Morgunblaðið - 09.07.2009, Blaðsíða 19

Fréttir 19ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. JÚLÍ 2009
Reuters
Á verði Kínversk óeirðalögregla í Urumqi, höfuðborg Xinjiang. Á annað
þúsund hafa slasast og hundruð fallið í átökum Uighura og Han-Kínverja.
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
FULLTRÚAR kommúnistastjórn-
arinnar fínkemba reglulega þorpin í
Xinjiang, heimahéraði Uighura, og
leita þar dyrum og dyngjum að
trúarlegum textum. Finnist órit-
skoðaðir textar er eigandinn um-
svifalaust færður til yfirheyrslu.
Reynt er að bæla niður frjálsa trú-
ariðkun og taka kínversk stjórnvöld
sér úrskurðarvald um það hverjir
geti orðið íslamskir prestar.
Aðeins rétta útgáfan af kóran-
inum er leyfð og Uighurum undir 18
ára aldri ekki leyft að sækja moskur
– þær eru færri en við valdatöku
kommúnista í Kína árið 1949.
Litið er á kröfur um aukið trú-
frelsi sem lið í aðskilnaðarstefnu og
getur refsingin varðað allt að dauða-
dómi, að því er fram kemur í skýrslu
Mannréttindavaktarinnar (HRW),
Devastating Blows, um stöðu mála.
Frá miðjum síðasta áratug og til
ársins 2005 fluttust um 1,2 milljónir
Han-Kínverja til Xinjiang, flutn-
ingar sem Uighurar óttast að vegi að
menningu þeirra og sérstöðu.
Svo fá Han-Kínverjar jafnan
bestu og áhrifamestu störfin.
Jafnvel tungumál Uighura fær
ekki að vera í friði. Notkun þess er
bönnuð í háskólum og líta erlendir
sérfræðingar svo á að með svo rót-
tækum skrefum sé Kínastjórn að
grafa undan eigin markmiði. Jafn
róttækt inngrip og að banna sjálft
tjáningartækið sé aðeins til þess fall-
ið að blása Uighurum þjóðernis-
kennd í brjóst.
Aðför að sjálfsvirðingunni
Ungir Uighurar eru líka farnir að
rísa upp. Þeir líta á tilraunir Kína-
stjórnar til að flytja unga Uighura,
einkum konur, á brott til annarra
svæða í Kína, sem aðför að sjálf-
stæði þeirra og sjálfsvirðingu. Ótt-
ast er að fjarri heimahögunum bíði
kvennanna ömurlegt líf, jafnvel
vændi, eins og Michael Dillon, höf-
undur bókarinnar Xinjiang: China’s
Muslim Far Northwest, bendir á í
grein á vef breska útvarpsins BBC.
Þéttriðið eftirlitsnet
Fram kemur í leynilegum skjölum
sem fulltrúar Mannréttinda-
vaktarinnar hafa komist yfir að
Kínastjórn beiti margþættum að-
ferðum til að hafa eftirlit með trúar-
lífi Uighura og bæla það niður.
Wang Lequan, aðalritari komm-
únista í héraðinu, leggi áherslu á að
trúin, íslamstrú, verði sett skör
lægra en þörfin fyrir efnahagslega
uppbyggingu og þjóðareiningu.
Rímar þetta við þá greiningu
Anne-Marie Brady, höfundar bók-
arinnar Marketing Dictatorship,
að marxísk-lenínsk orðræða hafi
vikið fyrir áróðri um mikilvægi þess
að allir leggi hönd á plóginn í þágu
ört vaxandi markaðsbúskapar.
Kommúnistar reka endurmennt-
unarbúðir í Xinjiang þar sem
sjálfsstæðissinnar eru barðir til
hlýðni. Sumir eiga ekki afturkvæmt.
Tungumálinu úthýst úr háskólum
 Kínastjórn reynir markvisst að brjóta niður menningu Uighura  Ýta undir brottflutning ungs fólks
 Færri moskur í Xinjiang en við valdatöku kommúnista  Andófsmenn sendir í „endurmenntun“
Kínversk stjórnvöld beita Uig-
hura í Xinjiang-héraði kerfis-
bundnum ofsóknum og reyna
hægt og bítandi að þurrka út
menningu þeirra. Jafnvel tungu-
málið er bannað í háskólum.
Eftir Ingibjörgu B. Sveinsdóttur
ingibjorg@mbl.is
ÁRÁSIRNAR sem hófust gegn vef-
síðum margra opinberra stofnana í
Bandaríkjunum um helgina stóðu
enn yfir í gær. Árásir voru einnig
gerðar á vefsíður opinberra stofnana
og banka í S-Kóreu.
N-Kórea eða samtök hliðholl yf-
irvöldum þar eru grunuð um árás-
irnar sem hófust á þjóðhátíðardegi
Bandaríkjanna, 4. júlí.
Vefsíður í Hvíta húsinu, varnar-
málaráðuneytinu, utanríkisráðu-
neytinu, leyniþjónustunni, kauphöll-
um í New York og Washington Post
voru meðal þeirra sem urðu fyrir
árás.
Ráðist á 35 stofnanir
Samkvæmt frétt í Washington
Post urðu vefsíður 35 stofnana í
Bandaríkjunum og S-Kóreu fyrir
árás. Síðurnar lágu niðri um skeið en
ekki sjást merki um að einhver hafi
reynt að stela gögnum.
