakkarnir komi heim með myndir af
Maríu, Jesúbarninu og öllum hinum í Betlehem á aðventunni.
Hins vegar er minnihluti foreldra sem kvartar. Þær kvartanir
nema kannski einhverjum tugum á ári og sjálfsagt er að starfsfólk
skólanna hafi svör og úrræði á reiðum höndum. Rétt minnihlutans
ber að virða. Að sjálfsögðu á ekki að þvinga börn, sem ekki eru
kristin, til að fara í kirkju heldur finna þeim önnur verkefni á
meðan. En það á ekki að taka ánægjuna af kirkjuferðinni af meiri-
hlutanum. Ef einhver vill ekki að börnin hans taki þátt í jólaföndri
með kristilegu mótífi, er sjálfsagt að koma til móts við það. En
eyðileggjum ekki ævagamlar hefðir fyrir meirihlutanum.
Mannréttindaráð Reykjavíkurborgar virðist fyrst og fremst
hafa hlustað á háværan minnihluta foreldra þegar það samdi
tillögu sína. Hvernig væri að meirihlutinn léti nú í sér heyra?
Vill meirihluti foreldra banna kirkjuferðir fyrir jól og
sálgæzlu presta í skólum þegar áfall dynur yfir?
Trú og hefðir
strokaðar út?
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN