Morgunblaðið - 26.04.2009, Blaðsíða 14

14 Viðtal
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26. APRÍL 2009
setur saman teikningar og texta með nýstár-
legum hætti, eru m.a. afrakstur þessara pæl-
inga.
María dregur, umbeðin, fram eftirlætisbolinn
sinn, hvítan með mynd af hjarta eins og líffærið
lítur út í raun og veru. Og hvað vildi hún sagt
hafa? „Að ég búi yfir mikilli ást,“ svarar hún að
bragði og tekur upp annan, einnig hvítan en
með áþrykktu svörtu og gylltu mynstri, sem lít-
ur út eins og framstykki á upphlut með tilheyr-
andi víravirki. „Ódýr nútímaútgáfa af þjóðbún-
ingi. Við fengum á okkur lögfræðing vegna þess
að gullsmiður taldi sig eiga einkarétt á mynstri
sem var á fyrstu bolunum. Þótt í ljós kæmi að
enginn á einkarétt á mynstri breytti ég því og
notaði erfðagóss úr minni fjölskyldu sem fyr-
irmynd,“ segir María hin þjóðlega.
Pólitísk samfélagsvitund
Hún skírskotar oft til þjóðararfsins í verkum
sínum, en ýmislegt, t.d. lágmynd af margplástr-
uðu Íslandi frá 2004, virðist einnig lýsa pólitísku
viðhorfi, rétt eins og mörg verk eiginmannsins.
Aðspurð segjast þau vera umhverfissinnar og
hálfgerðir anarkistar, þótt þau séu ekkert sér-
staklega að breiða út boðskapinn. Þau taki hins
vegar á ýmsum málum í gegnum listina, t.d. sé
myndasagan Undrakonan ungfrú Ísland,
sem Bragi teiknaði, gaf út og var með á
sýningu með Gisp-hópnum fyrir nokkr-
um árum, ádeila á lélega
meðferð íslenskra dóm-
stóla á nauðgunarákær-
um.
„Ein mynd eða eitt
orð getur verið gríðarlega
kröftugt. Tilgangur okkar
er oft að vekja fólk til um-
„Miklu uppbyggilegra fyrir þá en að sjá sífellt
málað yfir verk sín. Svo styðjum við auðvitað
við bakið á syninum og höfum til sölu disk með
verkum hans, sem við gáfum út í fyrra.“
Tjáning í bolum
„Það hefur verið alltof mikið að gera frá því í
október, við höfum varla haft tíma til að fram-
leiða,“ kvartar Bragi ekki-verslunarmaður.
Nóg er nú samt að því er best verður séð.
Bolir, sem þau þrykkja sjálf á alls konar mynd-
ir, tákn og orð eða orðasambönd, eru í aðal-
hlutverki. Þeir fela í sér mismunandi yfirlýs-
ingar, enginn þarf til dæmis að fara í grafgötur
um sjálfsmynd þess sem gengur í bol með mynd
af rottu og áletruninni Miðbæjarrottan. Ís-
landskortið á hvolfi er kannski rökrétt í ljósi
þjóðfélagsástandsins, en um leið er það hinseg-
in og þar af leiðandi er erfiðara að ráða í hvað
þeir sem velja sér slíkan bol vilja tjá. „Tjáning
með bolum hefur lengi fylgt götukúltúrnum.
Orðið hinsegin er dæmi um margrætt orð, sem
hefur fengið ákveðna merkingu. En það eru
ekki aðeins orðin sem eru margræð heldur líka
litir og litasamsetning. Svart Íslandskort á
gráum grunni minnir á bankahrunið, en grátt
kort á svörtum grunni er hið
ískalda ál-Ísland. Fólk fatt-
ar þetta um leið, líka út-
lendingar,“ segir Bragi,
sem lengi hefur leikið
sér með orð og tákn-
myndir í list sinni.
Þrettán bækur,
sú síðasta
Hin blóðuga
bók Biblían
þar sem hann
Eftir Valgerði Þ. Jónsdóttur
vjon@mbl.is
U
m hádegisbilið stingur bréfberinn
höfðinu í gættina á Ranimosk og
réttir Braga Halldórssyni hvítt
umslag með þeim ummælum að
það sé í lagi með verðmerkingar
inni í búðinni en hann þurfi að vanda sig betur
með merkingar í gluggaútstillingunni. Skrýtið.
Af hverju er bréfberinn að skipta sér af þessu?
Beint á móti Laugavegi 20 er hin ítalska Sabr-
ina kappklædd og í óðaönn að raða skartgripum
úr hnífapörum og íslensku hrauni á söluborð.
