Morgunblaðið - 24.09.2010, Qupperneq 20

FRÉTTASKÝRING
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
V
ið erum í inngönguferli og
það verður raunveru-
lega næstum allt af-
staðið þegar við kjósum
um samninginn,“ segir
Haraldur Benediktsson, formaður
Bændasamtaka Íslands.
Bændasamtökin standa á því
fastar en fótunum að aðildarviðræð-
urnar við Evrópusambandið séu í
raun og veru aðlögun stjórnsýslu og
löggjafar á ýmsum sviðum að reglum
sambandsins á meðan samninga-
viðræðurnar standa yfir.
Hafa samtökin enn á ný vakið at-
hygli á þessu með því að senda utan-
ríkisráðherra og utanríkismálanefnd
bréf þar sem þess er krafist að staða
landbúnaðarins í samningaferlinu
verði skýrð. Taka verði af allan vafa
um að ekki komi neins konar aðlögun
til álita fyrr en gengið hefur verið frá
aðildarsamingum með stjórn-
skipulegum hætti.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins er unnið að svarbréfi til
Bændasamtakanna í utanríkisráðu-
neytinu.
Deilur um hvort aðlögunarferlið
sé í raun og veru hafið eða hvort ein-
göngu er um undirbúning að ræða í
aðildarviðræðunum við ESB hafa
komið upp með reglulegu millibili á
umliðnum mánuðum. Á minnisblaði
ráðuneytisstjóra sjávarútvegs- og
landbúnaðarráðuneytisins í seinasta
mánuði er fullyrt að samningaferlið
um ESB-aðild muni krefjast þess að
farið verði fljótt að undirbúa aðlögun
landbúnaðarstefnu Íslands að land-
búnaðar- og dreifbýlisstefnu ESB.
Haraldur segir að þvert á full-
yrðingar utanríkisráðherra um að
engar breytingar verði gerðar á lög-
gjöf eða stofnunum fyrr en úrslit
þjóðaratkvæðagreiðslu um aðild liggi
fyrir, þurfi ekki að leita lengi í efni frá
ESB til að sjá hið gagnstæða. Einnig
hafi sendinefndir sem fulltrúar
bænda hafa tekið á móti ekki dregið
neina dul á það.
Stangast á við upplýsingar
formanns utanríkismálanefndar
Árni Þór Sigurðsson, formaður
utanríkismálanefndar, tekur ekki
undir þetta. Hann segist ekki hafa
fundið þessu stað í samtölum sem
hann hefur átt við fulltrúa Evrópu-
sambandsins. Árni Þór segist ítrekað
hafa spurt um þetta. Svörin verði
ekki skilin á annan hátt en svo að ef
til aðildar kemur og sambandið gerir
kröfur um breytingar á lagastrúktúr
og stofnunum þurfi Íslendingar að
geta sýnt fram á hvernig þeir ætla að
leysa úr því þannig að skilyrðin séu
uppfyllt þegar aðildin tæki gildi. Ef
aðild yrði samþykkt í þjóðaratkvæða-
greiðslu mundi nokkur tími líða þar
til Ísland yrði formlega aðildarríki
sambandsins. „Ég hef skilið þetta
svona en þeir telja sig hafa fengið
önnur svör og þess vegna þurfum við
að fara betur yfir þetta með þeim,“
segir hann.
Þegar aðildarviðræðunum var
ýtt úr vör á ríkjaráðstefnunni 27. júlí
sl. kynnti ESB almenna afstöðu til
viðræðnanna. Þar er á nokkrum stöð-
um fjallað um undirbúning Íslands og
eftirlit ESB með framvindu hans.
„Rétt innleiðing Íslands á regluverk-
inu og framkvæmd þess, þ.m.t. ár-
angursrík og skilvirk beiting af hálfu
viðeigandi stofnana á sviði stjórn-
sýslu og dómsmála, mun ákvarða
hversu hratt samningaviðræðurnar
ganga fyrir sig,“ segir þar. Samn-
ingaviðræðurnar muni grundvallast á
stöðu Íslands og hraði þeirra ráðast
af því hve vel Íslandi tekst að uppfylla
kröfur vegna aðildar. Fram-
kvæmdastjórnin muni fylgjast náið
með framvindu Íslands á öllum svið-
um og upplýsa um framvinduna með-
an á samningaviðræðum stendur.
Aðlögunarferli Formaður bændasamtaka Íslands segir að inngönguferli í
ESB verði lokið þegar þjóðin fær að kjósa um aðild sína að sambandinu.
Allt um garð gengið
þegar þjóðin kýs?
Rýnivinna í nóvember
» Einn viðamesti hluti við-
ræðnanna á næstunni verður
svokölluð rýnivinna, sem
hefst um miðjan nóvember.
» Þá hefst skipulegur
samanburður á löggjöf Ís-
lands og ESB með fram-
kvæmdastjórn sambandsins
og er ráðgert að sú vinna
standi fram í júní á næsta ári.
