Fréttablaðið - 21.05.2011, Qupperneq 16

16 21. maí 2011 LAUGARDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
SPOTTIÐ
ÞORSTEINN
PÁLSSON
AF KÖGUNARHÓLI ÞORSTEINS PÁLSSONAR
Fjármálaráðherra skrif-aði grein í vikunni sem var málefnaleg tilraun til að sýna fram á að Ísland
væri að rísa á ný. Síðast þegar ráð-
herrann reyndi þetta með yfirlýs-
ingu á Alþingi um nýtt hagvaxtar-
skeið barði Hagstofan hann niður
strax daginn eftir með tölum um
samdrátt í stað hagvaxtar.
Að þessu sinni var Fréttablaðs-
grein ráðherrans varla komin fyrir
augu lesenda þegar varaformaður
Framsóknarflokksins bað um auka-
fund í efnahagsnefnd Alþingis þar
sem greiningardeild Arion banka
hafði upplýst að útflutningur lands-
ins stæði ekki undir afborgunum af
erlendum lánum. Það voru að vísu
ekki alveg óvænt
tíðindi en virk-
uðu þó á sama
veg á málflutn-
ing ráðherrans
eins og Hag-
stofuupplýsing-
arnar áður.
Vitaskuld eru
ýmsar orsakir
fyrir því að fjár-
málaráðherran-
um gengur erf-
iðlega að sýna fram á að landið sé
að rísa. Helsta ástæðan er þó and-
staða hans eigin flokks og hluta
Samfylkingarinnar gegn erlendri
fjárfestingu.
Efnahagsáætlun AGS gerði ráð
fyrir að nú á þriðja ári frá hruni
væru framkvæmdir við tvö álver
og nauðsynlegar virkjanir komnar
vel á veg. Það var forsendan fyrir
því að unnt var að fara mjúka leið
í ríkisfjármálum. Báðir stjórnar-
flokkarnir féllust á efnahagsáætl-
unina í orði. Í verki hefur verið
komið í veg fyrir að þessi áform
yrðu að veruleika.
Svar stjórnarflokkanna við þeim
ásökununum að þeir séu andvígir
erlendri fjárfestingu er einfalt: Við
viljum „eitthvað annað“ en orku-
framkvæmdir og stóriðju. Draum-
urinn um „eitthvað annað“ hefur
nú ræst. Útflutningshagvöxtur er
óverulegur. Við framleiðum ekki
nóg til að greiða niður skuldirnar.
Draumurinn um „eitthvað annað“
Sá veruleiki sem varafor-maður Framsóknarflokks-ins vakti athygli á segir þá sögu að afleiðingin af „eitt-
hvað annað“-stefnunni er sú að
þjóðin stendur nær innflutnings-
höftum en afnámi gjaldeyrishafta.
Menn virða að ríkisstjórnin talar
um afnám gjaldeyrishafta. En að
sama skapi hljóta menn að harma
að hún stefnir í raun í gagnstæða
átt.
Forstjóri Kauphallarinnar vakti
í vikunni réttilega athygli á því
mikla tjóni sem gjaldeyrishöft-
in valda. Til þess að unnt sé að
afnema þau þurfa allar forsendur
efnahagsáætlunar AGS að verða
að veruleika. Það þarf erlenda
fjárfestingu, útflutningshagvöxt
og nógu sterka stöðu ríkissjóðs til
að hann geti aflað fjár á erlendum
mörkuðum. Kjarni málsins er sá að
stjórnin er ekki að uppfylla þessi
skilyrði.
Skilyrði AGS um aðgerðir í rík-
isfjármálum voru afar mild miðað
við aðstæður. Fjármálaráðherra
segir réttilega að fram til þessa
hafi hann uppfyllt þau. Ómálefna-
legt er að gera lítið úr því. Veikleik-
inn er hins vegar sá að það var ekki
gert með skipulagsbreytingum sem
gera sparnaðinn varanlegan.
Að auki er nú ljóst að stefnan
um „eitthvað annað“ skilar aðeins
broti af þeim hagvexti sem ráð-
gerður er í forsendum kjarasamn-
inga. Það þýðir að ríkissjóður fær
ekki nægar tekjur. Augljóst er að
ríkisstjórnin hefur ekki þingstyrk
til að bæta það upp með harðari
ríkisfjármálaaðgerðum sem hún
hefur misst niður á öðrum svið-
um.
Ísland virðist vera komið í þá
stöðu að verðbólga fer vaxandi án
þess að hana megi rekja til þenslu
í atvinnulífinu. Þetta er einhver
hættulegasta blindgata sem eitt
hagkerfi getur lent í.
Nær innflutningshöftum en afnámi gjaldeyrishafta
Uppistaðan í efnahags-pólitík fjármálaráð-herrans er sú hugsun að rýra verðgildi krón-
unnar eftir þörfum til að tryggja
samkeppnisstöðu atvinnulífsins.
Ganga hans til móts við nýja fram-
tíð er þar af leiðandi eftir braut
verðbólgunnar. Launafólk veit á
hvaða vogarskál hallar eftir því
sem lengra er gengið í þá átt.
„Eitthvað annað“ – stefnan í
atvinnumálum skildi sjávarútveg-
inn einan eftir með ferðaþjónust-
unni til að afla gjaldeyris fyrir
þjóðarbúið og greiða niður erlend-
ar s kuldir. Þar þurfti líka að gera
„eitthvað annað“ en það sem skil-
að hefur efnahagsárangri. Því var
afráðið að hverfa frá þeim sjón-
armiðum almannaghagsmuna að
sjávarútvegurinn skili hámarks
arðsemi. Í staðinn er tekin upp
varsla sérhagsmuna í þágu þeirra
sem vilja koma nýir inn í atvinnu-
greinina.
Afleiðingin af þessu er sú að
verja þarf miklu fleiri krónum en
áður til að veiða hvert tonn. Færri
krónur verða því eftir til að bæta
greiðslujöfnuðinn við útlönd. Það
fást ekki fleiri evrur fyrir útflutt-
an fisk þó að við gengisfellum
krónuna. Peningapólitík fjármála-
ráðherrans getur falið afleiðingar
óhagkvæmra fiskveiða í bókhaldi
útgerðanna. Hún færir okkur hins
vegar fjær stöðugleika og hag-
vexti.
Alvarleg hætta er á að draumur
ríkisstjórnarinnar um „eitthvað
annað“ endi í martröð almennings.
Verðbólgulausn í stað arðsemiskröfu
S
amningur ríkisins við Samband íslenskra sveitarfélaga
um tónlistarkennslu á framhaldsstigi lætur kannski
ekki mikið yfir sér. Engu að síður er hann þýðingar-
mikið skref til bóta á ófremdarástandi sem ríkt hefur
um tónlistarkennslu framhaldsnema um langt skeið.
Með samkomulaginu er þannig höggvið á margra ára hnút sem
hefur leitt til mikilla óþæginda fyrir lengra komna tónlistar-
nema utan af landi sem hafa þurft að sækja nám til Reykjavíkur.
Rekstur tónlistarskóla hvílir á sveitarfélögunum. Eðli máls
samkvæmt hafa minni sveitar-
félög hvorki burði til að halda
úti tónlistarkennslu fyrir
lengra komna nemendur né
eru fyrir því forsendur víða
vegna fólksfæðar. Það gefur jú
augaleið að erfitt getur verið
að finna kennara fyrir lengra
komna tónlistarnema í fámenn-
ari byggðum, auk þess sem möguleikar á samspili og öðrum
námsþáttum sem hljóta að fylgja tónlistarnámi eru takmarkaðir.
Lengra komnir tónlistarnemar hafa þannig ekki átt annarra
kosta völ en að sækja nám sitt til Reykjavíkur. Burðarmeiri
sveitarfélög hafa greitt fyrir nám sinna ungmenna í tónlistar-
skólum höfuðborgarinnar samkvæmt sérstökum reglum meðan
nemar úr öðrum sveitarfélögum hafa lent í vanda með að fá
framlag frá heimasveitarfélögum sínum til framhaldsnáms í
tónlistarskólum í borginni. Því miður hafa tónlistarnemar hrein-
lega þurft að hverfa frá námi af þessum sökum. Þessi aðstöðu-
munur tónlistarnema eftir búsetu hefur verið óþolandi og í raun
ólíðanlegur.
Með samningnum nýgerða er leitast við að jafna þennan
aðstöðumun ungra tónlistarnema. Með honum skuldbindur ríkið
sig til að auka framlag til tónlistarkennslu á efri stigum um 250
milljónir á ári. Framlagið rennur til söngnáms á mið- og fram-
haldsstigi og annars tónlistarnáms á framhaldsstigi.
Samkomulagið gildir í tvö ár en á þeim tíma eiga viðræður að
fara fram um framtíðarskipan mála. Einnig var samhliða undir-
ritun samkomulagsins boðað að á haustþingi myndi mennta-
málaráðherra leggja fram frumvarp til laga um tónlistarskóla
þar sem ákvæði samningsins yrðu útfærð og væntanlega fest
í sessi.
Blómlegt starf tónlistarskólanna í landinu er grundvallarfor-
senda fyrir því gróskumikla tónlistarlífi sem á sér stað á Íslandi,
bæði á sviði dægurtónlistar og sígildrar. Ekki má gleyma því að
í tónlistarskólunum eru ekki aðeins tónlistarmennirnir sjálfir
aldir upp heldur einnig margir neytendur hennar.
Það er ákaflega mikilvægt fyrir starfsskilyrði tónlistarskól-
anna í landinu að skýra línur varðandi ábyrgð á kostnaði vegna
kennslu. Mikilvægasta bragarbótin við samkomulagið er þó
fyrir nemendurna sjálfa, að þeim sé nú loks gert kleift að stunda
nám sitt óháð búsetu. Samningur ríkisins og sveitarfélaganna
um tónlistarkennslu á framhaldsstigi er þannig fyrst og fremst
mjög mikilvægt jafnræðismál fyrir tónlistarnema á Íslandi.
Samkomulag ríkis og sveitarfélaga um tónlistar-
kennslu leysir tónlistarnema úr átthagafjötrum.
Höggvið á hnút
SKOÐUN
Steinunn
Stefánsdóttir
steinunn@frettabladid.is
 

 
 
    


 

  !
"#$"  %&  '
#