Sameiningin - 01.03.1891, Page 15

—11—
vil gjöra mitt til, aS aliir þeir, sem velferS mannkynsins
’oera fyrir brjósti, moeti þessari stefnu í hinu andlega lífi
með þeim viðbjóð, sem hún verðskuldar.
Ekki skulum vér vera hræddir við að veita viðrkenn-
ing neinu því mannlegu ágæti, sem guðsafneitandinn kann
að hafa til að bera. En um leið og vér gjörum það, þá
dugir oss sannarlega ekki að vera hræddir við að nefna
trúarstefnu guðleysingjans með réttu nafni.
Eg veit, að það getr kostað oss meira en lítið, komið
hjarta voru til að blœða, að þurfa að koma svona fram.
En hér er nokkuð meira um að hugsa en persónulegar til-
finningar sjálfra vor eða annarra manna. það er œðsta
lífsspursmál gjörvalls mannkynsins, sem hér er í húfi.
Og þess vegna, þó að slíkr maðr væri hinn kærasti
vinr vor, þótt hann að öðru leyti hefði stutt framfarir
þjóðar sinnar til stórra rnuna og ætti fyrir það þakkir
skilið, og þótt hann í persónulegri umgengni hefði hið
Ijúfmannlegasta viðmót, — að því leyti sem hann er guðs-
afneitari, heyrir liann næst á eftir hrœsnaranum til hinna
skaðlegustu skepna á jörðinni.
Yér höfum á sínum tíma hreift því í „Sam.“, hvílík
ógæfa það er fyrir Island í andlegu tilliti, að úrvalið af
þeim ungu námsmönnum, er ganga gegn um latínuskólann
í Reykjavík, er sent til háskólans í Kaupmannahöfn til þess
að menntast, með því að reynslan hafi sýnt, að þaðan komi
þeir vanalega aftr inn í jrjóðlífið íslenzka með öfuga og alveg
ókristilega lífsskoðan. þessa athugasemd vora sýuast ýmsir
heima á Islandi vera farnir að taka ofr-lítið til greina og
vera að kornast á þá trú, að hlunnindi þau, sem íslenzkir
stúdentar njóta við þann háskóla, hafi fyrir íslenzkt þjóðlíf
meira iilt en gott í för með sér. það brot, sem hér fer
á eftir af bréíi til ritstjóra „Sam.“ frá menntamanni einum
í Reykjavík, sýnir, hvernig sá maðr 1 ítr á það mál.
Hér hafi, segir hann, drottnað og drottna enn lögfrœð-
ingarnir. þeir hafa gegn um þing og stjórn ráðið lögum
og lofum meðal þjóðarinnar, þeir hafa til skanuns tíma