Fréttablaðið - 18.02.2011, Blaðsíða 17

FÖSTUDAGUR 18. febrúar 2011 17
Nú um mánaðamótin tekur gildi mikill og harkalegur niðurskurður á þjónustu
Strætó bs. Strætisvagnar munu hætta að
ganga um klukkan 23 á kvöldin, klukkutíma
fyrr en áður, strætó mun byrja að ganga
tveimur klukkutímum síðar á laugardögum,
nokkrar leiðir eru felldar niður og akstur á
öðrum skerðist stórlega.
Þetta er allt einstaklega svekkjandi, sér-
staklega í ljósi þess að farþegum Strætó
hefur verið að fjölga töluvert á undanförnum
misserum.
Svona er heimurinn tragíkómískur: Þegar
vel áraði var sagt að enginn vildi nota
strætó og því var skorið niður. Þegar verr
viðrar og fólk vill nota strætó er ekki til
peningur til að láta vagnana ganga. Mögru
árin komu, en við áttum við sem sagt ekki
efni á að spara.
Svikin loforð
Það er miður að menn komist varla leng-
ur heim með strætó eftir að hafa farið út
að borða eða í leikhús. Þeir sem nú sitja
við völd í Reykjavík gáfu að sjálfsögðu allt
önnur fyrirheit um almenningssamgöngur
í borginni en þau að ráðast með sveðjum á
þjónustutíma og þjónustustig þeirra.
Samfylkingin lagði fyrir kosningar fram
tillögur um ferðir á 10 mínútna fresti. Í níu
mánaða gamalli samstarfsyfirlýsingu Sam-
fylkingarinnar og Besta flokksins segir:
„Auka skal ferðatíðni og bæta leiðakerfi
strætós. Tryggt verði að strætó gangi alla
daga ársins.“ Nú er ferðatíðnin lækkuð og
strætó mun ekki ganga á páskadag frekar en
seinustu ár. Svona fór um loforð þau.
Fríar ferðir fyrir greyin
Það virðist vera mjög erfitt að uppræta
þá hugmynd meðal stjórnmálamanna að
strætó sé, eða eigi, fyrst og fremst að vera
þjónusta við aumingja. Þess vegna vilja
menn alltaf „stilla fargjaldahækkunum
í hóf“ og ef menn eru í einstaklega aum-
ingjavænu skapi þá lofa menn frítt í strætó
fyrir hinn og þennan og helst fyrir alla.
Þannig á ekki að hugsa þetta. Í engri borg
með góðum almenningssamgöngum eru
þær ókeypis og í engri borg með ókeypis
almenningssamgöngum eru þær góðar.
Þetta eiga menn að vita. Í nýlegri ályktun
Samtaka um bíllausan lífsstíl er þannig
þjónustuskerðingunni mótmælt harðlega,
en fargjaldahækkunum er sýndur skilning-
ur. Strætófarþegar vilja almennt ekki fá
frítt í strætó, þeir vilja hins vegar fá góða
þjónustu.
Reikningsdæmið er einfalt. Fargjöld
nema 20% af tekjum strætó. Ef gefa á frítt
í strætó þarf annaðhvort að skerða þjónust-
una um 20% eða finna viðbótarframlag. En
ef finna á viðbótarframlag væri best að nýta
það í að efla kerfið, frekar en í að gefa þjón-
ustu sem menn hafa ákveðið að borga fyrir
hingað til.
Þrefalt ódýrara en í Kaupmannahöfn
Það er ódýrt í strætó. Sá sem fer staka ferð
frá Hafnarfirði til miðborgar Reykjavíkur
borgar 350 kr. Sambærileg ferð frá Lyngby
til miðbæjar Kaupmannahafnar kostar um
1.000 kr. Hafnfirðingurinn sem kaupir kort
borgar um 50 þúsund á ári. Lyngby-búinn
borgar um 150.000 fyrir sama tímabil. Sam-
anburður við aðrar borgir sýnir svipaðar
tölur.
