Morgunblaðið - 12.12.2008, Síða 24

Náttúrukona Kolbrún kann vel við sig innan um tré og annað sem lifir.
24 Daglegt líf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. DESEMBER 2008
J ó l a s ö f n u n
Mæðrastyrksnefndar Reykjavíkur
er hafin
Oft var þörf en nú er nauðsyn
Þeir sem vilja leggja nefndinni lið vinsamlega
hafið samband á skrifstofutíma í síma 551 4349
eða á netfangið maedur@simnet.is.
Einnig er hægt að leggja framlög inn á reikning
nr. 0101-26-35021, kt. 470269-1119.
Mæðrastyrksnefnd
Reykjavíkur,
Hátúni 12b.
Minnum á teiknisamkeppni
Skólamjólkurdagsins
fyrir 4. bekkinga
Hægt er að skila inn myndum fram að jólafríi
til Mjólkursamsölunnar, Bitruhálsi 1, 110 Reykjavík.
Nánari upplýsingar á www.ms.is
Eftir Kristínu Heiðu Kristinsdóttur
khk@mbl.is
Ævintýrið byrjaði ífimmtugsafmælinumínu í sumar. Hluti afveislunni var sýning
svipuð og þessi hér, en hún átti að
vera eins konar skreyting í afmælinu.
Sú sýning var í Reynisfjöru heima í
Vík í Mýrdal þar sem ég bý, en fjaran
þar er glæsilegasti sýningarsalur
veraldar. Upp úr þessu fór boltinn að
rúlla og ullarverkin mín urðu til, eitt
af öðru,“ segir Kolbrún Hjörleifs-
dóttir sem opnaði í síðustu viku
myndlistarsýningu í Geysi Bistro/
Bar í Reykjavík. Sýningin heitir Í
örmum alheimsins og þar sýnir hún
myndverk unnin úr ull.
Einhver sem kom að skoða sýn-
inguna hafði orð á því að það væri
greinilega endurfæðing að verða
fimmtugur. „Ég gengst alveg við því.
Hafi ég einhvern tíma verið ungling-
ur, þá er ég það núna. Það vottar
ekki fyrir miðaldrakrísu, ég veit ekki
einu sinni um hvað það snýst, en ég
er kannski illa haldin af unglinga-
veiki. Ég hef tilfinningu fyrir því að
ég sé að taka flugið. Mér fannst ég
nefnilega fá vængi þegar ég varð fer-
tug og ég sagðist ætla að taka flugið
þegar ég yrði fimmtug. Það var stór-
kostlegt hvernig þetta spannst sjálf-
krafa. Ég gerði þessi verk eiginlega
ómeðvitað. Ég náði að vera í örmum
alheimsins, kúplaði mig frá öllu og
fór inn í þennan heim. Ég komst í
þetta flæði.“
Á freðmýrum Borgarfjarðar
Kolbrún segist aldrei hafa gefið sér
almennilegan tíma fyrir sjálfa sig í
listsköpun fyrr en núna. „Ég hef
mörg járn í eldinum, er skólastjóri,
rek gistiheimili og vinn sem leið-
sögumaður. Ég tók myndlistarval í
Kennaraháskólanum á sínum tíma og
kenndi myndmennt í mörg ár. List-
sköpunin hefur ávallt búið með mér.
Ég var alltaf að teikna þegar ég var
lítil stelpa í sveitinni þar sem ég ólst
upp á freðmýrum Borgarfjarðar. Þar
var ég að skottast um úti í náttúrunni
á heiðarbýlinu Tungufelli í Lund-
arreykjardal, nánast á sauðskinns-
skónum. Ég ólst upp fyrir tíma alls-
nægta og ég fékk ekki fyrstu
vatnslitina mína fyrr en ég var níu
ára, þegar ég lá í hlaupabólu. Ég
eyddi þeim upp til agna og þegar hár-
in í penslinum voru uppurin hélt ég
honum við með hrosshárum. Ég var
því farin að nota dýrahár snemma í
listinni,“ segir Kolbrún sem hefur
unnið mikið með vatnsliti um dagana
en hún hefur líka prófað silkimálun,
grafík og fleira.
„Ég er jafnfátækur fyrir því.“
Verkin hennar eru ýmist í sauðalit-
unum eða náttúrulitum. Ullina kaup-
ir hún hjá Þingborg, en Kolbrún
þekkir efniviðinn vel frá því hún var
krakki. „Ég veit hvernig ullin hagar
sér og ég man hvernig sumir hlutar
hennar krulluðust en aðrir ekki, þeg-
ar kindurnar voru blautar. Ég hefði
ekki getað unnið á þennan hátt með
þetta efni, nema af því að ég þekki
það svo vel. Faðir minn, Hjörleifur
Vilhjálmsson, var mikill rækt-
unarmaður, bæði með hross og
sauðfé. Hann átti mislitt fé og hélt
upp á það og hann átti líka ferhyrnt
fé og forustufé. Mér er svo minn-
isstætt að þegar borgað var meira
fyrir hvítu ullina en þá mislitu, þá
sagði pabbi: „Ég er nú jafnfátækur
fyrir því,“ enda fór hann aldrei út í
það að rækta einvörðungu hvítt fé,
sem betur fer, því það mátti til dæm-
is mjög litlu muna að mórauða fénu
væri útrýmt úr litaflóru íslensku
sauðkindarinnar. Ég vil kynna ferða-
mönnum þetta einstaka efni sem ull-
in er, því sauðalitirnir og varðveisla
fjölbreytileika fjárstofnsins, er einn
af demöntum Íslands.“
Galdrar og margþætt hugsun
Sýning Kolbrúnar er náttúrutengd
en nöfnin á verkunum vísa gjarnan í
annan heim. „Sumir segja mig göldr-
ótta og ætli galdragenin komi ekki að
vestan, en ég á ættir að rekja til
Dynjanda í Arnarfirði. Ég get ekki
neitað því að ýmslegt gerist í kring-
um mig. Og sumt sem ég segi verður
að raunveruleika. Sem barn var ég
ekki alltaf klár á því í hvaða heimi ég
var, því ég sá ýmislegt. En að vera
skyggn eða sjá eitthvað, er líka hluti
af sköpunargáfu sem mér er gefin.
