Morgunblaðið - 29.10.2009, Blaðsíða 8

8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. OKTÓBER 2009
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
EINKENNILEGT mál kom upp
eftir kjör Helga Hjörvars til forseta
Norðurlandaráðs á þriðjudag. Siv
Friðleifsdóttir, þingmaður Fram-
sóknarflokks, sakaði þingmenn Sjálf-
stæðisflokks um að hafa farið bak við
sig, látið af áður heitnum stuðningi
Helga til heilla. Þingmaður Sjálf-
stæðisflokks segir hluta af lýðræðinu
að meirihlutinn ráði för, þó svo að
maður sé ekki endilega sáttur við
niðurstöðuna.
Á fundi Íslandsdeildar Norður-
landaráðs 15. september var tilnefn-
ing til forseta ákveðin. Helgi hlaut
fjögur atkvæði en Siv þrjú, þ.m.t. tvö
atkvæði sjálfstæðismanna. „Við tók-
um í kjölfarið þá ákvörðun að beygja
okkur fyrir þeirri niðurstöðu sem
varð, að tilnefning Íslands væri Helgi
Hjörvar og að við myndum ekki beita
okkur gegn henni á vettvangi Norð-
urlandaráðs,“ segir Illugi Gunnars-
son, þingmaður Sjálfstæðisflokks.
Átök slæm fyrir Ísland
Illugi segir málum ætíð hafa verið
háttað þannig að meirihluti Alþingis
ráði tilnefningunni. Þannig hafi það
verið á meðan Sjálfstæðisflokkur var
í ríkisstjórn og undarlegt ef hlaupið
yrði frá því. „Við vildum ekki breyta
þeirri hefð og vorum þeirrar skoð-
unar að það kæmi ekki vel út fyrir Ís-
land að það kæmi til kosninga og
átaka um þetta mál í Stokkhólmi.
Það væri fordæmalaust og slæmt
fyrir Ísland. Mér finnst rétt að svona
mál séu kláruð á Íslandi og þing-
menn komi sameinaðir fram í alþjóð-
legu samstarfi.“
Siv hefði getað farið fram á að kos-
ið yrði á milli
hennar og Helga
á vettvangi Norð-
urlandaráðs en
lét að lokum af
því.
„Í svona málum
finnst mér að
menn verði að
tempra persónu-
legan metnað
sinn í ljósi þeirrar
venju og hefða sem hafa gilt um þessi
mál á Íslandi. Það er hluti af lýðræð-
inu að meirihlutinn ráði för. Eftir því
unnum við,“ segir Illugi og viður-
kennir að það sé honum ekkert sér-
staklega að skapi að sósíaldemókrat-
ar haldi embættinu þrjú ár í röð, en
hefð er fyrir því að formennska fær-
ist á milli flokkahópa eftir tvö ár.
Meirihlutinn tók ákvörðunina
 Sjálfstæðismenn studdu Siv Friðleifsdóttur til forseta Norðurlandaráðs en ákváðu að lúta meirihluta-
valdi Íslandsdeildar  Á fundi hennar hafði Helgi Hjörvar betur með fjórum atkvæðum gegn þremur
Eftir að ljós var að Helgi Hjörvar
yrði frambjóðandi Íslands ákvað
Siv að vera varaforsetaefni
hans. Skömmu fyrir fund Norð-
urlandaráðs barst Helga til-
kynning frá Siv þar sem hún dró
framboð sitt til varaforseta til
baka.
Þar með var Íslandsnefndin
sett í þá stöðu að finna nýjan
varaforseta. Haldinn var fundur
síðastliðinn mánudag úti í
Stokkhólmi. Þar var komist að
þeirri niðurstöðu að Illugi Gunn-
arsson, þingmaður Sjálfstæð-
isflokks, tæki slaginn.
