Musica - 01.06.1949, Blaðsíða 18

VAGN KAPPEL :

Saga tónlistarinnar
6. grein.
Georg Friedrich Hándel
(1685—1759)
Fyrir hundrað árum hafði heimurinn lítinn
áhuga á hinu stórkostlega lífsverki Hándels.
Áhuginn fyrir hinum mikla jafnaldra hans,
Bach — hann var fjórum vikum yngri — fór aftur
á móti vaxandi, eftir að Felix Mendelsohn-
Bartholdy, með hinum ákafa áróðri sínum og
sérstaklega eftir hina sögulegu enduruppfærslu
'rcotg Friedrich H'ándcl, ejtir málvcrkj óþekh.ts listamanns.
Mattheusarpassíunnar á hljómleik í „Singakad-
emie“ í Berlín færði hana aftur fram á
sjónarsviðið.
Rómantíkkin var alsráðandi á sviði söngleikj-
anna, eins og á öðrum sviðum, söngleikir Rossini
og Meyerbeer, og hins unga tónskálds Richards
Wagners er hafði safnað um sig litlum enn trygg-
um hóp aðdáenda, voru það sem fólk veitti athygli
og dáðist að.
Og hver kærði sig um söngleikjahöfund sem
var dáinn fyrir hundrað árum? En heldur gekk
þó betur með þau verk Hándels sem eru náskyld
söngleikjunum, Oratoríin..
(Það skal bent á í þessu sambandi, að Oratorio
er nokkurskonar söngleikur, að efni til innan
ramma bíblíunnar, og er Oratoríið flutt frá leik-
sviði, án leikklæðnaðar, og aðaláherzlan er lögð
á kóranna).
En á rómantíska tímabilinu var verkum Hánd-
els breytt eftir smekk tímanns, og voru til dæmis
notaðar sinfóníuhljómsveitir við uppfærslunar,
þar sem rómantíkkurunum fannst hljómskipan
Hándels vera heldur hljómþunn.
Þegar fyrir rómantíska tímabilið, varð snilling
eins og Mozart ekki bumbult við að „útsetja“ verk
eftir Hándel (m. a. ,,oratoríin“). Árið 1853 var
oratoríið „Samson“ uppfært hvorki betur né ver
en áður, en meðal áhorfendanna var ungur maður,
þjóðskólakennarinn og orgelleikarinn Friedrich
Chrysander.
Hann fór heim, og fann að tónlist Hándels hafði.
haft mikil og göfgandi áhrif á hann, og hann ákv-
að, að kynnast þessu merkilega tónskáldi nánar,
þessu tónskáldi sem hafði haft þvílík áhrif á hann.
Hann varði allri æfi sinni til að kynnast tón-
list Hándels, og þessi kynning varð til útgáfu
þýzka verzlunarfélagsins á verkum meistarans.
Þetta risaverk fékk blessunarlega þýðingu, þar
sem það ekki aðeins gafst betri tækifæri til að
18 MUSICA