Sameiningin - 01.03.1891, Side 14
—10—
þaS gengr straumr af fráhvarfi frá gaöi í gegn um
mannkynið, og sá straumr hefir í meira en heiia öld ná
lega stööugt veriS aS magnast. Af öllu hörmulegu, sem
fram fer á jörSinni, er ekkert eins hörmulegt og þetta.
Eiguin vér aS standa rólegir og horfa á, hvernig þessi
guSleysisaida ógnar hinu andlega lífi manna?
I öllu öSru erum vér kaliaSir fram til drengilegrar
baráttu fyrir málefni sannleikans, út í stríS gegn öllu því,
sem hefir drepandi og eySileggjandi áhrif á mennina.
MeS réttu sárnar oss viS þá kirkjumenn, sem í nafni
trúarbragSanna hafa lagt tálmanir fyrir frjálsar framfarir
vísindanna. Minning þeirra er brennimerkt í mannkyns-
sögunni. En hvílíkt brennimark hafa þá líka þeir menn
verSskuldaS, sem í nafni vísindanna gjöra lit af viS trúarlífiö
hjá mönnum?
Eg tala ekki um synd þeirra gegn guöi. Um hana
vrnrðr hann sjálfr aS eiga viö þá, liggr mér við aS segja.
Heldr tala eg um þaS, hvernig þeir gjöra út af við œSsta
oo- o-öfuo'asta andlega hœfilegleikann, sem til er í mannlegu
O O O O ö o
eðli, en sem jafnframt er auSveldara aS særa en allra aöra
hœfilegleika, Fyrir þetta eyðileggingar-verk vil eg að þeir
sé krafðir til reikningsskapar.
TrúailífiS hefir langt um dýpri og þýöingarmeiri áhrif
meSal mannkynsins heldr en liiS vísindalega líf. 0g þaS
er þetta innsta og helgasta í mannlegu eðli, sem þessir
menn í ófyrirgefanlegri léttúS eru að særa. I láttúS —
segi eg; þvt aS lang-oftast hafa þeir ekki meiri huginynd
uin þetta, sem þeir þannig eru aS hjálpa til aS gjöra út
af við, cn róinversku hermennirnir forðum höföu um þaS,
hvað varið var í hinar grísku marmaramyndir, sem þeir
moluSu í sundr.
þeir eru fjandmenn mannkynsins. Og þeir eiga að
vera álitnir það, sem þeir eru.
Eg tala auðvitað ekki um neitt persónulegt hatr gegn
þeitn, því síðr utu það, að gegn þeim eigi að beita nokk-
urri kútnin. Ollu slíku mótiuæli e<i í kröftugasta máta-
Persónulega vil eg feginn sýna guösafneitendum velvild og
kærleika, En guösafneitan þeirra, hana hata eg. Og eg