19. júní - 19.06.1977, Qupperneq 37

okkar er það lagt fyrir Jafnréttis-
ráð. Síðan er leitað umsagna
margra aðila — þeirra aðila, sem
hlut eiga að máli hverju sinni s. s.
stéttafélaga, vinnuveitenda o. s.
frv. Þegar umsagnir hafa borist,
er málið tekið fyrir á ný og at-
hugað, hvort um brot á lögum er
að ræða. Reynist svo vera er reynt
að fara samningsleiðina til að fá
leiðréttingu. Þetta getur tekið
langan tíma. Ef ekki er tekið til
greina tilmæli ráðsins, er ráðinu
heimilt, í samráði við hlutaðeig-
andi starfsmann, að höfða mál í
umboði hans.
Hvað um launajafnréttið?
Það eru oft konur, sem leggja
fram spurningar um launamál.
Ég vil taka það fram, að Jafn-
réttisráð getur ekki farið inn á
kjarasamninga. Það getur ein-
ungis verið ráðgefandi. En auð-
vitað eiga samningsaðilar ekki að
semja andstætt lögunum. í þeim
samningum, sem nú standa yfir
sendum við öllum, sem að þeim
standa bréf til þess að minna á
Lögin um jafnrétti kvenna og
karla og hvetja menn til að hverfa
frá þeirri greinilegu skiptingu,
sem nú ríkir, i kvenna- og karla-
störf, og þá þann launamismun
sem við það hefur skapast. Einnig
höfum við hvatt menn til að hafa
starfsheiti ókyngreind i samning-
um. Við vonum auðvitað að þessi
skrif beri árangur. Það er á þess-
um vettvangi, sem hægt er að
vinna að launajafnrétti á milli
kynjanna. Það er grátlegt að
horfa upp á það, að mismunur i
launum er stundum tugir þús-
unda, þótt um sambærileg störf
sé að ræða.
Hvaða mál eru efst á baugi nú?
Þar má nefna stofnun ráð-
gjafanefndar. Jafnréttisráð fékk
heimild til að skipa ráðgjafa-
nefnd, þegar það tók yfir störf
kvennaársnefndar. Störf kvenna-
ársnefndar miðuðust við að
framfylgja framkvæmdaáætlun
S.Þ., sem samþykkt var í Mexíkó.
Nú er ráðgjafanefndin komin á
fót. I henni eiga sæti Björg
Einarsdóttir, Lilja Ólafsdóttir,
Helgi Skúli Kjartansson, Guð-
mundur Hilmarsson, Guðjón
Tómasson og ég. Akveðið hefur
verið, að hún skuli starfa út frá
framkvæmdaáætlun S.Þ. um
jafnrétti kvenna og karla. Nefnd-
in hefur ákveðið að taka m. a.
sérstaklega fyrir menntamálin.
Ráðið hefur falið nefndinni að
fylgjast með þessum málum.
Hérna eru bækur, sem við höfum
fengið frá hinum Norður-
löndunum, segir Bergþóra og
bendir á bunka af bókum á
borðinu. Af þeim getum við séð,
hvernig þeir standa að kennslu
um jafnréttismálin og hvernig
þeirra bækur eru. Við höfum haft
gott samstarf við skólarann-
sóknardeild menntamálaráðu-
neytisins sérstaklega samfélags-
fræðihópinn. Við fáum efni frá
þeim, sem við förum yfir með til-
liti til jafnréttismála. Sem dæmi
má nefna, að í haust fer út bók,
sem hefur verið kennd i tilrauna-
kennslu. Þetta eru leiðbeiningar
fyrir kennarann. I rauninni á ekki
að KENNA jafnréttismál, heldur
eiga þau að falla eðlilega inn i
námsefnið og samræmast hugs-
unarhætti okkar tíma.
Hvernig gengur að fylgja eftir 4.
grein laganna?
Það er skoðun ráðsins, að þessi
grein sé liður í þeirri baráttu að
brjóta niður þá hefðbundnu
starfsskiptingu, sem ríkt hefur í
karla- og kvennastörf og þann
launamun, sem við það skapast.
Það er á þeirri forsendu, sem við
teljum 4. grein mikilvæga. Jafn-
réttisráð tók þá afstöðu í upphafi
að veita vissan aðlögunartima.
Eg hef talað við auglýsinga-
stjórana og spurt um það hvernig
fólk taki þessu. Það mun vera
mjög misjafnt. Sums staðar
virðist þetta ganga vel, annars
staðar verr.
Hvernig bregst fólk við starfsemi
ráðsins?
Mér finnst þó nokkur munur á
því að tala við fólk núna frá því
sem var i byrjun. Það hefur orðið
jákvæð viðhorfsbreyting. Áhugi
karlmanna hefur vaxið á þessum
málum. Þeim fjölgar stöðugt, sem
skilja það, að hér er mál á ferð,
sem kemur öllum við jafnt kon-
um sem körlum.
Hefur þú fanð út af skrifstofunni og
talað um þessa hluti?
Já, en því miður hef ég gert of
litið af því. Eg vil gjarnan, að
hægt væri að sinna þeim þætti
starfsins meira. Þar kemur til að
einna starfsmaður getur ekki
sinnt öllu.
Hvað vilt þú segja að lokum,
Bergþóra?
Það er eitt sem mig langar að
nefna. Með aukinni þátttöku
kvenna i félagsmálum hefur orðið
viss starfsskipting milli kvenna og
karla. Ef við lítum t. d. á barna-
verndarnefndir hinna ýmsu
sveitarfélaga, þá eru konur miklu
fjölmennari þar heldur en í
nefndum, sem fjalla um fjárhags-
mál eða stjórnun. Það má einnig
benda á nefndir alþingis. í
fjárhags- og viðskiptanefnd efri
og neðri deildar er ekki ein ein-
asta kona. En konur eru nú
reyndar ekki nema 5% alþingis-
manna. Það er auðvitað jákvætt
að konur sinni meira félags-
málum, en eðlilegra er að bæði
kynin vinni saman að hverju máli
en ekki að konur sjái um vissa
þætti og karlar aðra.
Það má geta þess, að ísland er
fyrsta landið af Norður-
löndunum, sem setur lög um
jafnréttismál. Kannski ber það
einmitt vitni um, að við eigum
margt ólært á þessu sviði, að
öðrum kosti þyrfti ekki að setja
lög.
EB.G.
35