Bankablaðið - 01.12.1938, Síða 42

114
BANKABLAÐIÐ
þessu er augljóst, að Eggert Claessen
hafði með notkun sinni á skápnum
skapað öll skilyrði til þess að sams-
konar misfellur gætu átt sér stað í Út-
vegsbankanum og þær voru, sem^
kunnar eru úr Landsbankamálinu. Og
hver átti að bæta bankanum fjárhags-
tjónið ef rannsóknin hefði leitt í Ijós
eftirfarandi dómsályktun ,,en með til-
liti til þess, hversu lengi skápurinn
hefir verið í láni og þess að þrátt fyrir
framan sagt, þykir ekki útilokað að
fleiri lyklar hafi verið smíðaðir að
skápnum“ (en starfsmanninum voru
afhentir, skal hann vera sýkn af áJ
kærunni ?)
Ég vil nú vekja sérstaka athygli á
því, að þetta skeði áður en ég fékk
kröfuna framselda út af peninga-
skápnum. Og þá er það væntanlega
engum dómbærum mönnum furðuefni
þótt bankastjórn Útvegsbankans hafi
álitið slíkan skáp einskis virði fyrir
bankann: Bankinn mátti ekki eiga á
hættu að nota skápinn og gat heldur
ekki tekið á sig þá ábyrgð að selja
hann, því öryggisleysið, sem fylgir
honum gat fyrr eða síðar, ekki aðeins
skapað ástæðu fyrir kaupandann til
að skila skápnum aftur og endur-
heimta andvirði hans, heldur einnig
eftir atvikum komið af stað skaða-
bótakröfu á hendur seljanda. Af þess-
ari mikilvægu ástæðu taldi ég vera
augljóst mál að stefndur hlyti að
verða dæmdur til þess að greiða and-
virði skápsins, og hafa þannig hér
eftir eins og hingað til allan veg og
vanda af notkun hans eða sölu.
Fjórir lærdómsríkir dómar eru
gengnir í máli þessu: I fyrstu umferð-
inni tók undirréttuijinn fyrri kröfu
stefnds til greina og vísaði málinu frá.
Þeim dómi var hrundið með dómi
hæstaréttar 5. marz 1936. Hinir tveir,
sem birtast hérna, þurfa væntanlega
engra skýringa við. En eins og sjá má
af dómum þessum var mér gert að
færa sönnur á, að fleiri lyklar séu til
að skápnum, en stefndur bauð fram
með honum. Um þetta sagði stefndur
í rskj. 5. „1 því sambandi skal ég geta
þess, að mér er kunnugt um að félag-
ið bæði vill og getur hvenær sem er
afhent ekki einungis skápinn ó-
skemmdan, heldur einnig lyklana
sem fylgdu honum og tvo nýja lykla
sem búnir hafa verið til að skápnum
sjálfum og nokkra lykla, sem búnir
voru til að tveimur skúffum í skápn-
um.“
Þegar málið kom, í fyrra sinn, fyr-
ir í hæstarétti kvaðst stefndur hafa
látið smíða þrjá lykla, en fengið einn
með skápnum. Hins vegar staðfesti
firmað, sem seldi hingað skápinn, að
tveir lyklar hefðu fylgt skápnum og
var það vottorð lagt fram í hæstarétti.
Þessu votttorði mótmælti stefndur og
hélt sér nú fast við fæstu lyklatöluna;
þannig að hann kvaðst hafa tekið á
móti einum lykli, af bréfriturunum
(sem höfðu báðir lyklana að skápn-
um) og hafa látið smíða tvo lykla.
Málafærslumaður minn benti á tölu
stjórnarmeðlima stúkunnar og upp-
lýsti að t. d. hefðu allir stjómarmeð-
limir st. Ingólfur haft lykla. Þetta
lýsti stefndur ósatt og sagði að það
væri aðeins yfirmeistari, gjaldkeri og
ritari, sem hefðu lykla.
Nú þykir mér líklegt að margir þeir
sem vita hið rétta í þessu máli muni
lesa þetta og vil ég sérstaklega benda
þeim á — og biðja þá að íhuga —
eftirfarand'i röksemdatfærslu, sem