Í S-Kóreu var í langan tíma ekki
hægt að komast inn á vefsíður í for-
setahöllinni, varnarmálaráðuneyt-
inu, þinginu og mörgum bönkum.
Samkvæmt niðurstöðum frum-
rannsóknar í S-Kóreu voru margar
einkatölvur sýktar af tölvuveiru sem
skipaði þeim að heimsækja síður op-
inberra stofnana í Bandaríkjunum
og S-Kóreu á sama tíma.
Þoldu ekki álagið
Tilgangurinn var að valda meiri
umferð inn á þær heldur en þær ráða
við. Þegar hundruð þúsunda reyndu
samtímis að komast inn á vefsíðurn-
ar þoldu þær ekki álagið.
Samkvæmt frétt breska blaðsins
The Times reyna nú yfirvöld í
Bandaríkjunum og S-Kóreu í sam-
einingu að komast að því hver stend-
ur á bak við árásirnar.
Slíkra árása hefur ekki áður orðið
vart í S-Kóreu en yfirvöld þar hafa
varað við mögulegum njósnum N-
Kóreu og Kína á netinu.
N-Kóreumenn skutu langdrægum
eldflaugum á loft á þjóðhátíðardegi
Bandaríkjamanna. Margir litu á það
sem þeir væru að ögra Bandaríkja-
mönnum. Nú eru uppi vangaveltur
um hvort N-Kóreumönnum hafi
fundist sem þeir hafi ekki fengið
næga athygli þá.
N-Kóreumenn
grunaðir um
vefsíðuárásir
Árásir á vefsíður Hvíta hússins og
ráðuneyta í Bandaríkjunum og S-Kóreu
Reuter
Varnir Unnið að því að verja tölvur í
S-Kóreu gegn árásum.
Í HNOTSKURN
»Margar einkatölvur vorusýktar af tölvuveiru. Veir-
an skipaði þeim að heimsækja
síður opinberra stofnana í
Bandaríkjunum og S-Kóreu
samtímis.
»Óvenjulegt er að vefsíðuropinberra stofnana liggi
niðri í marga daga eins og nú
hefur gerst.
BLEKIÐ á skjöl-
unum með sam-
komulagi leiðtoga
G8-ríkjanna um
loftslagsmál var
varla orðið þurrt
þegar helsti ráð-
gjafi Dmítrí
Medvedevs Rúss-
landsforseta
sagði markmið
þeirra óásætt-
anlegt.
„Við viljum ekki fórna hagvexti
vegna minnkunar gróðurhúsa-
lofttegunda,“ sagði Dvorkóvítsj.
Leiðtogar G8-ríkjanna, það er
átta helstu efnahagsvelda heims,
náðu á fundi sínum í L’Aquila á Ítal-
íu í gær samkomulagi um að draga
úr losun gróðurhúsalofttegunda um
80 prósent fyrir árið 2050.
Þeir voru einnig sammála um að
hækkun hitastigs mætti ekki vera
meiri en tvær gráður.
Það verður hins vegar ekki fyrr en
á G20-fundinum í september sem
tekin verður ákvörðun um hvernig
fjármagna eigi aðgerðir til að ná
markmiðunum.
Markmið
G8 ekki
ásættanlegt
Rússar mótmæla lofts-
lagssamkomulaginu
Medvedev Rúss-
landsforseti.
SAMTÖK breskra atvinnuflug-
manna (BALPA) segja líf farþega í
hættu grípi stjórnvöld ekki í taum-
ana og sporni við
því að hrekkja-
lómar blindi flug-
menn í aðflugi og
lendingu með því
að beina leysi-
geisla að stjórn-
klefanum.
Fjallað er um
málið í The Daily
Telegraph en þar
segir að leysi-
byssurnar séu margar hverjar á
stærð við kúlupenna og kosti aðeins
sem svarar 1.200 kr. Leysigeislinn
geti náð í allt að 37.000 feta hæð.
Blindaðir
af leysigeisla
Hættulegt spaug.
Hryðjuverkastríðið sem svo hefur verið nefnt gaf kín-
verskum stjórnvöldum tylliástæðu til ofsókna gegn Uig-
hurum sem gefið var að sök, oft án nokkurs tilefnis, að
standa að hryðjuverkum.
Áróðurinn hefur dunið á kínverskum almenningi sem
hefur verið mataður af fréttum þar sem inntakið er að
Kínastjórn standi frammi fyrir íslamskri aðskiln-
aðarhreyfingu í Xinjiang sem hafi tengsl við hryðjuverk-
anetið al-Qaeda. Krafa Kínastjórnar um að Uighurar sem
látnir voru lausir úr Guantanamo og fluttir til Kyrrahafs-
eyjunnar Palau skuli tafarlaust framseldir til Kína er angi af sama meiði.
Brad Adams, stjórnandi Mannréttindavaktarinnar í Asíu, fullyrðir að frið-
samir mótmælendur séu handteknir, pyntaðir og jafnvel líflátnir.
Undir yfirskini hryðjuverka
Á milli
tveggja elda.
KOSNINGASTARFSMENN telja atkvæði í forsetakosningunum á Indó-
nesíu. Fastlega er búist við að Susilo Bambang Yudhoyono verði endur-
kjörinn en fyrstu tölur benda til að ekki þurfi að efna til annarrar umferð-
ar í kosningunum. Indónesía er þriðja fjölmennasta lýðræðisríki heims, á
eftir Indlandi og Bandaríkjunum, með um 237 milljónir íbúa.
TALIÐ Í JAKARTA
Reuters