Morgunblaðið - 18.09.2009, Qupperneq 4

4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. SEPTEMBER 2009
FRÉTTASKÝRING
Eftir Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
VERKTAKAR í byggingariðnaði,
eða þeir sem á annað borð ætla að
ráðast í nýbyggingar við núverandi
efnahagsaðstæður, þurfa að leggja
fram bankaábyrgð síns viðskipta-
banka ef þeir ætla að fá svonefnd
fokheldislán frá Íbúðalánasjóði.
Voru þessar reglur hertar í febrúar
á síðasta ári en það er ekki fyrr en nú
að farið er að bera á óánægju bygg-
ingaraðila með þetta fyrirkomulag.
Á sama tíma hafa bankarnir verið að
herða sínar útlánareglur og ekki
auðsótt að fá bankaábyrgðir eða
aðra lánafyrirgreiðslu.
Tölur frá Íbúðalánasjóði sýna að
lán til byggingaraðila og vegna
leiguíbúða hafa snarminnkað á
árinu. Á öllu síðasta ári veitti sjóð-
urinn alls um eitt þúsund leiguíbúð-
alán fyrir um 15,7 milljarða króna.
Frá áramótum hafa aðeins 334 slík
lán verið veitt, að andvirði 5,9 millj-
arðar króna, og nær engin síðan í
vor. Á sama tíma hafa mun fleiri lán-
takar sjóðsins orðið að skuldbreyta
lánum en á síðasta ári.
Væri nóg að taka veð í eigninni
Að sögn Jóns Bjarna Gunnarsson-
ar, aðstoðarframkvæmdastjóra
Samtaka iðnaðarins, sendu samtökin
bréf til Íbúðalánasjóðs nú síðsumars
varðandi bankaábyrgðina. Þar er
óskað eftir endurskoðun á reglum
sjóðsins um ábyrgðina en erindinu
hefur ekki verið svarað.
„Við hefðum talið að það væri nóg
að taka veð í eigninni sjálfri og að
ekki þyrfti að fá bankaábyrgð frá
þriðja aðila. Sjóðurinn sem lánveit-
andi á bara að meta verkefnið. Þetta
á einnig við um fjöleignarhús því
þegar húsfélag tekur lán er krafist
bankaábyrgðar, jafnvel þó að allt
húsið sé undir,“ segir Jón Bjarni.
Hann bendir einnig á aukinn
kostnað samfara því að krefjast
ábyrgðar frá bönkunum. Krafa um
tryggingar takmarki líka svigrúm
verktaka til annarrar fyrirgreiðslu
„Það er líka mikið hagsmunamál
fyrir alla að hámarkslán verði hækk-
að því að á einn eða annan hátt
snertir þetta íbúðaverð alla í land-
inu.“
Guðmundur Bjarnason, forstjóri
Íbúðalánasjóðs, segir svarbréf við
erindi Samtaka iðnaðarins fara fyrir
stjórn sjóðsins í næstu viku og
ákvörðun verði tekin þá um hvort
ástæða sé til að endurskoða eða
breyta reglum um bankaábyrgðir.
Guðmundur segir þessar reglur
vera bæði gamlar og nýjar. Þær hafi
verið í gildi á árum áður en fallið úr
gildi þegar umsvif á fasteignamark-
aði urðu mikil. Síðan hafi þótt
ástæða til að taka þær upp aftur þeg-
ar markaðurinn dróst saman og
áhættan í útlánunum varð meiri.
Endurskoðun á lánareglunum
mun fara fram í samráði við stjórn-
völd, að sögn Guðmundar, en fyllsta
aðhalds hefur verið gætt í útlána-
starfseminni og reglur hertar á fleiri
sviðum.. Þannig hafa engin ný lán til
leiguíbúða verið veitt síðan í vor en
stjórn sjóðsins mun í næstu viku
taka fyrir umsóknir um slík lán víða
að af landinu.
Kvartað und-
an kröfu um
bankaábyrgð
Íbúðalán til verktaka hafa snarminnkað
Bankar og Íbúðalánasjóður hafa
hert reglur um lán til nýbygg-
inga. Samtök iðnaðarins bíða eft-
ir svörum frá Íbúðalánasjóði um
ástæður fyrir bankaábyrgð sem
skilyrði lántöku.
Í HNOTSKURN
»„Hingað kemur nánastenginn að biðja um lán,“
sagði einn bankastarfsmaður
við blaðið sem afgreitt hefur
framkvæmdalán til verktaka.
»Lítið er um nýbyggingar áhöfuðborgarsvæðinu en
staðan er mismunandi eftir
landshlutum.
»Lán út á nýbyggingu erveitt í allt að fimm ár frá
því að bygging er fokheld.
 



   

 


 
 

   

 

 !"#"
$
 
 




 





