Sameiningin - 01.09.1954, Blaðsíða 7

Sameiningin
61
er munur á hinum klassísku spámönnum og spámönnum
herleiðingartímans. Esekíel er frábrugðinn Amosi, jafnvel
frábrugðinn Jeremía.
Vér sjáum tímabundna lífsafstöðu og trú í sögunni um
Kain og Abel. Jahve segir við Kain, eftir að Kain hafði
tekið að öfunda Abel bróður sinn fyrir velgengni hans, en
áður en hann réði hann af dögum: „Hví reiðist þú, og hví
ert þú niðurlútur? Er því ekki þannig farið: ef þú gjörir
rétt, þá getur þú verið upplitsdjarfur; en ef þú gjörir ekki
rétt, þá liggur syndin við dyrnar og hefir hug á þér . . .
Þennan kafla má túlka þannig, að hann beri vitni þeirri trú,
að rétt guðsdýrkun og fórnfæring sé skilyrði þess, að
mönnum vegni vel.
Á annan veg lætur Jeremía í ljós frumvanda lífsins:
„Því að tvennt illt hefir þjóð mín aðhafzt: þeir hafa yfir-
gefið mig, uppsprettu hins lifandi vatns, til þess að grafa
sér brunna, brunna með sprungum, sem ekki halda vatni“.
Hér er synd mannsins sögð vera viðskilnaður hans við upp-
haf verundar sinnar, Guð. Hann var skapaður í Guðs mynd
og getur því aðeins fullnað tilgang tilveru sinnar, að hann
endurnærist í lífslind sinni, sem er Guð. Synd felst þá ekki
í því að brjóta settar reglur og boðorð, heldur í því að vilja
lifa lífi sínu án Guðs og ennfremur að ætla sér að grafa
eigin brunna, gjörast sjálfs sín Guð. Þessi leið liggur til
glötunar, segir Jeremía. Sá maður, sem fjarlægist lífslind
sína, honum fer eins og þeim, sem vatnslaus verður í eyði-
mörk.
Á enn annan hátt skýrir Esekíel frá hinu sama: „En
hverfi hinn óguðlegi frá öllum syndum sínum, sem hann
hefir drýgt, og haldi öll mín boðorð og iðki rétt og réttlæti,
þá skal hann vissulega lífi halda og ekki deyja“. Hér hefir
lögmálsstefnan komizt til valda.
Hvað Nýja testamentið áhrærir, þekkjum vér allir
muninn á pistlum Páls annars vegar og Jakobsbréfi hins
vegar, svo að eitt dæmi sé nefnt. Mörg önnur mætti nefna.
En þessi munur olli því, að Lúther hafnaði Jakobsbréfi og
óskaði þess, að það hefði aldrei hlotið inngöngu í ritsafn
Nýja testamentisins.
íhugum nú stuttlega, hvað þetta merkir. Franskur guð-
fræðingur hefir kallað Ritninguna „lifandi bók“. Með þessu
á hann við það, að Biblían er ekki safn reglna og laga, ekki