Musica - 01.06.1949, Qupperneq 4

JÓN LEIFS
HEIMSKUNNASTI LISTAMAÐUR ÍSLANDS FIMMTUGUR
Jón Leifs er vafalaust listamaður á heimsmæli-
kvarða. Hann hefur með góðum árangri hazlað
sér völl á öllum sviðum tónlistarinnar, og nafn
hans ber skæran hljóm, hvarvetna í menningar-
löndum Evrópu. ísland má vera sérstaklega hreyk-
ið af þessum boðbera menningarinnar.
Þegar ég hafði viðtal við Jón Leifs fyrir 25 ár-
um síðan eftir að hann hafði lokið námi í Leipzig,
ég var þá ritstjóri tónlistarblaðsins „Signale fiir
die musikalische Welt“ í Berlín, þá kom hann mér
fyrir sjónir, sem mikilhæfur maður, er þá þegar
hafði ákveðið að gera þjónustuna við listina að
ævistarfi sínu. Þessari göfugu ætlun hefur Jón
Leifs verið trúr allt til þessa dags.
Þessi mikilhæfi listamaður er á meðal fremstu
menningar-fulltrúa föðurlands síns — lítillátur,
en fyrirmyndar hugsjónamaður.
Jón Leifs hefur vakið mikla athygli í tónlistar-
borgum meginlands Evrópu, sem töfrandi stjórn-
andi stórra hljómsveita: Aftur og aftur fjötraði
hann áheyrendur með hljómsveitarstjórn sinni.
Einnig vöktu tónsmíðar listamannsins mikla
athygli. Fágaður smekkur, heilbrigðar tilfinningar
og tíguleg framsetning einkenna verk hans.
ómetanlegt er framlag Jóns Leifs á sviði tón-
bókmennta og tónvísinda. Starf hans á þessum
vettvangi mun ávallt geymast í sögu tónlistar-
innar. Formannsstarf hans í félaginu STEF, er
einnig framlag til íslenzkrar menningar. I hinni
ábyrgðarmiklu stöðu leggur hann fram þekkingu
sína og kunnáttu í almannaþágu, án tillits til
eiginhagsmuna.
Sá, sem þekkir listamannin, eða hefur fylgzt
með þroskaferli hans, hlýtur skilyrðislaust að
veita honum virðingu sína og viðurkenningu, því
óþreytandi og markvisst hefur listamaðurinn hald-
að leiðarenda, þótt leiðin hafi oft verið trsótt
og grýtt.
Nú hefur Jón Leifs náð fegursta og frjósamasta
tímabili mannsævinnar. Skáldgáfa hans mun
áreiðanlega flytja okkur margt og mikið, á kom-
andi áratugum. Og í þeirri trú óskum við Jóni
Leifs alls þess, er hann sjálfur myndi óska ís-
lenzkri tónlistarmenningu, til handa næstu 25 ár-
in. Lifi Jón Leifs!
Fritz Jaritz.
Líkindi eru til að fyrirlestraferðir hans hafi
ekki borið góðan árangur, svo að hann hefir grip-
ið til þess ráðs, að slá saman list sinni og póli-
tískri skoðun. Laða fólk á hljómleikana með hinni
fögru rödd sinni, og þruma svo yfir því um skoð-
anir sínar á heimsmálunum að söngnum loknum.
Þetta sambland pólitískra funda og hljómleika, er
í hæsta máta óviðeigandi, og er sorglegt að Robe-
son skyldi gera list sinni þá hneisu, að nota hana
á þennan hátt.
Robeson hefir fullt frelsi til að halda sínum
skoðunum fram á fyrirlestraferðalögum sínum,
cg hann hefir eflaust margt gott og fróðlegt að
segja, en hann hefir ekki leyfi til, að nota list
sína sem beitu til að þrengja sínum pólitísku skoð-
anir upp á tónunnendur sem eru komnir til að
gleyma þrasi og stjórnmálum í nærveru mikils
listamanns.
Paul Robeson hefur siglt undir fölsku flaggi á
þessum söngskemmtunum sínum, og það hefir
aldrei og mun aldrei þykja heiðarlegt.
Við virðum Paul Robeson fyrir hugrekki hans
og fórnfýsi í baráttunni fyrir jafnrétti negranna,
en við hryggjumst yfir því, að hann skyldi henda
list sinni í svað áróðurs og klækju.
Listina má ekki nota sem pólitískt vopn, heldur
á hún að vera sem smyrsl á þau sár, er stjórn-
málaþrasið skilur eftir sig. T. A.
4 MUSICA