» Fram kemur í fund-
argerð samninganefndar Ís-
lands að gera megi ráð fyrir
að efnislegar viðræður um
einfaldari kafla sem falla und-
ir EES-samninginn gætu haf-
ist um eða eftir páska á
næsta ári.
» Nefndin átti fund með
Michael Leigh, yfirmanni
stækkunarskrifstofu fram-
kvæmdastjórnar ESB, 30.
ágúst og er haft eftir honum
að hraðinn í viðræðunum við
Ísland myndi algerlega byggj-
ast á framgangi mála gagn-
vart Íslandi.
» Leigh hafi talið að full-
gildingarferlið gæti tekið 2 ár
innan ESB skv. fyrri reynslu.
20
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. SEPTEMBER 2010
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Morgun-blaðiðbirti
fréttir um lands-
dómsmálið á und-
an öðrum frétta-
miðlum. Og þrátt
fyrir þær fréttir fipuðust þeir
við að fylgja þeim eftir, þar
sem talsmenn Samfylking-
arinnar sögðu að ekki væri
fótur fyrir fréttaflutningnum.
Meira að segja lét formaður
þess flokks sig hafa það
mörgum dögum eftir að um-
ræðan var þó komin af stað að
segja á blaðamannafundi að
hún kannaðist ekkert við
„neinn pirring“ innan Sam-
fylkingarinnar um málið.
Morgunblaðinu til þægi-
legrar undrunar fékk það
býsna lengi að eiga eitt allt
sviðið fyrir umfjöllun um mál-
ið. Það var ekki fyrr en 21.
september sem fréttamaður
Ríkisútvarpsins, sem hefur
það meginhlutverk að fylgjast
með Alþingi, hafði áttað sig á
hvílíkt uppnám var orðið á
þinginu og þá einkum í Sam-
fylkingunni. Og þann dag
skrifar Dagblaðið með heims-
styrjaldarletri á forsíðuna:
ÞINGIÐ LOGAR og STRÍÐ
Á ALÞINGI. Og forsætisráð-
herrann sjálfur, sem ekki
vildi einu sinni kannast við
„pirring“ innan Samfylking-
arinnar, og sumir fréttamenn
trúðu, réð ekki við eldinn,
gafst upp á látalátunum og
öðrum slökkvistörfum og kú-
venti. „Pirringurinn“ var orð-
inn Jóhönnu ofviða. Og Stöð 2
hafði einnig gert sér grein
fyrir því að allt lék á reiði-
skjálfi og spurði
Atla Gíslason:
„Hvað gerist ef
ekki verður búið
að ljúka þessu
máli 1. okt?“ Og
Atli svaraði: „Það
er ómögulegt að segja. Ég er
þeirrar skoðunar að þá hafi
þingið brugðist þjóðinni og
virðing þess sé í húfi. Og mín
skoðun er sú að þá þurfi að
endurnýja umboð þingsins.
Ég er á því að það eigi þá að
boða til kosninga.“
Það er athyglisvert hve sof-
andi margir fjölmiðlar voru,
ekki síst með hliðsjón af ríku
fréttagildi málsins. En auð-
vitað er gott að þeir hafi loks-
ins rumskað. Það er að segja
allir nema einn. Fréttablaðið
virðist telja að málið sé
óþægilegt fyrir Samfylk-
inguna og þá aðra sem eiga
sameiginlega hagsmuni með
eigendum þess blaðs. Það
blað hefur því enn frétt lítið
af uppnáminu.
Enn er óvíst um framhald
málsins. Forsætisráðherrann
getur ekki af yfirlæti fárast
yfir því að þurfa að „smala
saman villiköttunum“ úr
Vinstri grænum. Það eru kan-
ínurnar hennar sem komnar
eru á tvist og bast og sumar
skriðnar hræddar inn í hol-
urnar sínar. Hlutverkaskipti
hafa því orðið. Það er nú verk-
efni Atla og húnanna hans að
þefa þær uppi og draga þær á
eyrunum upp á yfirborðið, ef
ekki vill betur. Það gæti að
vísu skapað „pirring“, hvort
sem samfylkingarfjölmiðl-
arnir trúa því eða ekki.
Virðing Alþingis í
húfi segja þeir sem
síst hafa aukið hana
fram til þessa}
Pirringur eða stríð
Stuðningsmennaðildar Ís-
lands að Evrópu-
sambandinu hafa
sýnt að þeir eru
reiðubúnir að
ganga langt til að
sannfæra þá sem ekki hafa
tekið trúna á að Evrópusam-
bandið sé fyrirheitna landið.
Meðal þeirra sem verða fyrir
áróðursvél Evrópusambands-
ins eru íslenskir bændur.
