Morgunblaðið - 09.07.2009, Blaðsíða 17

Morgunblaðið - 09.07.2009, Blaðsíða 17
Fréttir 17INNLENT MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. JÚLÍ 2009 Eftir Gunnhildi Örnu Gunnarsdóttur gag@mbl.is ÍSLENDINGAR sem greinst hafa með krabbamein koma afar vel út þegar skoðað er hversu margir sjúklingar eru lifandi fimm árum eftir greiningu. Þeir eru einna fremstir ásamt Svíum. Danir koma síst út af Norðurlandaþjóðunum. Þetta er niðurstaða Ólafs Ólafs- sonar, fyrrum landlæknis, Gunnars A. Ólafssonar, sérfræðings í heil- brigðisráðuneytinu, og prófess- oranna Jóns G. Jónassonar og Frið- berts Jónassonar. Niðurstaðan birtist í Læknablaðinu í byrjun febrúar. Þeir rýna í tölur um þá sem greindust á tímabilinu 1995 til 1999 og segja athyglisvert að hlutfalls- lega hafi fleiri með skjaldkirtils-, brjósta-, eitla-, maga-, þvagblöðru-, blöðruháls, eggjastokka- og legháls- krabbamein á Íslandi lifað fimm ár- um eftir greiningu en á hinum Norðurlöndunum og í Vestur- Evrópu. Bandaríkjamenn standi betur, þó erfiðara sé að fullyrða um slíkt þar sem torsótt sé að fylgja fólki eftir og staðreyna um afdrif þess. Fremstir í kransæðasjúdómum Íslendingar eru einnig, sam- kvæmt sérfræðingunum, í einu af þremur efstu sætunum ásamt Sví- um og Norðmönnum þegar skoðað er hversu margir eru á lífi 28 dögum eftir kransæðaáfall. Þá hefur árang- ur af meðhöndlun gláku hér á landi verið mikill. Fyrir hálfri öld var helmingur allrar blindu á Íslandi vegna gláku og Ísland með hæstu blindutíðni í Evrópu vegna hennar. Um aldamótin voru hins vegar að- eins 5% blindu vegna hennar. Blinda vegna sykursýki er einnig talin sú lægsta í heiminum. „Á ýmsum sviðum stöndum við okkur vel,“ segir Ólafur: „Fólk er vel upplýst og við höfum vel mennt- aða lækna sem hafa farið í fram- haldsnám og hafa komið heim. Nú hefur heldur dregið úr heimkomum – sem er sannarlega áhyggjuefni – en vonandi stendur það ekki lengi.“ Ísland ekki dýrast í heimi Ólafur bendir á að þrátt fyrir smæð samfélagsins sé kostnaður við heilbrigðiskerfið ekki mestur á mann hér á landi, eins og oft sé haldið fram – jafnvel á Alþingi. Með nýju flokkunarkerfi sem allflestar OECD-þjóðir nýta sé ljóst að Ísland vermdi 10.-11. sæti OECD-þjóða ár- ið 2008 og vitnar Ólafur í Hagtíðindi Hagstofunnar. Heildarkostnaðurinn hafi numið 9,2% af vergri lands- framleiðslu. Ólafur telur að vegna efnahagsástandsins muni hlutfall kostnaðar vegna heilbrigðisútgjalda líklega hækka á næsta 1-2 árum þótt raunkostnaður minnki. „Oft heyrir maður talað um það á Alþingi að heilbrigðisþjónustan sé dýr – dýr, já, en miðað við smæðina væri ekki skrýtið að hún væri dýr- ust.“ Síður náist hagkvæmni þegar aðgerðirnar séu fáar, en tölurnar sýni að tekist hafi að halda kostn- aðinum niðri. „Til dæmis myndu heilaskurðlæknar nýtast betur væri þjóðin 30 milljónir,“ segir Ólafur. Góður árangur með gigt Gigtarsjúkdómar eru önnur al- gengasta ástæðan fyrir líkamlegri hömlun og tímabundinni fjarveru frá vinnu í Evrópu, samkvæmt ný- legri skýrslu um stoðkerf- issjúkdóma á Íslandi. Þar kemur einnig fram að á Íslandi séu fæstir á örorkulífeyri á aldrinum 55-64 ára á Norðurlöndunum. Greinarhöfund- arnir nefna einnig að lægsta tíðni astma og HIV-sýkinga í heiminum sé hér á landi. Þeir spyrja: Hvernig getur rúmlega 300 þúsund íbúa þjóð náð slíkum árangri? Niðurstaða þeirra er góð menntun heilbrigð- isstétta, góð lífskjör, vel upplýstur almenningur og gott aðgengi að heilbrigðisþjónustunni. Hagkvæmt og gott                                                                                                                                          "#  "#     # "# $    # # $   "# $ % #%$           ! " # $%   & ' ## " %    Góð menntun heilbrigðisstétta, góð lífskjör, vel upplýstur almenningur og gott aðgengi að heilbrigðisþjónustunni skilar henni í fremstu röð Í HNOTSKURN »Gríðargóðar upplýsingareru til um afdrif íslenskra krabbameinssjúklinga en í Austurríki nær skrá ríkisins aðeins til 8% sjúklinga. »Verulegur munur er á af-drifum karla og kvenna í Bandaríkjunum vegna krans- æðasjúkdóma þar sem konur fá verri þjónustu. Þær eru verr trygðar og búa við lélegri efnahag og leita því síður eftir bráðaþjónustu. »Um 1980 var blinda vegnasykursýki ástæða lög- blindu í 2,4% tilvika en um 1% í nýrri rannsóknum.  