Morgunblaðið - 29.10.2009, Blaðsíða 25

Umræðan 25
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. OKTÓBER 2009
„NÓTTIN saumar
poka úr myrkri,“ yrkir
nýjasti nóbelsverð-
launahafinn í bók-
menntum, Herta Müll-
er í skáldsögunni
Ennislokkur einvalds-
ins. Þetta er mynd-
rænt. Blaðamanni
Morgunblaðsins, sem
jafnframt er launaður
bókmenntagagnrýn-
andi hins opinbera, þykir þetta kald-
ranalegt. Lög um persónukjör til
þings og sveitarstjórna var lagt
fram á Alþingi. Það var illa smíðað
frumvarp og sent til nefndar. Þaðan
mun það vera komið, lítið breytt og
engu skárra. Á næstu dögum verður
það tekið til annarrar umræðu. Þá
þyrftu allir þingmenn að lesa það
allsgáðir. Ef þeir gera það verður
það fellt. Sé vilji til að breyta kosn-
ingalögunum þarf að kveðja til hug-
sjónafólk að semja nýtt frumvarp.
Ég hef marglesið frumvarpið. Það
er óskýrt og illa orðað. Ég hef spurt
mig, eftir hvern lestur, hvort það
muni auka lýðræðið í landinu á ein-
hvern hátt verði það að lögum. Svar-
ið er alltaf hið sama; nei. Það mun
draga úr lýðræði með ýmsu móti,
takmarka möguleika einstaklinga og
samtaka til þess að bjóða fram og
það gæti stóraukið kynjamisrétti í
bæjarstjórnum og á þingi; grunnur
þess er vinsældakosning, sökkullinn
fullur af brotgjörnum orðum. Þetta
er embættismannafrumvarp. Laga-
textinn rúmast á 5 blaðsíðum A4.
Athugasemdir höfundanna þurfa
undir sig 31 blaðsíðu af sömu stærð.
Frumvarpinu er stefnt gegn stjórn-
málaflokkum og samtökum fólks
sem vill bæta umhverfi sitt og lífið í
landinu með þátttöku í stjórn-
málum. Þetta kemur í ljós þegar les-
inn er yfirlætisfullur
texti athugasemdanna.
Þar segir: „Má … segja
að persónukjör dragi
úr flokksræði eða
möguleikum flokkanna
til þess að ákveða sjálf-
ir hvaða fulltrúar
þeirra nái kjöri í kosn-
ingum.“ Og síðar: „Þeir
(stjórnmálaflokkarnir,
innskot höf.) þurfa víð-
tækara aðhald en það
sem fæst með einum
krossi í kosningum á nokkurra ára
fresti.“ Hinir mikillátu embætt-
ismenn, sem vita upp á hár hvernig
aðrir eiga að lifa og starfa, sömdu
nýtt hugtak handa þjóð sinni. Það er
falið í frumvarpsdrögunum, þessari
málsgrein, sem á að segja til um það
hvernig kjörstjórnarmenn eigi að
haga sér þegar þeir telja atkvæði:
„Hafi frambjóðandi ekki verið til-
greindur (svo) númer 1 (svo) á nein-
um kjörseðli skal hann fá tóman
bunka (svo) í upphafi, (svo) sbr. 8.
tölulið.“
Tómur bunki er naumast mynd-
rænt hugtak. Samkvæmt orðanna
hljóðan framkallar það enga mynd,
hvorki fagra né ljóta, sanna né
logna, svarta né hvíta; enga. Hvað
bókadómaranum þykir um það, veit
ég ekki. Hann hefur ekki tjáð sig
þrátt fyrir hraðlæsið.
Poki úr myrkri
Eftir Úlfar
Þormóðsson
Úlfar Þormóðsson
»Ég hef marglesið
frumvarpið og spurt
jafn oft, hvort það muni
auka lýðræðið í landinu
verði það að lögum.
Svarið er alltaf hið
sama; nei.
Höfundur er rithöfundur.
ÞÓR Saari, þing-
maður Hreyfing-
arinnar, hefur farið
mikinn um helgina og
fullyrt að ný lög um
skuldaaðlögun heimili
fólki að fá afskriftir
skulda sinna en geti
haldið eftir eignum.
Hér misskilur Þór
hrapallega umrætt
frumvarp. Í stuttu máli
gengur úrræðið (sértæk skuldaað-
lögun) út á að skuldir fólks eru lagað-
ar að greiðslugetu þess. Allar eignir
umfram hóflegt húsnæði og eina bif-
reið eru seldar eða teknar upp í
skuldir. Aðrar skuldir eru afskrif-
aðar. Þannig greiðir fólk af skuldum
sínum eins mikið og greiðslugeta
þess leyfir, en aðrar skuldir eru af-
skrifaðar. Því er forsenda þess að
fólk fái afskriftir, að allar eignir þess
(hlutabréf, inneignir, sumarhús, bif-
reiðar o.s.frv.) umfram hóflegt íbúð-
arhúsnæði og ein bifreið, verði tekn-
ar upp í skuldir. Þetta úrræði mun
nýtast þúsundum heimila sem hafa
orðið fyrir tekjufalli, mikilli aukningu
skulda eða áföllum (t.d. keypti íbúð 2
en náði ekki að selja íbúð 1). Það er
skýrt tekið fram í lögunum að
skuldaaðlögun nýtist
ekki eignarhalds-
félögum sem stofnuð
voru um kaup á hluta-
bréfum eða til afleiðu-
viðskipta (spákaup-
mennsku með krónu).
Þeirra bíður ann-
aðhvort greiðsluaðlög-
un fyrir dómi eða gjald-
þrot.
Þingmaður Hreyf-
ingarinnar hefur farið
fram með innistæðu-
lausar fullyrðingar og villt fólki sýn
um annars ánægjulega lagasetningu.
Fulltrúar allra annarra flokka á Al-
þingi studdu frumvarpið á Alþingi,
enda þingmenn sammála um að hér
sé á ferð mikilvæg réttarbót fyrir
þúsundir Íslendinga.
Á villigötum
Eftir Magnús Orra
Schram
Magnús Orri Schram
» Forsenda afskrifta
er að eignir fólks
umfram hóflegt íbúðar-
húsnæði og bifreið, (s.s.
hlutabréf, inneignir,
sumarhús) verði teknar
upp í skuldir.
Höfundur er þingmaður.
Í fjárlagafrumvarpi
ríkisstjórnar birtist sú
stefna sem ríkisstjórn-
arflokkarnir ætla að
framfylgja.
Fjárlagafrumvarp
VG og Samfylking-
arinnar fyrir árið 2010
ber með sér að þessir
flokkar munu leynt og
ljóst vinna að því að
skera þannig niður í op-
inberum rekstri að verkefni og störf
víða um land, sem tekið hefur mörg
ár að berjast fyrir, munu að óbreyttu
flytjast aftur til höfuðborgarsvæð-
isins. Augljóst er hverjum þeim sem
skoðar tölur um afkomu ríkissjóðsins
að allir munu þurfa að taka á sig
auknar byrðar á næstu árum. Sumar
þeirra tillagna sem fjárlaga-
frumvarpið inniber eru hins vegar
svo ósvífin atlaga að landsbyggðinni
að ekki er annað hægt en undrast
þann viðsnúning sem hefur orðið á
viðhorfi ríkisstjórnarflokkanna, sér-
staklega þó VG.
Nú dugar lítt að segja að hér sé um
dæmigerðan málflutning stjórn-
arandstöðu að ræða. Þessi viðhorf
ganga þvert á stjórnmálaskoðanir
fólks og menn hafa ekki látið flokks-
línur þagga niður í sér í þessum efn-
um. Þannig hafa t.d. svæðisfélög VG í
Skagafirði og Húnavatnssýslum
ályktað í þessa veru, sjálfstæðismenn
í Vestmannaeyjum og fleiri mætti
upp telja. Sérstakar áhyggjur hefur
fólk vítt um land af áformum um að
leggja niður sýslumannsembætti,
skattstofur, embætti lögreglustjóra
og héraðsdómstóla. Engan rökstuðn-
ing er að finna fyrir þessum áformum
í fjárlagafrumvarpinu.
Forkólfar stjórnar-
flokkanna hafa ekki
heldur gefið viðhlítandi
skýringar á því hvernig
og hverju þetta á að
breyta. Því síður hafa
verið færð fram hald-
bær rök fyrir sparnaði
af þessum tilfæringum.
Ef þessi áform eru
skoðuð í samhengi við
önnur verkefni sem rík-
isstjórnarflokkarnir
eru að vinna að kemur
ýmislegt forvitnilegt í ljós varðandi
forgangsröðun þeirra. Hér skulu
nefnd nokkur dæmi:
 Á sama tíma og fækka á sýslu-
mannsembættum og lög-
reglustjórum liggur fyrir að rík-
isstjórnin vinnur að því að fjölga
þeim sem þiggja listamannalaun
frá skattgreiðendum úr 100 ein-
staklingum í 133 á ári.
 Á sama tíma og leggja á niður
héraðsdómstóla landsbyggð-
arinnar og flytja til höfuðborg-
arinnar þá ætlar ríkisstjórnin að
leggja 300 milljónir króna í bók-
aráðstefnu, sem haldin verður í
Þýskalandi (hækkar um 75
m.kr. milli áranna 2009-2010).
 Á sama tíma og ríkisstjórnin
hefur sagt upp samningi um
verklegt nám læknanema við
Sjúkrahúsið á Akureyri sem
kostar einungis 4 milljónir
króna á ári þá fjölgar aðstoð-
armönnum ráðherra sífellt. For-
sætisráðherra hefur nú þrjá og
fjármálaráðherra sömuleiðis.
 Á sama tíma og nota á lífeyri
landsmanna til að fjármagna
fjölda stórframkvæmda á suð-
vesturhorni landsins verður
ekki boðinn út vegspotti í öðrum
landshlutnum á næsta ári og allt
viðhald verður í algeru lág-
marki.
Tillögur sem fela í sér uppstokkun
stjórnkerfisins með aukinni miðstýr-
ingu eru til þess eins fallnar að rjúfa
tengsl við grunnatvinnuvegi þjóð-
arinnar og takmarka möguleika
landsbyggðarinnar til að nýta auð-
lindir sínar og mannauð.
Að óbreyttu er fjárlagafrumvarp
ríkisstjórnarinnar sóknaráætlun
gegn landsbyggðinni. Allar hlut-
lægar athuganir sem gerðar hafa
verið sýna að þensla síðustu ára var á
höfuðborgarsvæðinu. Þar blés rík-
isreksturinn út á sama tíma og lífið á
landsbyggðinni gekk sinn vanagang,
samdráttur opinberrar þjónustu var
þar víðast hvar regla fremur en und-
antekning.
Það er því bæði augljós og sann-
gjörn krafa skattgreiðenda um allt
land að þegar kreppir að sé eðlilegt
að mest dragi saman þar sem svig-
rúmið er fyrir hendi. Í megrun getur
ekki verið vænlegt til árangurs að
byrja á því að skrapa þar sem enga
fitu er að finna.
Sóknaráætlun
gegn landsbyggðinni
Eftir Kristján Þór
Júlíusson »… að rjúfa tengsl við
grunnatvinnuvegi
þjóðarinnar og takmarka
möguleika landsbyggð-
arinnar til að nýta auð-
lindir sínar og mannauð.
Kristján Þór Júlíusson
Höfundur er alþingismaður.
Þjónustu- og þekkingarmiðstöð fyrir blinda, sjónskerta
og daufblinda einstaklinga veitir aðstoð og leiðbeiningar
varðandi lýsingu fyrir sjónskerta. Nánari upplýsingar og
fróðleikur í síma 54 55 800 og á www.midstod.is
SJÁÐU TIL
Birtan er mikilvæg. Með aldrinum
eykst þörfin fyrir góða lýsingu,
t.d. við handavinnu eða lestur.
Rétta ljósið léttir okkur að koma
auga á öll smáatriðin sem skipta
svo miklu máli.
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
S
JO
47
63
1
10
/0
9