Fréttablaðið - 24.05.2011, Blaðsíða 10

24. maí 2011 ÞRIÐJUDAGUR10
Fróðleikur á
fimmtudegi
26. maí | kl. 8:30 | Borgartúni 27
Fjallað verður um fyrirhugaðar
skattalagabreytingar í tengslum við
gerð kjarasamninga.
Skráning og nánari
upplýsingar á kpmg.is
ELDGOS Í GRÍMSVÖTNUM
Dæmi eru um að dýr hafi drep-
ist eftir að hafa hrakist í ógöngur
vegna blindu frá gosmekkinum úr
Grímsvötnum. Gunnar Þorkelsson,
héraðsdýralæknir Vestur-Skafta-
fellsumdæmis, segir slík dæmi
þó ekki mörg og hljóð í bændum
á svæðinu ótrúlega gott miðað við
aðstæður. Þar hafi hjálpað fyrstu
fregnir um að tiltölulega lítið flúor
mældist í öskunni, en það getur
verið skepnunum hættulegt.
Í gærmorgun hafði öskufall
aukist á ný þannig að vart sá á
milli húsa á Kirkjubæjarklaustri.
Ástandið var svo enn verra þegar
austar dró. „Þetta má samt ekki
vara mikið lengur. Þá kæmi mér
ekki á óvart þótt bændur yrðu að
hella niður mjólk í dag.“ Mjólk var
síðast sótt á bæina á föstudag.
Nú segir Gunnar bændur reyna
að tryggja dýrum sínum rennandi
vatn og fóður. Ekki eru miklar
fregnir af felli vegna öskufalls-
ins, þótt vart hafi orðið við ein-
hverjar dauðar skepnur. „En fyrir
því geta verið ýmsar orsakir. Það
þarf ekki að vera eitthvað í gosefn-
unum, heldur gæti það til dæmis
verið stresstengt,“ segir Gunn-
ar. Austur á Síðu segir hann vera
dæmi um að skepnur hafi hrak-
ist í skurði. „Askan fer í augun og
dýrin sjá ekki nokkurn skapaðan
hlut frekar en við.“ Á einum bæ
segir hann meri hafa lent ofan í
skurði og slasast nokkuð, auk þess
sem folald hafi drukknað.
Gunnar segir að þrátt fyrir allt
hafi ekki enn verið mikið um hjálp-
arbeiðnir frá bændum, hringt hafi
verið úr Mýrdalnum þar sem var
veik kýr, en útkall á það svæði
verði kollegar á Hvolsvelli eða
Hellu að annast. „Í öskufallinu
núna er vonlaust að komast þessa
leið þangað.“ olikr@frettabladid.is
Skepnur hafa hrakist
í skurði og drukknað
Bændur á gosöskusvæði þurfa sumir að hella niður mjólk þar sem ekki er hægt
að koma til þeirra tankbíl. Myrkur gosöskunnar helltist aftur yfir í gærmorgun.
KINDUR Skepnur hafa ekki drepist í stórum stíl vegna öskufallsins frá Grímsvötnum
líkt og bændur óttuðust í fyrstu. Unnið er að því að koma húsdýrum í skjól þar sem
því verður við komið og sjá þeim fyrir rennandi vatni og hreinu fóðri.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
UNDIR VEGG Gunnar Þorkelsson, héraðsdýralæknir Vestur-Skaftafellsumdæmis, bjargaði
í gær litlu fuglskríli sem leitað hafði skjóls frá öskurokinu undir þakskegginu hjá
honum, en gefist upp og lagt sig á ruslatunnu við húsvegginn. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Nokkuð af bleikju hefur drepist
í kerum í fiskeldisstöð Klaustur-
bleikju á Kirkjubæjarklaustri
vegna öskufallsins frá Grímsvötn-
um.
„Þetta er sem betur fer ekki
mikið ennþá en það er svo mikil
óvissa því maður sér ekki leng-
ur út. Það er eins og það sé málað
svart fyrir gluggana,“ sagði Birg-
ir Þórisson hjá Klausturbleikju um
miðjan dag í gær.
Birgir sagði á bilinu 40 til 50 tonn
af bleikju í stöðinni hverju sinni.
Náðst hafi upp úr kerunum á bilinu
200 til 300 kíló af dauðum fiski en
ekki hafi verið hægt að huga að því
nánar. Birgir kvaðst áhyggjufullur
um framhaldið. Ekki væri hægt að
tryggja fyrir slíku tjóni sem gæti
hlaupið á tugum milljóna.
„Við erum með mikið og gott vatn
sem við hleypum mjög hratt í gegn-
um kerin og verðum að vona að það
gangi.“ - gar
Nærri 300 kíló af dauðum fiski hjá Klausturbleikju:
Gæti verið milljónatjón
KLAUSTURBLEIKJA Reynt er að hreinsa
eldisker af ösku með auknu gegnum-
streymi af vatni.
„Staðan núna er óvissa,“ segir
Ólafur Arnalds, deildarforseti
umhverfisdeildar í Landbúnað-
arháskólanum, spurður um áhrif
öskufallsins á dýr og beit.
„Það er þrennt sem ræður. Þetta
fer mikið eftir því hversu þykk
þessi gjóska verður. Svo skiptir
óskaplega miklu máli hversu öfl-
ugur gróðurinn er undir henni. Og
svo er það úrkoman. Sérstaklega
þar sem ekki er mjög þykk gjóska
og veðurfar er sterkt, þar þurfa
áhrifin ekki að vera mjög mikil,“
segir Ólafur, en miklir þurrkar
voru þegar gosið í Eyjafjallajökli
var í fyrra.
Ólafur segir að ekki sé vitað
enn hvort mikil gjóska sé að falla
á svæði þar sem lítil jarðbinding
er. Sé svo er hætt við foki eins og
gerðist í gosinu í Eyjafjallajökli
í fyrra. „Það sem gerðist undir
Eyjafjöllum í fyrra var að þetta
varð svo langvinnt, en jarðfræð-
ingar gefa vonir um að þetta verði
eitthvað skemmra áhlaup núna.“
Minnstar áhyggjur þarf líklega
að hafa af kúabúskapnum. „En
þarna eru stór og mikil sauðfjárbú
og þetta fellur á alveg hrikalega
erfiðum tíma. Það er einmitt verið
að sleppa lambfénu út. Þetta er
alveg hræðilegt fyrir þá sem eru
að ganga í gegnum þetta.“
- þeb
Erfitt að segja til um áhrif öskufalls á búfé og beit:
Fellur á vondum tíma