EIRÍKUR Bergmann Ein- arsson hefur var- ið doktorsritgerð sína ,,Hið hug- læga sjálfstæði þjóðarinnar – Áhrif þjóðern- ishugmynda á Evrópustefnu ís- lenskra stjórnvalda“ frá stjórn- málafræðideild Háskóla Íslands. Leiðbeinandi var dr. Baldur Þór- hallsson stjórnmálafræðiprófessor. Í rannsókninni er spurt hvers vegna Íslendingar kusu að tengjast Evr- ópusamrunanum um Evrópska efna- hagssvæðið (EES) og Schengen- landamærasamstarfið en ekki með fullri aðild að Evrópusambandinu. Skoðað er hvort skýri betur þessa afstöðu íslenskra stjórnmálamanna, efnahagslegir hagsmunir eða hug- myndir um fullveldi þjóðarinnar. Rannsakað er hvort og þá hvernig orðræða og arfleifð sjálfstæðisbar- áttunnar hefur haft áhrif á Evr- ópustefnu íslenskra stjórnvalda. Í efnahagslegu tilliti hafa íslensk stjórnvöld engu að síður álíka þörf og stjórnvöld annars staðar í Evr- ópu til að taka þátt í samrunaþróun- inni, og kann þetta að skýra veru Ís- lands í EES sem veitir Íslendingum aðild að innri markaði ESB en um leið samþykktu íslensk stjórnvöld að lúta reglum ESB. Eiríkur Bergmann Einarsson fæddist í Reykjavík árið 1969. Hann lauk kandídatsprófi frá Kaup- mannahafnarháskóla árið 1998 og er nú dósent í stjórnmálafræði og for- stöðumaður Evrópufræðaseturs Há- skólans á Bifröst. Eiríkur er í sam- búð með Aino Freyju Jarvela og saman eiga þau þrjú börn. Doktor í stjórnmála- fræði  Gunnhildur Lily Magn- úsdóttir hefur varið dokt- orsritgerð sína „Small States’ Power Resources in EU Negotia- tions: The Cases of Sweden, Den- mark and Finland in the Environ- mental Policy of the EU“ hjá stjórn- málafræðideild Háskóla Íslands. Leiðbeinandi var dr. Baldur Þór- hallsson, prófessor við stjórn- málafræðideild Háskóla Íslands. Í rannsókninni er fjallað um leiðir og getu smáríkja til áhrifa innan Evrópusambandsins. Tekin eru fyrir fjögur valdaúrræði eða leiðir til áhrifa sem ekki eru byggð á tölu- legum styrk eins og atkvæðafjölda í Ráðherraráðinu, fjármagni eða mannafla og standa því smáríkjum til boða. Greint er hvernig norrænu ESB-ríkin, Svíþjóð, Danmörk og Finnland, hafa reynt að nota eft- irfarandi valdaúrræði eða leiðir til að auka áhrif sín og koma sínum hags- munamálum á framfæri innan um- hverfisstefnu ESB. Gunnhildur Lily er fædd árið 1973. Hún lauk BA-prófi í stjórn- málafræði og þýsku frá HÍ árið 1997 og meistaraprófi í Evrópufræðum frá stjórnmálafræðideild Lundarhá- skóla árið 2004. Gunnhildur hefur verið gestafræðimaður við Lund- arháskóla frá 2005 og verið stunda- kennari við Lundarháskóla og HÍ. Gunnhildur Lily er gift Hallgrími Erni Karlssyni heyrnarfræðingi og þau eiga tvö börn. Foreldrar Gunn- hildar eru Hrefna G. Torfadóttir framhaldsskólakennari og Magnús Gauti Gautason rekstrarhagfræð- ingur. Doktor í stjórnmála- fræði Tökum gamla So da Stream tækið upp í kaup á nýju tæk i að andvirði kr. 1 .500* NÝTT MÓDEL Ath.: Gömlu ga shylkin og göm lu SodaSteam fl öskurnar ganga ekki me ð þessari nýju t egund SodaStr eam tækja. VNR. 94990000 Soda Stream SODA STREAM TÆKI eitt 60 lítra gashylki og 1 lítra plastflaska fylgir. SodaStream tækin eru komin aftur í BYKO Gríptu tækifærið núna! Síðasta sending seldist upp Eitt gashylki dugar í 60 lítra af kranavatni HAGKVÆMT FYRIR HEIMILIÐ 13.990 *Tökum aðeins eitt gamalt Soda Stream tæki upp í eitt nýtt tæki frá BYKO. Gamla gashylkið verður að fylgja tækinu þegar því er skilið inn. EX PO ·w w w .e xp o. is

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.