Illugi varaforseti
Illugi
Gunnarsson
Helgi
Hjörvar
Siv
Friðleifsdóttir
Eftir Ágúst Inga Jónsson
aij@mbl.is
BÚAST má við að hátt í þrjú þús-
und manns haldi til rjúpnaveiða
strax á morgun, á fyrsta degi veiði-
tímabilsins. Margir hafa beðið lengi
eftir að mega byrja og segir Sigmar
B. Hauksson, formaður Skotveiði-
félags Íslands, að
löng hefð sé fyrir
því að langflestar
rjúpnaskyttur
reyni fyrir sér
fyrstu veiðihelg-
ina.
Sigmar segir
að mikil breyting
hafi orðið á út-
haldi veiðimanna
síðustu ár. Ekki
aðeins hafi
rjúpnaskyttum fækkað úr um fimm
þúsund fyrir 14 árum þegar veiði-
kortakerfið var tekið upp í um fjög-
ur þúsund núna, heldur hafi hóp-
urinn líka elst.
„Fyrir um aldarfjórðungi hugs-
uðu menn um að veiða vel og ef
tækifæri gafst þá var fengurinn
seldur,“ segir Sigmar. „Þeir sem
ekkert veiddu voru alveg eyðilagð-
ir. Núna eru menn að veiða fyrir sig
og sína og oft með sömu félögunum
ár eftir ár og verða ekkert svaka-
lega sárir þótt þeir veiði lítið eða
ekkert.“
Margir vilja hafa það gott
að loknum erfiðum degi
Sigmar segir að samfara breyt-
ingum í ferðaþjónustu síðustu 2-3
árin séu auknir möguleikar í gisti-
aðstöðu á landsbyggðinni og
rjúpnatíminn lengi ferðatímabilið
hjá mörgum. „Áður vildu veiðimenn
spara, bjuggu þröngt og eyddu ekki
í íburð. Nú er þetta breytt og marg-
ir vilja hafa það gott að loknum erf-
iðum degi, borða góðan mat og
slaka á í heitum potti. Þannig hefur
eðli þessara veiðiferða breyst tals-
vert á skömmum tíma. Aðalatriðið
hjá flestum skotmönnum er þó að
þeir vilja fá að vera í leyfi og í næði
og síðan er það góður valkostur að
eiga möguleika á þessari aðstöðu,“
segir Sigmar.
Hann segir að alls konar pakkar
séu í boði, en bændur sem selji
veiðileyfi taki gjarnan 3-7 þúsund
krónur fyrir daginn. Þá sé mikil
ásókn veiðimanna í gistingu í or-
lofshúsum stéttarfélaga og á vin-
sælum veiðisvæðum séu þau nánast
fullnýtt þær helgar sem rjúpnaveiði
er leyfð.
Stofnkostnaður hátt
í hálf milljón króna
Spurður um kostnað við rjúpna-
veiðina segir Sigmar að stofnkostn-
aður geti verið á bilinu 3-500 þús-
und krónur og það sé í raun ekki
mikið miðað við að búnaðurinn end-
ist í kannski áratug. „Sæmilegt
vopn kostar 160-180 þúsund krónur
og svo eru góðir gönguskór nauð-
synlegir, en þeir gætu kostað um 30
þúsund krónur. Áttaviti er nauðsyn
og auðvitað er æskilegt að menn
eigi GPS-leiðsögutæki, sem kannski
kostar 100 þúsund krónur. Goretex-
galli kemur sér vel en hann nýtist
einnig í annarri útivist. Þetta er
náttúrlega spurnig um hvað menn
vilja veita sér mikið,“ segir Sigmar.
Hann vonast eftir góðu veðri um
helgina og segist vona að veiðunum
fylgi ekki mikið álag á Landsbjörg
og hjálparsveitir. „Auðvitað er allt-
af eitthvað um að menn lendi í
ógöngum,“ segir Sigmar. „Reikni-
meisturum Skotvíss reiknast hins
vegar til að hátt í 3000 þúsund
manns verði úti á rjúpu um helgina
og miðað við fjölda útkalla Lands-
bjargar yfir árið þá eru útköll
vegna rjúpnaskyttna fá miðað við
umfang,“ segir Sigmar.
