SunnudagsMogginn - 06.02.2011, Blaðsíða 44

44 6. febrúar 2011
The Leopard – Joe Nesbo bbbnn
Norðmaðurinn Jo Nesbo er orðinn alþjóðlegur
metsöluhöfundur. Hann skrifar æsispennandi
glæpasögur um lögreglumanninn Harry Hole,
sem hafa selst í rúmlega fimm milljónum ein-
taka. Nú er komin út í enskri útgáfu spennusagan
The Leopard, en Nesbo hefur unnið það afrek að
koma henni í 1. sæti breska metsölulistann yfir
innbundnar bækur. Þetta er í annað sinn í sög-
unni sem þýdd bók nær þeim árangri en Stieg
Larsson tókst þetta fyrstum manna árið 2009.
Enn á ný er lögreglumaðurinn Harry Hole í aðalhlutverki. Konur eru
myrtar á hrottalegan hátt og Harry tekur að sér rannsókn málsins.
Nesbo hefur tekist að skapa áhugaverða söguhetju þar sem Harry
Hole er. Einkalíf hans er í molum, hann hefur barist við áfengissýki
en í þessari bók dundar hann við ópíumneyslu meðan fögur kona
heillast af honum og faðir hans liggur fyrir dauðanum.
Þessi bók er rúmar sex hundruð síður og vekur spurningar um yf-
irlestur. Bókin er of löng og Nesbo er á villigötum þegar hann skrifar
snjóflóð inn í bókina og kallar til sögu vonda manninn úr bók sinni
Snjókallinum. Það verður ekki haft af Nesbo að hann kann að koma
lesendum á óvart og það eru sannarlega margir æsispennandi og
hrollvekjandi kaflar í bókinni. En bókin hefði getað orðið betri ef
Nesbo hefði haft strangan yfirlesara.
Í framhjáhlaupi má geta þess að tvær bækur um Harry Hole koma út
á árinu hjá Uppheimum. Djöflastjarnan kemur út í lok febrúar og
Frelsarinn í sumar. Báðar einkar góðar spennusögur sem óhætt er að
mæla með. Kolbrún Bergþórsdóttir
Adrian Mole: The Prostrate Years
– Sue Townsend bbbbm
Í níundu og nýjustu bók sinni um hin seinheppna
Adrian Mole er söguhetjan að nálgast fertugt.
Heilsan er ekki í sem allra bestu lagi og lækn-
isskoðunar er þörf.
Townsend er mikil himnasending fyrir þá sem
hafa unun af góðum gamansögum. Hún er ein-
staklega fyndin höfundur og fer hér á kostum.
Það er sannarlega ekki á allra færi að skrifa um krabbamein þannig
að lesandinn skelli upp úr, en það tekst henni meistaralega.
Gagnrýnendur taka ekki alltaf fyndnum höfundum opnum örmum
og því er gleðilegt að fylgjast með þeim gríðarlega góðu viðtökum
sem Townsend fær hjá þeim. Þetta er dásamlega fyndin og beitt bók
um fólk sem er ansi ringlað í tilverunni.
Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrun@mbl.is
Erlendar bækur
16.–29. janúar
1. Utangarðs-
börn –
Kristina
Ohlsson /
JPV útgáfa
2. Andlit
grimmdar –
Margit
Sandemo /
Jentas
3. Svar við bréfi Helgu – Berg-
sveinn Birgisson / Bjartur
4. Ég man þig – Yrsa Sigurð-
ardóttir / Veröld
5. Almanak Háskóla Íslands
2011 – Þorsteinn Sæ-
mundsson o.fl. / Háskóli
Íslands
6. Prjónadagar 2011 – Kristín
Harðardóttir / Tölvusýsl
7. Candida sveppasýking –
Hallgrímur Þorsteinn
Magnússon / Salka
8. Prjónaklúbburinn – Kate
Jacobs / JPV útgáfa
9. Furðustrandir – Arnaldur
Indriðason / Vaka-
Helgafell
10. Konur eiga orðið allan árs-
ins hring – Kristín Birgis-
dóttir / Salka
Frá áramótum
1. Almanak
Háskóla Ís-
lands
2011 –
Þorsteinn
Sæmunds-
son o.fl. /
Háskóli Ís-
lands
2. Svar við bréfi Helgu – Berg-
sveinn Birgisson / Bjartur
3. Léttir réttir Hagkaups –
Friðrika Hjördís Geirsdóttir
/ Hagkaup
4. Konur eiga orðið allan árs-
ins hring – Kristín Birg-
isdóttir / Salka
5. Furðustrandir – Arnaldur
Indriðason / Vaka-
Helgafell
6. Candida sveppasýking –
Hallgrímur Þorsteinn
Magnússon / Salka
7. Utangarðsbörn – Kristina
Ohlsson / JPV-útgáfa
8. Ég man þig – Yrsa Sigurð-
ardóttir / Veröld
9. Jónína Ben – Sölvi Tryggva-
son / Sena
10. Andlit grimmdar – Margit
Sandemo / Jentas
Listinn er byggður á upplýsingum frá Bókabúð Máls og menningar, Bókabúð-
inni Eskju, Bókabúðinni Hamraborg, Bókabúðinni Iðu, Bókabúðinni við höfn-
ina Stykkishólmi, Bóksölu stúdenta, Bónus, Hagkaupi, Kaupási, N1, Office
1, Pennanum-Eymundssyni og Samkaupum. Rannsóknasetur verslunarinnar
annast söfnun upplýsinga fyrir hönd Félags íslenskra bókaútgefenda.
