19. júní - 01.03.1994, Qupperneq 13

ÁR FJÖLSKYLDUNNAR
ir þurfa að koma meira inn í innri geira
samfélagsins til þess að konurnar geti farið
út í ytri geirann. Og ég kem reyndar að því
í ritgerðinni hvernig konur hafa oft í sög-
unni hoppað inn í ytri geirann og axlað
þar ábyrgð. í fjarveru rnaka sinna hafa þær
rekið búið og séð um alla hluti. En við
höfum hins vegar ekki mjög mörg dærni
um það í sögunni að karlmenn gangi inn í
innri geirann til jafns við konur.
Blm.: En þeir gerci þetð náttúrlega núna.
Sigrún: Já, núna í vaxandi mæli.
Blm.: Finnst þér á þessum rúmum tutt-
ugu áruni sem þú ert búin að vinna með
tslenskar jjölskyldur að ]>ú nierkir breyt-
ingu í samskiptamynstrinu?
Sigrún: Alveg tvímælalaust. Bæði finnst
mér oft og tíðum vera meiri átök og mér
finnst ekki síst karlmenn hafa breyst mjög
mikið. Imynd karlmannsins hefur verið
mjög nátengd þjófélagslegum yfirráðum og
valdi. En nú virðist sú ímynd vera að
breytast. í nýlegri rannsókn sem gerð hefur
verið af sænskum vinnuveitendasamtökum
kemur fram marktæk breyting á viðhorf-
um karla dl fjölskyldu og atvinnulífs á
þrjátíu ára bili. Könnunin sýnir að nú velja
karlmenn á starfsframaaldri í auknum
mæli störf sem gera þeim kleift að sinna
börnum og fjölskyldu. Núna getur karl-
maður sagt: „Ég tek ekki að mér störf sem
krefjast þess að ég sé burtu um helgar af
því að þá vil ég vera með börnunum mín-
um.“ I öðrum tilvikum setja þeir fram
önnur skilyrði til þess að geta lagað sig að
vinnutíma konunnar o.s.frv.
Misnoluð hollusla
Blm.: Danska skáldkonan Suzanne
Brogger var stödd hér á dögunum. Hún
varð víðfneg á sínum tímajyrir bókina Fri
oss fra kterligheden og setti fram nijög
djarfar kenningar um að fjölskyldan og
hjónabandið vteru fangelsi fyrir konuna.
Eru íslenskar konur fangar fjölskyldunnar?
Sigrún: Það finnst mér of sterkt til orða
tekið. Og mér finnst það mjög neikvætt
orðalag. Ég vil frekar nota orðið hollustu-
bönd sem vissulega binda íslenskar konur
fastar við fjölskyldur sínar. En hollustan er
líka eitt það besta og jákvæðasta við ís-
lenskar fjölskyldur. Það að taka höndum
saman. Láta ekki ytri aðstæður hefta sig.
»Ég hef ákveðið að ná því markmiði að
koma upp húsi og börnum, til þess að ná
því get ég þurft að slá mínum eigin pers-
onulegu þörfum á frest. En yfir heiðina
skal ég.“ Þannig hugsa margar íslenskar
konur og sýna styrk og úthald sem aldrei
má gera lítið úr. Það eru þessi hollusta og
styrkur sem mér finnst samfélag okkar hafa
misnotað.
PUNKTA-
FRÉTTIR
Hugvitskonur Víst verður „hugvitið"
á NF 1 as^ana ládð en það
vakir þó ckki ein-
göngu fyrir íslensku hugvitskonunum sem um
þessar mundir eru í óðaönn að undirbúa þátt-
töku sína á norræna kvennaþinginu Nordisk for-
um. Konurnar eru félagar í Félagi íslenskra hug-
vitsmanna og hyggjast taka þátt í svokallaðri
hugvitssmiðju á þinginu. Framlag íslensku
kvennanna fjögurra er af ýmsu tagi, s.s. húð-
krem unnið úr villtum íslenskum jurtum sem
tíndar eru úti í náttúrunni og ýmsir hlutir úr
fiskroði og skinni, en við sútun á því er beitt
aðferð sem hefur verið þróuð hér á landi. Hug-
myndin er að tengja saman hugvit og listir.
Ekki meira reykt Sífellt fekkat fcini
hjá Pósti og síma stöðum þar sem reyk
ingamönnum er vært
við þá iðju sína. Frá og með 21. apríl eru reyk-
ingar ekki heimilar hjá Pósti og síma og tekur
bannið til um 2.500 starfsmanna á 160 vinnu-
stöðum, auk bifreiða fyrirtækisins. Ákvörðunin
var tekin í samráði við fulltrúa starfsmannafélag-
anna og verður þeim starfsmönnum, sem vilja
hætta að reykja, boðin aðstoð. Fyrr á árinu
bönnuðu tvö fiskvinnslufyrirtæki reykingar á
húsi og lóð eins og það er nefnt.
