Saga - 1992, Side 328

326
ANDMÆLI OG ATHUGASEMDIR
Af Bostonköttunum er þetta helst að segja. Pað kom fram í umfangsmikilli
rannsókn á skyldleika kattastofna við norðanvert Atlantshaf að kettir í Bost-
on og New York væru mjög líkir íslenskum köttum að því er snerti tíðni lita-
erfðavísa og virtust þar af leiðandi náskyldir þeim. Kettirnir í Boston voru þó
líkari íslenskum köttum en kettirnir í New York. Sveitakettir á íslandi, kettir
á Skáni í Svíþjóð og kettir á eyjunni Yell á Hjaltlandi, sem allir eru norrænir,
virtust einna skyldastir köttunum í Boston. Hjaltland byggðist frá Noregi fyr-
ir landnám íslands.
Líklegasta skýringin á því að tveir dýrastofnar séu eins líkir og hér var
raunin á er sú að þeir eigi sér sameiginlegan uppruna. Þó eru til aðrar
skýringar en allar ólíklegri.
Þeir sem að rannsókninni stóðu bentu á að norrænir kettir kynnu að hafa
komið á skipum norrænna manna til Vínlands forðum og jafnvel verið ætlað-
ir til loðskinnaframleiðslu. Kettirnir hefðu síðan lagst út á þeim slóðum sem
menn reyndu byggð og lifað þar villtir í nokkrar aldir.
Hafi kettir verið villtir á þessu svæði við síðari tíma landnám gátu villt fress
einokað tamdar læður frá Evrópu á fyrstu árunum eftir landnám. Með því
móti gat villti stofninn yfirgnæft eðli tamda stofnsins á stuttum tíma. Boston
liggur norðan við suðurmörk laxgengdar í ár og sunnan við norðurmörk vín-
berjavaxtar, en laxveiða og vínberja er getið í fornum frásögnum af landnámi
norrænna manna í Vesturheimi.7
Á miðöldum voru kattbelgir verslunarvara og í háu verði. Belgur af full-
orðnu fressi var í verði á við þrjár haustlambsgærur eða þrjá tófubelgi.8 Á
síðustu tímum hafa allvíða fundist minjar frá miðöldum um að kettir hafi
verið aflífaðir og flegnir, væntanlega vegna skinnanna.9 Gætu ekki landnem-
ar á Vínlandi hafa ætlað að hafa ketti sem loðdýr?
Varðandi rofabörðin er það að segja að þess finnast glögg dæmi hér og þar
um landið að kindur sem leita sér skjóls undir rofabörðum í grafningsbökk-
um græði upp í kringum bælin með áburðinum sem til fellur. Mynd af einu
slíku barði er á bls. 71 í bókinni Sauðkindin, landið og þjóðin. Á myndinni sést
dr. Sigurður Þórarinsson, jarðfræðingur, virða þetta barð fyrir sér. Myndin
var birt með hans leyfi.10
Eigin ummælum afneitað
Öðrum athugasemdum GS við grein undirritaðs í Sögu 1989 er erfitt að svara.
Undirritaður vitnaði allvíða beint í ritgerð hans Gaelic influence in lceland.
Þeim tilvitnunum afneitar hann víða á þeirri forsendu að undirritaður gerl
ekki mun á því sem hann (GS) segi sjálfur og því sem hann hafi eftir öðrum-
Sem dæmi má taka að GS telur undirritaðan „villa fyrir lesendum" þegar
bent er á að GS telji landnámsmenn í miklum mæli ættaða af írlandi og Skot-
7 SA og Bennett Blumenberg (1983).
8 Jónsbók (1904), 214.
9 Lie (1991), 29-30.
10 SA (1981), 71.