Útvarpstíðindi - 11.10.1948, Síða 9

ÚTVARPSTÍÐINDI
369
og hljóp út. Var hann talinn maður
örlyndur og bráðsinna. Heilsaði hún
honum sem einfaldlegast með þess-
um ovðum: „Sæll vertu, Stefán
minn“, en hann réiddist því og
ósnyrti hennar og flakki og tók að
víta hana sem harðlegast og heita
henni hörðu, ef héldi slíku fram.
Þá kvað Björg:
Þó að gæfan mér sé mót
og mig í saurinn þrykki
get ég ekki heiðrað hót
hofmóðuga gikki.
og gekk við það af stað, en var eigi
komin út fyrir túnið, er amtmaður
kallaði til hennar en hún andæpti
því eigi áður hann hljóp eftir henni
og skipaði henni að bíða. Stóð hún
þá við, en ógjörla heyrðu menn,
hvað þau töluðust við, en sáu þau
settust niður hvort skammt frá
öðru um hríð, áður hann hljóp heim
og lét gefa henni ull og smjör. Furð-
aði marga, hve ríflega hann lét gefa
henni, sagði hana ekki vit skorta,
en ærið norn væri hún. Þetta var
sögn gamalla Hörgdæla, réttorðra
manna.
Látra-Björg var fædd í Stærra-
árskógi, líklega seint í nóv. 1716
(skírð 1. des. þ. á.), dóttir Einars
stúdents Sæmundssonar prests í
Stærraái’skógi (d. 1738) Hrólfssonar
sýslumanns á Víðimýri og komin af
Hrólfi sterka, en móðir Bjargar var
Margrét kona Einars, dóttir Bjarna
prests yngx-a Bjarnasonar prests
gamla á Hvanneyri í Siglufii’ði.
Björg andaðist í móðuharðindunum,
26. sept. 1784 og var grafin á
Upsum.
Urn Látra-Bjöi’gu var sagt, að
hún væri vel viti borin og skáld, er
hún tók að þroskast, en kvenna fer-
legust að sögn þein-a, er hana sáu
eða kynntust henni. Hún hataði
skraut allt og sundurgerð, var háls-
löng mjög og hávaxin og sagt henni
væri afarhátt til knés. Bjóst hún
jafnan sauðsvartri hempu, er tók
á mitt læri með knappa skúfhúfu,
þá mest hafði við, en oftast hettu
sauðmói’auða á höfði. Heldur þótti
ókvenlegt atferli hennar í mörgu,
því læri sitt lagði hún upp á sléttu,
þó hún færi á bak meðalháu hrossi
(þ. e. hún fór á bak af jafnsléttu),
og að aungvu, hvorki afli né ásýnd-
um var sagt hún væri h'k fi’ændum
sinum.
Oftast var hún á flakki unx Eyja-
fjarðar- og Þingeyjai’sýslur, giftist
aldrei, en hafðist lengst við á Látr-
um á Látraströnd austan Eyjafjarð-
ar og var af því oftast nefnd Látra-
Björg. Hún var sjálfrar sinnar eins
og kallað var, fór aldrei í vistir, en
er hún eltist, tók hún að fara víða
um land, þáði af mörgum góðan
beina. Trúði fólk því, að hún væri
ki’aftaskáld eða ákvæðin eins og
kallað var. Þótti hún og ærið forix
í skapi og virtist að spámælum
því víða vel tekið. Vildu menn held-
verða það er hún sagði, og var henni
ur eiga við hana gott en illt. Hvergi
verður þó annað séð en að hún hafi
haft mikinn góðvilja til að bera.
Oft í’éri Björg til fiskjar, önd-
verða ævi sína, áður hún tók unx að
fara til að betla, en sagt var hún
þyrfti þess mjög sjaldan, því margir
voru henni liðsinntir. Vitrir menn
vii’tu gáfur hennar, margir trúðu
hún kvæði fisk að sér, þótt fátt væri
um hann. Er henni eitt sinn eignað