Vegfarendur staldra við og skoða gripina. Þar
við hliðina tínist fólk inn í kaffi hjá Hemma og
Valda í litla krúttlega bárujárnshúsinu á horn-
inu á Klapparstíg.
Það er mánudagur og Laugavegurinn hefur
smám saman verið að lifna við þann rúma
klukkutíma, sem ég hef setið og spjallað við
Braga og konu hans, Maríu Pétursdóttur, í búð-
inni þeirra. Ranimosk er ábyggilega skrýtnasta
búðin í borginni. Svo ekki sé minnst á nafnið.
Áður en farið er út í þá sálma verð ég samt að fá
þetta á hreint með bréfberann og verðmerking-
arnar. Þau hjónin skella upp úr og segja bréf-
berann hafa verið að grínast, þegar hann sá að
bréfið var frá Neytendastofu. Og …? „Tja, hann
hefur áður borið út svona bréf til okkar og við
fórum eitthvað að ræða innihald þess,“ útskýra
þau. Á Laugaveginum virðast allir þekkjast rétt
eins og í þorpi úti á landi. Skyldi stöðumæla-
vörðurinn líka vera innmúraður í málið?
María og Bragi eru sannkallaðar miðbæj-
arrottur, þótt þau búi raunar í Kópavogi „… í
húsi, sem líkist meira vinnustað en heimili“,
segir María og lýsir hvernig saumavélar og ým-
is vinnutæki og tól, sem þau nota við listsköpun
sína, hafa tekið sér bólfestu á borðstofuborðinu
og út um allt hús. „Þetta flæðir nánast út um
gluggana hjá okkur. Og við okkar dót bætast
svo málaratrönur þriggja ára dóttur okkar og
hljóðfæri og alls konar græjur sonar míns, sem
er sautján ára og mikill músíkant.“
Börnunum kippir greinilega í kynið, því for-
eldrarnir eru báðir listamenn, hún útskrifaður
myndlistarmaður úr Myndlista- og hand-
íðaskólanum, eins og helsti listaskóli landsins
hét í þá daga, hann sjálfmenntaður teiknari,
grafískur hönnuður og vefhönnuður. Listin er
þeirra ær og kýr. Þau segjast ekki vera versl-
unarfólk, þótt þau hafi rekið verslunina og verk-
stæðið Ranimosk síðan 2003 á þremur stöðum
við Laugaveg, en alltaf í númer 20, áður í a og b,
en núna bara 20.
„Við höfum vanrækt búðina svolítið upp á síð-
kastið, hún er hálftóm,“ segir Bragi afsakandi
og María bætir við að Ranimosk sé fyrir þeim
eins og sandkassi sé fyrir börnum, frekar tóm-
stundagaman en lifibrauð, eiginlega hálfgerð fé-
lagsmiðstöð, sem uppfylli þarfir þeirra að
mörgu leyti. Auk þess að selja eigin verk flytja
þau inn ýmis furðuverk; blikkandi diskókúlur til
að setja í baðið, gúmmíendur fyrir fullorðna til
sömu nota, uppþvottabursta sem einnig er
sápukúlupípa og loðin kvikindi, sem eru marg-
stækkaðar eftirlíkingar af veirum og bakt-
eríum, t.d. klamidíu, heilafrumum, lús og salmó-
nellu, og aðra tilvalda gjafavöru.
Þá taka þau í umboðssölu ýmsan varning eft-
ir unga og félitla listamenn, t.d. skart eftir fyrr-
nefnda Sabrinu, flíkur eftir 17 ára fatahönnuð,
boli með áþrykki eftir graffara, þ.e. þá sem áður
fundu list sinni farveg í veggjakroti. „Nokkurs
konar forvarnarstarf, “ segir María brosandi.
Morgunblaðið/Kristinn
Í sandkassanum María Pétursdóttir og Bragi Halldórsson hafa rekið verslunina og verkstæðið Ranimosk á þremur stöðum við Laugaveg, en alltaf í númber 20, áður í a og b, en núna bara 20.
Skrýtnar
skrúfur
Innréttingarnar eru flestar úr Góða hirðinum, og þar fást innflutt
furðuverk og verk eftir unga íslenska listamenn sem og ekki-
verslunarfólkið Maríu Pétursdóttur og Braga Halldórsson. Rani-
mosk er búð í takt við tímann, a.m.k. hefur aldrei verið meira
að gera en síðan kreppan vakti þjóðina upp af værum blundi.
Geðþekk leikföng
Veirur og bakteríur í
líki tuskudýra.