Hátt í þrjú þúsund manns
til rjúpnaveiða um helgina
 Verða ekkert svakalega sárir þótt þeir fái lítið  Rjúpnaskyttum hefur fækkað
 Eðli veiðiferðanna hefur breyst  Veiðileyfi fyrir daginn á 3-7 þúsund krónur
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Annir Jóhann Vilhjálmsson og Sveinbjörn Hjálmarsson skoða tvíhleypta haglabyssu í verslun Ellingsen, en byssur
sem þessar eru léttar og meðfærilegar og vinsælar meðal veiðimanna. Jóhann segir að mikið hafi verið að gera
undanfarið við byssusölu, skoðun og viðgerðir. Margir séu á síðustu stundu, en topparnir séu í kringum upphaf
gæsavertíðar og rjúpnaveiðitímans, sem byrjar á föstudag. Heimilt er að veiða um helgar fram í desemberbyrjun.
Sigmar B.
Hauksson
LÖGREGLAN á höfuðborgarsvæð-
inu hefur þurft að hafa afskipti af
allnokkrum ökumönnum, sem ýmist
voru ölvaðir undir stýri eða höfðu
ekki ökuréttindi. Þetta gerist þótt
ekki sé komið fram á helgi.
Kona um fimmtugt var tekin fyrir
ölvunarakstur en bíll hennar var
stöðvaður á Nesjavallaleið. Sama
dag lenti karlmaður á fertugsaldri í
umferðaróhappi á Miklubraut en
hann reyndist vera undir áhrifum
fíkniefna. Þá var 18 ára piltur stöðv-
aður við akstur á Grensásvegi en sá
hefur aldrei öðlast ökuréttindi og
var nú tekinn fyrir þetta brot í þriðja
sinn á skömmum tíma.
Loks var karlmaður á þrítugsaldri
á ferð í pallbíl í Hafnarfirði og virðist
hafa ekið ógætilega því húsið á pall-
inum losnaði af og kastaðist á tvo
kyrrstæða bíla. Í ofanálag hafði öku-
maðurinn þegar verið sviptur öku-
leyfi.
Ölvaðir og
án réttinda
SAMKVÆMT tölum frá Hagstofu
Íslands voru 86 fyrirtæki tekin til
gjaldþrotaskipta í september sl.,
samanborið við 52 fyrirtæki í sama
mánuði árið 2008. Það jafngildir
fjölgun á milli ára um 65%. Flest
urðu gjaldþrotin í bygginga-
starfsemi og mannvirkjagerð, eða 29
af þessum 86 í september.
Á fyrstu níu mánuðum ársins var
641 fyrirtæki tekið til gjald-
þrotaskipta en það er aukning milli
ára um 23% þegar 522 fyrirtæki
urðu gjaldþrota frá janúar og út
septembermánuð, rétt fyrir banka-
hrunið. Á fyrstu níu mánuðum þessa
árs hafa 179 bygginga- og verktaka-
fyrirtæki orðið gjaldþrota, sem er
aukning á milli ára um 83%.
Í Morgunkorni Íslandsbanka seg-
ir m.a. að fjölgun gjaldþrota komi
ekki á óvart, í ljósi þeirra aðstæðna
sem hafa ríkt í íslensku efnahagslífi.
Gjaldþrot hafi verið tíðust í þeim
greinum sem verst hafa orðið úti í
kreppunni, t.d. mannvirkjagerðin.
Benda sérfræðingar greiningar-
deildar bankans á að horfurnar séu
ekki góðar hjá þessum fyrirtækjum.
Einnig megi ráða af nýlegri skýrslu
Seðlabankans að fjöldi fyrirtækja sé
í verulegum greiðsluerfiðleikum. Því
bendi flest til þess að gjaldþrotum
fyrirtækja fjölgi verulega næstu
mánuði. bjb@mbl.is
Gjaldþrot-
um fjölgaði
um 65%
Líkur á enn meiri
fjölgun gjaldþrota