Ég neita því ekki að ég hef fengið
fyrirboða og mig dreymir mikið. En
þetta eru hlutir sem ég fer varlega
með. Og þetta eru kannski engir
galdrar, ég er bara í örmum alheims-
ins, eins og við erum öll. Hverjum
dettur í hug að allt í alheiminum sé
hægt að festa niður á bók eða blað?
Það er eitthvert samhengi sem er
miklu stórfenglegra en við getum tal-
að um. Hugsunin er svo stór þáttur í
öllu samhenginu og hún er svo marg-
þætt og frjáls. Þetta snýst um að
slaka á og hlusta á lífið. Taka á móti
því.“
Eitt ár varð að tuttugu og fimm
„Ég veit að í mér býr brunnur,
fullur af hugmyndum og þekkingu. Í
gegnum starfið mitt hef ég lært svo
margt. Með öll þessi auðæfi hef ég
ekki leyfi til að loka þetta inni. Mér
ber skylda til að gera eitthvað með
þetta. Ég er þakklát fyrir Guðs-
gjafirnar. Ég ein veit hvað ég hef í
pokanum og núna vil ég gefa með
mér úr þessum sjóði. Ég læt gagn-
rýnandann grimma á öxlinni ekki
draga úr mér. Við eigum að búast við
því besta.“
Kolbrún kom í Mýrdalinn sem ný-
útskrifaður kennari og ætlaði að vera
í einn vetur. „En árin eru orðin tutt-
ugu og fimm. Náttúran þarna er svo
stórkostleg og nærandi á svo margan
hátt. Ég get ekki hugsað mér að fara.
Ég verð að komast í fjöruna og upp-
lifa öll þessi litbrigði, hljóð undiröld-
unnar og brimsins og ilm náttúrunn-
ar. Náttúra Íslands eru gull og
gimsteinar þessa lands. Það skiptir
miklu máli að vera meðvitaður um
það, ekki síst þegar gefur á bátinn,
eins og núna í þjóðfélaginu.“
Hefur sig til flugs
Sauðalitir Ull í gömlu góðu sauðalitunum er úrvalsefni í listaverk.
Á hana spruttu vængir
þegar hún varð fertug
og hún tók flugið fimm-
tug. Galdrakonan Kol-
brún Hjörleifsdóttir
sækir kraft í náttúruna
heima í Vík í Mýrdal.
Og hún hlustar á lífið.
„Sauðalitirnir og varð-
veisla fjölbreytileika
fjárstofnsins er einn af
demöntum Íslands.“
Morgunblaðið/Valdís Thor
Litríkt Ullin nýtur sín líka
vel í litum regnbogans.
 Ekki er vitað hvenær menn
fóru að vinna ull sem textílefni.
Sögur eru um að Fönixmenn
keyptu ull og ullarvörur í Eng-
landi á 7.öld fyrir Krist og
versluðu með þennan varning í
Miðjarðarhafslöndum.
 Hjá Íslendingum voru
heimaunnir vaðmálsdúkar og
síðan handprjónaðar ull-
arvörur snemma þýðing-
armikil verslunarvara. Á
21.öldinni hefur íslenska ullin
gengið í endurnýjun lífdaga og
er eftirsótt í tískufatnað, hand-
verk og listiðnað.
 Ullarfarið á íslenska sauð-
fénu er sérstætt. Ullin er lag-
skipt og nefnist innra og fín-
gerðara lagið þel, en ytra
lagið, sem er grófara er kallað
tog. Mikilvægustu eiginleikar
ullarinnar eru að hún er hlý,
teygjanleg, hefur hæfileika til
að draga í sig raka án þess að
virðast blaut og er vel fallin til
þæfingar.
 Íslenska sauðféð er marg-
breytilegt á litinn. Hefur fjöldi
litaafbrigða varðveist betur á
Íslandi en víða annarsstaðar
þar sem mislitu fé fækkaði
mjög mikið vegna hreinrækt-
unar fjárstofna. Íslensku auð-
alitirnir eru einstakir í heim-
inum.
Ull er gull
Rúnar Kristjánsson segir mjög
talað um kreppu, en oft hafi verið
kreppa hjá börnum jarðar og víða
þekki fólk ekki annað:
Síst er snerting heimsins hlý,
harður lífsins straumur.
Sjaldan verður veröld í
veruleikinn draumur.
Einn kunningi Rúnars sagði að
best væri að láta sig dreyma
um bjartari tíð:
Svo þú fáir sálarfrið
og sinnið gleðibætur,
drauma viltu dvelja við
daga bæði og nætur.
Ljósra heima litadýrð
leyfir enga skugga.
Þangað oft þú feginn flýrð,
færð þar sól á glugga.
VÍSNAHORN pebl@mbl.is
Af kreppu
og veruleika