Metsölulisti
Lesbókbækur
E
nski rithöfundurinn David Stephen
Mitchell er þekktastur fyrir skáldsögur
þar sem fjöldi persóna birtist á ólíkum
tímum í gríðarflóknum fléttum. Hann
hefur ekki skrifað margar bækur, en þær eiga það
sameiginlegt að ýmislegt lýkst ekki upp fyrir les-
anda fyrr en allnokkru eftir að lestrinum lýkur.
Mitchell er rétt rúmlega fertugur, fæddur og
upp alinn á Englandi og menntaður í enskum og
bandarískum bókmenntum og með MA-gráðu í
samanburðarbókmenntum. Hann bjó um tíma á
Sikiley, en hélt síðan til Japan, settist að í Híró-
síma og kenndi þar ensku í átta ár. Fyrsta skáld-
sagan, Ghostwritten, kom út 1999 og gerist ein-
mitt að mestu í Austur-Asíu en leikurinn berst
víðar, til Bretlands, Rússlands, Bandaríkjanna og
Írlands. Við fyrstu sýn virðist bókin sem smá-
sagnasafn, en á milli sagnanna eru ótal tengingar,
mis-augljósar, og þó persónurnar séu fjölmargar
þá nær Mitchell að binda þær rækilega saman þeg-
ar upp er staðið.
Álíka handbragð má sjá í bókinni num-
ber9dream sem kom út 2001 og hefst í Japan þar
sem pilturinn Eiji Miyake hefur leit að föður sín-
um. Ólíkt Ghostwritten er aðasögupersónan ein
og sögusviðið eitt land, Japan, en Eiji þvælist þó
víða og lendir í ævintýrum sem eru ólík á yf-
irborðinu en tengjast þó. Báðar þessar bækur,
Ghoswritten og number9dream voru tilnefndar
til Booker-verðlaunanna.
Ekki er bara að fléttan í number9dream sé
þaulhugsuð heldur er kaflaskiptingin meðal helstu
lykla að bókinni. Í næstu bók, Cloud Atlas, sem
kom út 2004, gengur Mitchell enn lengra í mótuðu
formi bókarinnar, en hún er í raun sex sögur, hver
inni í annarri og hverfast um heimsendi; fyrri
hluti hverrar sögu er framan við heimsend-
isfrásögnina og svo lýkur sögunum aftan við
heimsendinn. Segja má að sögurnar fjalli allar um
sama minnið, mannvonsku og grimmd, þó sög-
urnar séu ólíkar á yfirborðinu. Fjölmargir lyklar
tengja þær þó; í hverri sögu er t.a.m. persóna sem
er með fæðingarblett eins og halastjarna, ein
sögupersóna les bók eða hlýðir á tónverk eftir
persónu úr sögunni á undan, en aðallykillinn er
einmitt tónverk samnefnt bókinni, sextett fyrir
samhliða einleik á píanó, klarínett, selló, flautu,
óbó og fiðlu, hvert með sitt sérstaka mál, tónteg-
und, skala og lit sem lýsir einmitt uppbyggingu
bókarinnar og persónunum hennar.
Í fjórðu bók Mitchells, Black Swan Green,
sem mun víst sjálfsævisöguleg, segja þrettán kaflar
af þrettán mánuðum í lífi þrettán ára drengs sem
elst upp í Englandi á níunda áratug síðustu aldar.
Af ofangreindu má væntanlega ráða að Mitch-
ell hefur gaman af að súrra saman ólíkur sögu-
þráðum í verkum sínum, læsa hugmyndir saman
og fela fyrir lesendum. Því þótti Mitchell-fróðum
nokkur tíðindi að í síðustu skáldsögu hans, The
Thousand Autumns of Jacob de Zoet, sem kom út
2010, er frásögnin ekki eins snúin, framvindan
ekki eins tilviljunarkennd á yfirborðinu og vísanir
ekki eins faldar. Kannski ræður einhverju um það
að sögusviðið er vel mótað og skilgreint; bókin
gerist sumarið 1799 á manngerðri eyju, Dejima, í
Nagasaki-höfn, en þar komu japönsk stjórnvöld
upp verslunarhöfn fyrir Hollenska Austur-
Indíafélagið, en Japan var lokað land útlendingum
frá 1639 fram á seinni hluta nítjándu aldar.
Ef lýsa á bókinni í stuttu máli nægir kannski
að segja: Söguleg ástarsaga, en hún er þó miklu
meira, gott ef lesandann fer ekki að gruna að hún
tengist fyrri verkum Mitchells, er hann kannski að
skrifa alltumlykjandi skáldverk í ótal köflum –
verður höfundarverk hans metið sem eitt skáld-
verk þegar upp er staðið? Sjálfur hefur hann gefið
slíkt í skyn, kallað bækurnar allar kafla í einni og
sömu skáldsögunni. Dæmi hver fyrir sig.
Enski rithöfundurinn David Stephen Mitchell, höfundur The Thousand Autumns of Jacob de Zoet.
Alltumlykjandi
skáldverk
Fátt finnst David Mitchell skemmtilegra en að strá um bæk-
ur sínar alls kyns tilvísunum og lyklum. Í því ljósi er for-
vitnilegt að ný skáldsaga hans virðist öll þar sem hún er séð
– vissulega meistaraverk – en býr eitthvað undir?
Árni Matthíasson arnim@mbl.is