En það er ekki bara það að fargjöldin eru
ódýr samanborið við önnur lönd. Það sem
meira máli skiptir er að þau eru hlægilega
lág samanborið við kostnað af rekstri bíls
hér á landi. Þannig að jafnvel þótt svo að
grænu, rauðu og bláu kortin tvöfölduðust í
verði yrði áfram tífalt ódýrara að ferðast
með strætó en bíl. Því er mjög ólíklegt að
farþegum myndi fækka við slíka hækkun.
Farþegar hætta að nota strætó því aðrir
kostir fara að henta þeim betur, ekki vegna
þess að aðrir kostir eru orðnir ódýrari.
Strætó er langódýrastur.
Enga ölmusu
Stök fargjöld í Reykjavík hafa nú hækkað
um 25% á tímabili þar sem almennt verðlag
hefur hækkað um 80%. Miðaverð hefur því
lækkað umtalsvert að raunvirði, svo ekki er
furða að skera þurfi niður verulega, í annað
skipti á örfáum árum. Strætó er þjónusta,
ekki aumingjahjálp sem þarf að skammta.
Það myndi aldrei líðast að skammta raf-
magn eða loka götum á nóttunni. Menn
hækka einfaldlega rafmagnsreikninginn og
bensín skattana þangað til dæmið gengur
upp.
Strætófarþegar eiga rétt á sama hugsunar-
hætti. Hækkum fargjöldin meira. Og látum
þennan vonda niðurskurð ganga til baka.
Keypis í strætó
Í dag eru 100 ár liðin frá fæðingu Auðar Auðuns, sem var braut-
ryðjandi á mörgum sviðum hér á
landi.
Auður fæddist 18. febrúar árið
1911, árið sem íslenskar konur öðl-
uðust rétt til skólagöngu, náms-
styrkja og allra embætta til jafns
við karla. Auður var fyrsta konan
til að nema við lagadeild Háskóla
Íslands og fyrsta íslenska konan
sem lauk lögfræðiprófi. Árið 1946
var Auður kosin í bæjarstjórn
Reykjavíkur, síðar borgarstjórn,
og átti þar sæti í tæpan aldar-
fjórðung, hún var fyrsti kvenfor-
seti borgarstjórnar og gegndi emb-
ætti borgarstjóra ásamt öðrum í
eitt ár. Auður tók sæti á Alþingi
haustið 1959 og sat þar samfleytt
á 15 þingum og var eina konan
sem sæti átti á Alþingi í tæpan
áratug, frá árinu 1963 til 1971. Á
því tímabili var hún m.a. dóms-
og kirkjumálaráðherra og varð
þar með fyrst kvenna til þess að
gegna embætti ráðherra hér á
landi. Auður vann jafnframt að
margvíslegum mannúðarmálum
og félagsstörfum hér á landi um
margra áratuga skeið.
Ferill Auðar Auðuns var eftir-
tektarverður og merkur. Fullyrða
má að með framgöngu sinni hafi
Auður Auðuns rutt brautina fyrir
konur á mörgum sviðum á leið til
aukins jafnréttis hér á landi. Það
ber að þakka og virða á þessum
tímamótum.
Í minningu
Auðar Auðuns
Í engri borg með góðum almenningssamgöngum eru þær
ókeypis og í engri borg með ókeypis almenningssamgöng-
um eru þær góðar. Þetta eiga menn að vita
Jafnréttismál
Jóhanna
Sigurðardóttir
forsætisráðherra
Í DAG
Pawel Bartoszek
stærðfræðingur
Húsgögn og gjafavörur
Full búð af vönduðum húsgögnum og gjafavörum
á ótrúlega hagstæðu verði!
Mikið úrval af sófum af öllum stærðum og gerðum. Allt fyrir stofuna, sjónvarps-
herbergið, borðstofuna, svefnherbergið og heimilið allt. Láttu ekki þetta einstaka
tækifæri fram hjá þér fara og komdu við í Glæsibæ strax í dag.
Opið: Mánudaga til föstudaga kl. 12-18 // Laugardaga kl. 12-16 // Lokað á sunnudögum. Sími 696 8449
FLOTT OG VÖNDUÐ VARA
ÓTRÚLE
GA
HAGSTÆ
Ð
VERÐ!