„SALA bóka á íslensku það sem af er árinu hjá
Eymundsson er jafnmikil og allt árið í fyrra.
Áherslurnar í lestri og því sem fólk virðist vera
að gera eru auk þess gjörbreyttar. Þetta eru
svo jákvæð tíðindi að ég varð hálfsnortin. Þjóð-
in situr ekki með hendur í skauti, heldur rækt-
ar hún og framleiðir sjálf,“ segir Bryndís Lofts-
dóttir, bóksali hjá Eymundsson.
„Það hefur orðið 600% aukning í seldum ein-
tökum hannyrðabóka miðað við sama tíma í
fyrra. Fjöldi seldra eintaka af bókum um garða,
gróður og ræktun er 200% meiri nú,“ greinir
Bryndís frá.
Veltan á matreiðslubókum á íslensku er nú í
fyrsta skipti í 10 ár hærri en veltan á sjálfs-
hjálparbókum, að sögn Bryndísar. „Mat-
reiðslubækur hafa að vísu alltaf selst vel en það
sem af er árinu er rúmlega 100% aukning í
seldum eintökum miðað við sama tíma í fyrra.
Útgáfa matreiðslubóka er mjög öflug núna. Það
eru komnar að minnsta kosti 13 nýjar íslenskar
matreiðslubækur á árinu og jólabókaflóðið er
ekki byrjað.“
Minni sala á sjálfshjálparbókum
Sala á sjálfshjálparbókum hefur hins vegar
minnkað talsvert, að því er Bryndís greinir frá.
„Fólk er farið að finna hvað það getur sjálft í
stað þess að horfa á excel-tölur og munka í fjar-
lægum löndum eins og í bókinni Munkurinn
sem seldi sportbílinn sinn. Ég er komin með trú
á þjóðina. Við erum farin að prjóna, rækta og
elda. Það verður gaman að vita hvað verður í
jólapökkunum í ár. Það verður kannski mat-
arboð, vettlingar eða lifandi kryddjurtir.“
Ástæðan fyrir því að Bryndís fór að skoða
sölutölur eftir flokkum var gríðarleg sala á
endurútgáfu bókarinnar Matur og drykkur eft-
ir Helgu Sigurðardóttur. „Önnur prentun bók-
arinnar er að koma á markaðinn. Þessi bók
skaust strax upp á topp listans yfir söluhæstu
bækurnar.“ ingibjorg@mbl.is
600% aukning í sölu hannyrðabóka
Morgunblaðið/Golli
Rokseljast Sala bóka á íslensku
jafnmikil og allt árið í fyrra.
Þjóðin er farin að prjóna og rækta og hætt að horfa á munka í fjarlægum löndum
FULLORÐIÐ fólk á það til að segja með eftirsjártrega að „þetta sé ungt og
leiki sér“, þegar æskan fer að ærslast og víst er að þessir piltar voru ekki
þjakaðir af áhyggjum þar sem þeir léku sér við Korputorg. Skólarnir eru
komnir vel af stað og vinirnir kætast við auknar samvistir. Þó að haustið sé
komið á kreik með sínum köldu vindum létu strákarnir það ekki stoppa sig
í að sprella úti við og háir veggir buðu upp á klifur.
Morgunblaðið/Golli
UNGT OG LEIKUR SÉR
ÚTFÖR Helga
Hóseassonar fór
fram í kyrrþey í
gær en hann lést
á elli- og hjúkr-
unarheimilinu
Grund hinn 6.
september sl., 89
ára að aldri.
Helgi hafði mjög
ákveðnar óskir
varðandi útför sína og meðferð ösk-
unnar. Að sögn talsmanns uppeldis-
barna Helga var reynt að uppfylla
þær óskir í hvívetna.
Útförin var mjög látlaus rétt eins
og Helgi hafði óskað eftir en Sið-
mennt hafði umsjón með athöfninni
sem fór fram í sal Söngskóla Maríu
Bjarkar. Engir sálmar voru leiknir
við útförina heldur ættjarðarlög en
Helgi var afar gagnrýninn á kirkj-
una og yfirvöld sem ekki vildu rifta
skírnarsáttmála hans.
Helgi hafði óskað eftir að ösku
hans yrði dreift á bernskuslóðum
hans við Höskuldsstaðasel í Breið-
dal. Þar sem óheimilt er að dreifa
ösku á Íslandi nema í sjó eða uppi á
hálendi verður farið með öskuna
inn til landsins upp frá Breiðdaln-
um. „Óskir hans tóku tillit til þess
og var vilji hans að öskunni yrði
dreift í Breiðdal ef hægt væri, ann-
ars inn til landsins. Við reynum
okkar besta til að gera þetta eins og
hann vildi,“ segir Hafsteinn Haf-
steinsson, talsmaður uppeldisbarna
Helga og konu hans Jóhönnu Jak-
obsdóttur. jmv@mbl.is
Útförin haldin
samkvæmt ósk-
um Helga
Helgi Hóseasson
Samráðshópur
fulltrúa lántak-
enda hefur óskað
eftir því að hafa
aðkomu að vinnu
við að móta ný
úrræði vegna
skuldavanda
heimilanna, en
hópurinn hefur
fundað með
fulltrúum stjórnvalda og hags-
munasamtökum að undanförnu.
Gísli Tryggvason, talsmaður neyt-
enda, segir mun jákvæðari tón í
stjórnvöldum nú varðandi almenn-
ar aðgerðir til að bregðast við
skuldavandanum en áður.
Samráðshópinn skipa auk Gísla
fulltrúar Húseigendafélagsins,
Hagsmunasamtaka heimilanna, Fé-
lags fasteignasala og Búseta á
Norðurlandi. Í vikunni fundaði hóp-
urinn með félagsmálaráðherra,
þingflokkum VG og Samfylkingar,
ASÍ og Neytendasamtökunum.
Gísli segir vatnaskil hafa orðið á
fundi Seðlabankans á dögunum þar
sem Þorvarður Tjörvi Ólafsson
hagfræðingur reifaði mikilvægi
þess að endurskipuleggja skuldir
heimila og fyrirtækja. „Það hjálpar
okkur að sannfæra stjórnvöld um
að það þurfi að gera eitthvað meira
ekki seinna en núna.“ ben@mbl.is
Vilja taka þátt í að
móta skuldaúrræði
Gísli Tryggvason
Faxafeni 12, 108 Reykjavík
Glerárgata 32, 600 Akureyri
www.66north.is
Freyja pollagalli
Regnjakki
2.500 kr.
Smekkbuxur
2.000 kr