Frá Ameríku berast þær fréttir að algert reyk-
ingabann verði sett á vinnustöðum landvarna-
ráðuneytisins en þar starfa samtals um tvær og
hálf milljón inanna. Ennfremur hefur ríkið
Maryland bannað reykingar á almannafæri og
fengið á sig kæru frá reykingamönnum sem þyk-
ir nú meira að sér þrengt en góðu hófi gegnir.
En fari svo að dómurinn gangi yfirvöldum í
Maryland í vil má búast við að fleiri ríki Banda-
ríkjanna fylgi á eftir og þá fer nú að verða fátt
um fína drætti fyrir reykingamenn í Bandaríkj-
unum.
Minnum
hvert annað á -
Spennum beltin!
IUMFERÐAR
'ráð
PUNKTA-
FRÉTTIR
Fleiri viija konu 1 könnun Galiup í
sem yfirmann en Bandaríkjunum kom
, , tram að 39% að-
Karl
spurðra vildu karl sem
yfirmann en 22% konu, hinum fannst kyn yfir-
manns ekki skipta máli.
Gallup á íslandi lagði nýlega sömu spurningu
fyrir fólk. Fleiri vildu konu sem yfirmann, eða
tæplega 20%, en rösklega 14% vildu fremur
karl. Flestum, eða rúmlega 66%, fannst það
ekki skipta máli hvors kyns yfirmaðurinn væri.
Sérstaða gamalla Hvernig eru hagir og
kvenna á íslandi k<ör 8am:,";‘kvenna á
Norðurlöndunum? I
norrænni samanburðarrannsókn var leitað svara
við þessari spurningu. I5ar kom fram að íslenskar
gamlar konur hafa nokkra sérstöðu.
M.a. sést þar að þær eignuðust og eiga fleiri
börn en gamlar konur á öðrum Norðurlöndum,
hafa meiri samskipti við börn sín og systkini,
eru í launavinnu lengur fram eftir ævinni og
vinna fleiri vinnustundir á viku í launavinnu. Þá
eru þær, enn sem komið er a.m.k., síður hrædd-
ar við ofbeldi en gamlar konur á öðrum Norð-
urlöndum.
Engin heildarsýn ..Enginn hefur neina
yfir myndun launa hcildars>';n >fir hva?
. myndar laun og tekj-
Og tekna ur > þjóðfélaginu. Að-
eins hluti launagreiðslnanna kemur fram í kaup-
töxtum sem samið er um í kjarasamningum,
sem virðast einungis gilda fyrir láglaunafólkið,
en þar cru konur í yfirgnæfandi meirihluta.
Frumskógur launamyndunar í þjóðfélaginu verð-
ur sífellt flóknari og erfiðari viðfangs, sem aftur
leiðir til þess að erfiðara er að ná fram launa-
jafnrétti kynjanna.“ Þetta eru orð Jóhönnu Sig-
urðardóttur, félagsmálaráðherra.
240 km bflalest á lslcnska lýðveidið á
50 km vegarspotta 50 iraafmæli 1 sumar
og verður þess veglega
minnst. Undirbúningur er þegar hafinn og er
ljóst að ekki gengur höfuðverkjarlaust að koma
hátíðargestum, því sem næst þjóðinni allri að
því er virðist álitið, til helgasta staðar landsins,
Þingvalla. Allt gekk vel 1974 þegar minnst var
1100 ára byggðar í landinu en aðstæður eru ekki
þær sömu nú, m.a. hefur bílaeign stóraukist og
íslendingár elska sem kunnugt er sinn einkabíl.
Nú hefur verið reiknað út að í versta falli
gæti bílalestin náð u.þ.b. 240 km lengd en veg-
arkaflinn frá Reykjavík er ekki nema 50 km!
Horfurnar á því að sitja pikkfastur í umferðar-
öngþveiti 17. júní á leið til Þingvalla geta fælt
svo marga frá að leggja út í það ævintýri að
væntanleg hátíðarhöld í Reykjavík freisti meira
og yrði það vatn á myllu þeirra scm fyrir þeim
standa.
Reyndar verður bein sjónvarpsútsending frá
heimsmeistarakeppninni í knattspyrnu í Banda-
ríkjunum þennan merkisdag kl. 17 og keppa þar
Þýskaland og Bólivía.
13