Einn talsmanna Evrópu-
sambandsins er Anna Mar-
grét Guðjónsdóttir, sem nú
situr á þingi fyrir Samfylk-
inguna. Hún ritar grein í nýj-
asta tölublað Bændablaðsins
og fullyrðir þar eftirfarandi:
„Kjarni landbúnaðarstefnu
Evrópusambandsins er að
halda jörðum í ábúð og
tryggja mataröryggi íbúa álf-
unnar.“
Svo óheppilega
vill til fyrir Önnu
Margréti að í
sama blaði er sagt
frá því að finnsk-
um bændum hafi
fækkað um helm-
ing frá því landið gerðist aðili
að ESB. „Kjarni landbúnaðar-
stefnu Evrópusambandsins“
fór þess vegna alveg framhjá
finnsku bændunum sem
þurftu að bregða búi í kjölfar
aðildar Finnlands.
Ákafir talsmenn Evrópu-
sambandsins tala um mikil-
vægi upplýstrar umræðu. Þeir
fjármunir sem sambandið ætl-
ar að setja í að „fræða“ Íslend-
inga um kosti (ekki galla)
sambandsins eru réttlættir í
nafni upplýsingar. Hvernig á
almenningur að geta treyst
upplýsingum þeirra sem ekki
geta sagt satt um sambandið?
Talsmenn ESB þurfa
að læra að greina á
milli draums og
veruleika }
Öfugmæli um ESB
H
vað viltu verða þegar þú verður
stór? Þetta er spurning sem öll
börn þurfa að svara mörgum
sinnum og svörin eru jafn fjöl-
breytt og börnin eru mörg. Sum
vilja verða læknar, flugmenn, fornleifafræð-
ingar, karatemeistarar, söngvarar, leikarar eða
jafnvel forsetar og öll eiga þau raunverulega
möguleika á að uppfylla drauma sína.
Fyrir hundrað og fimmtíu árum hefðu fæst
börn fengið þessa spurningu. Drengir urðu
flestir bændur eða vinnumenn og stúlkur urðu
að húsfreyjum eða vinnukonum. Það kom ekk-
ert annað til greina, því fjölbreytnin var ekki
meiri en svo. Vissulega hefur elítan alltaf haft
meiri möguleika en almúginn, en jafnvel þar var
spurningin hvort viðkomandi vildi verða prestur
eða fógeti í stað þess að taka við stórbýlinu.
Stúlkur efnaðra foreldra áttu hins vegar alltaf að verða eig-
inkonur og mæður.
Afi minn var bóndi rétt eins og faðir hans og forfeður
langt aftur í ættir. Ég er ekki sannfærður um að hann hefði
valið það starf ef hann hefði staðið við sama gnægtaborð
tækifæra og ég stóð við í mínum uppvexti. Hann gerði hins
vegar það sem hann þurfti að gera til að sjá fyrir fjölskyld-
unni sinni, þótt það hafi á endanum eyðilagt í honum
mjaðmirnar og ég man ekki eftir honum öðruvísi en með
staf við hönd.
Nú er ég ekki að segja að afi hafi verið óhamingjusamur,
en ég er sannfærður um að það hafi glatt hann að synir
hans og sonarsynir höfðu fleiri möguleika í líf-
inu en hann hafði þegar hann var að alast upp.
(Smá ábending til kynjafræðinga: Afi minn
er ímynd karlmennskunar í mínum huga. Mað-
ur sem slítur sér út af skyldurækni við fjöl-
skyldu og samfélag er karlmaður. Þið getið full-
yrt að bankamaður í svörtum jakkafötum,
keyrandi um á svörtum jeppa hafi verið ímynd
karlmennskunar fyrir hrun, en sú mynd er
tilbúinn strámaður sem á sér aðeins rætur í
hugum ykkar sjálfra).
Þessir möguleikar, sem við höfum nú, eru af-
leiðing af meiri sérhæfingu í atvinnulífinu og sú
sérhæfing á sér aðeins eina orsök – frjáls við-
skipti. Frelsi til athafna og viðskipta hefur leyst
úr læðingi krafta sem fyrr á öldum voru ríg-
bundnir niður, og eru ennþá bundnir í ófrjáls-
um ríkjum annars staðar í heiminum.
Framfarir í tækni verða til í frjálsum samfélögum og
auður skapast þegar fólk skiptir með sér verkum af fúsum
og frjálsum vilja og skiptist á afurðum vinnu sinnar á
markaði.
Þeir sem vilja múlbinda atvinnulífið með sköttum og
reglugerðum eru, viljandi eða óviljandi, að vinna að því að
börnin okkar hafi færri tækifæri þegar þau vaxa úr grasi
en við höfum notið.
Við viljum vonandi sem flest að næstu kynslóðir hafi
fleiri og meiri möguleika til að leita hamingjunnar en við og
ég vil meina að okkur beri skylda til að byggja áfram á
þeim grunni sem við fengum í arf. bjarni@mbl.is
Bjarni
Ólafsson
Pistill
Hvað viltu gera úr lífinu?
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon