Saga - 1992, Qupperneq 322

320
ANDMÆLI OG ATHUGASEMDIR
mína, menntaða, málhaga og sögufróða í besta lagi, að lesa viðkomandi
málsgreinar og næsta nágrenni og endursegja mér svo efnið. Þeir lögðu
þann skilning í textann sem ég nota í ritdómnum. Hér var því ekki um sér-
stakan orðhengilshátt minn að ræða heldur virðist skorta eitthvað á ná-
kvæma framsetningu.
En ég bið afsökunar á misskilningnum. Hitt er svo annað mál að í síðara
tilvikinu var ég fyrst og fremst að gagnrýna meðferð höfundar á nöfnum
þeirra ágætu útlendinga sem námu land á Siglufirði í upphafi aldar.
Birgir Sigurðsson leggur mikla áherslu á vanþekkingu mína á snurpunót
og snurpunótarveiðum. Pað er út af fyrir sig gott og blessað og þetta hefur
mér oft fundist sjálfum. En dæmin sem hann nefnir eru ekki sérlega heppileg
til að sanna þetta. Ég var háseti á snurpunótaskipi eina sumarvertíð og
kynntist þessum veiðum rétt eins og hver annar. Tíu vertíðir hefðu eflaust
aukið einhverju við lífsreynslu mína en tæpast þekkingu á veiðarfærinu svo
nokkru næmi. í ritdómnum vildi ég fremur að tiltekið verkfæri væri nefnt
„skimla" heldur en „skilma" eins og gert er í bókinni. Þetta telur B.S. afhjúpa
fáfræði mína á þessum veiðiskap og skrifar síðan: „Ég átti tal við fjölda síld-
arsjómanna með áratuga reynslu á síldveiðum. Allir kölluðu þeir þetta verk-
færi „skilmu" og þannig var það nefnt þegar ég var á síld." Það liggur við að
ég geti gert orð Birgis að mínum til stuðnings fyrir „skimluna". Ég hef oft
heyrt útgáfu Birgis af orðinu og dreg skýringar hans alls ekki í efa en hitt er
ljóst að ég hef spjallað við aðra karla en hann. Það er reyndar alkunna að
tökuorðum, sem notuð eru til sjós, hættir til að breytast. Einhvern tíma var
ég á togara þar sem flestir töluðu um að „smúla" dekkið en á öðru skip1
„spúluðu" menn það. Til að gleðja Birgi má geta þess að í íslenskri ordsifjabók
má finna „skilmuna" hans en „skimlan" mín fyrirfinnst ekki.
Næst segir Birgir:
Þekkingarleysi Hreins á snurpunótarveiðum afhjúpast reyndar aftur
þegar hann gerir athugasemd við texta undir mynd á blaðsíðu 14-
Þar stendur: „Síldveiðar í lagnet í sænska skerjagarðinum árið 1878.
Um þetta segir Hreinn: „Hér hlýtur öllum að vera ljóst að verið er að
háfa úr landnót ef ekki snurpunót af frumstæðustu gerð." - Öllum er
það kannski ekki Ijóst en mér er það að sjálfsögðu ljóst. í bók minni
geri ég vandlega grein fyrir landnótaveiðum og hefði velviljaðri mað-
ur en Hreinn ráðið af því að hér væri ekki um annað að ræða en
pennaglöp af minni hálfu. Hitt er svo af og frá að þarna séu menn að
skarka með snurpunót uppi í landsteinum, ekki einu sinni af frurn-
stæðustu gerð.
Þessi umfjöllun Birgis er dæmigerð fyrir viðbrögð hans við gagnrýni. Hinn
kolrangi myndatexti, sem leiðréttur er, verður algert aukaatriði en hugar-
ástand og vanþekking gagnrýnandans kemst í brennidepil. Birgir á auðvitao
rétt á því að ég skýri hvers vegna ég nefni snurpunót og ég skal reyna.
fyrsta lagi er algengt að síld gangi nærri landi og þá er hún veidd í þaU
veiðarfæri sem tiltæk eru, jafnvel snurpunót sem er miklu dýpri en nemur
sjávardýpinu. Ég hef sjálfur tekið þátt í að veiða ufsa í síldarnót við slíkar
aðstæður og ég veit um dæmi þar sem síld var tekin í snurpunót svo nærn