Morgunblaðið - 07.12.2010, Blaðsíða 28

28 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. DESEMBER 2010
Þetta eiturlyfjamál
gæti valdið honum
vandræðum á tónleika-
ferðalögum með hljómsveit-
inni 31
»
Bjarni massi er átjándi listamaðurinnsem kynntur er í D-sal Hafnarhúss-ins í Listasafni Reykjavíkur. Hannsýnir myndbandsverk og uppstopp-
aða máva undir yfirskriftinni „Allir um borð“.
Auk sjálfstæðrar listsköpunar hefur
Bjarni unnið töluvert við gerð stuttmynda
og heimildamynda og ber myndbandsverkið
nú vott um það. Hann hefur gott vald á
tæknibrögðum og kann að búa til hrynjandi
í frásögn myndarinnar. Þar sjást mávar
gæða sér á því sem er á gnægtaborði sjáv-
ardýra (aðallega fiskinnyflum) í forgrunni.
Borð þetta er á vaggandi skipi úti fyrir
landi og því er vel við hæfi að heyra lög
eins og Á sjó og Stolt siglir fleyið mitt
hljóma í takti við ölduhreyfingar. Slíkir
textar tengjast sjómennsku og mannlífi við
sjávarsíðuna og þannig vísar Bjarni í senn
til dægurmenningar, undirstöðuatvinnu-
greinar og íslenskrar menningarsögu í
stærra samhengi. Taktur gamalla lífshátta
er á vissan hátt rofinn af hinni óvenjulegu
uppákomu þegar mávunum býðst skyndi-
lega ofgnótt og þeir taka að berjast um bit-
ana, eflaust furðu lostnir yfir þessu öllu
saman. Sjá má hliðstæðu við hegðun þeirra
í atferli manna hér á landi fyrir skemmstu,
ætla má að verkið vísi einnig til tækifær-
ismennsku og skammsýni sem greip þjóðina
á síldarárum áður fyrr. Í rýminu er leikræn
sviðsetning á þremur uppstoppuðum máv-
um sem allir virðast í þann veginn að
hremma bráð.
Það er kaldhæðin kímni í þessum verk-
um. Vinnsla myndbandsins er góð en
áhersla á „effekta“ afhjúpar inntak sem er
fremur rýrt. Samlíkingin við máva er
skemmtileg en eintóna til lengdar.
Morgunblaðið/Ernir
Bjarni „... kaldhæðin kímni í þessum verkum.“
Bjarni massi – Allir um borð
bbbnn
Til 9. janúar 2011 í Listasafni Reykjavíkur – Hafn-
arhúsi. Opið alla daga kl. 10-17. Aðgangur ókeypis.
Sýningarstjóri: Yean Fee Quay.
ANNA JÓA
MYNDLIST
Ginnkeyptir og gráðugir
Þrátt fyrir að flestir tónlistarunn-
endur kannist best við New York
Philharmonic-hljómsveitina og
hljómsveit Metropolitan-óperunnar,
þegar talið berst að stórum klass-
ískum hljómsveitum í New York, þá
hafa engu að síður um áratuga
skeið verið starfræktar mun fleiri
sinfóníuhljómsveitir í borginni og
nærsveitum. Nú fækkar þeim hins
vegar óðum, eins og kom fram í The
New York Times í gær, og fer at-
vinnumöguleikum hljófæraleikara í
lausamennsku fækkandi. Er efna-
hagskreppu síðustu ára einkum
kennt um, og breyttum áherslum í
tónlistarlífinu, til að mynda í leik-
húsunum á Broadway.
„The Brooklyn Phil“ hætt
Samningar fjölmargra hljóðfæra-
leikara í sinfóníuhljómsveitum
borgarinnar runnu út í september
síðastliðnum og fer síðan lítið fyrir
starfi þeirra. The Brooklyn Phil-
harmonic, sem var stofnuð árið
1954, hefur hætt að leika. Á efnis-
skrá The Long Island Philharmonic
eru einir tónleikar í vetur. The
Opera Orchestra of New York
frestaði öllum tónleikum á síðasta
starfsári en leikur á tvennum í vet-
ur, og The American Composers
Orchestra, sem lék venjulega á
fimm tónleikum á vetri í Carnegie
Hall, kemur einu sinni fram í vetur.
Þá hefur The Queens Symphony
fækkað hljóðfæraleikurum úr 65
niður í 17 til 36, eftir verkefnum, og
The Westchester Philharmonic,
sem stórstjarnan Itzak Perlman
stjórnar, skuldar stórfé og á í vand-
ræðum með að greiða laun.
Allar þessar hljómsveitir hafa
þurft að reiða sig á stuðning einka-
aðila og óreglulega og litla opin-
bera styrki.
Slökkt á
hljóm-
sveitum
 Sinfóníuhljóm-
sveitum fækkar á
New York-svæðinu
Á sviði Í Carnegie Hall í New York.
Morgunblaðið/Einar Falur
Á laugardaginn var var opnuð í
húsnæði Samhjálpar, Borgar-
túni 1, ljósmyndasýning sem
listnemar í Listaháskóla Ís-
lands unnu í samstarfi við fólk
sem upplifir fátækt eða fé-
lagslega einangrun.
Verkefnið er samstarfsverk-
efni LHÍ og Evrópuárs gegn
fátækt og félagslegri ein-
angrun, en auk þeirra komu
Hlutverkasetur, Hjálpar-
stofnun kirkjunnar og Kvennasmiðjan að fram-
kvæmdinni. Verða fimm ljósmyndanna einnig
gefnar út á póstkortum. Kennari á námskeiði
þeirra sem tóku þátt var Eric Wolf. Sýningin er
opin fram yfir áramót.
Myndlist
Ljósmyndir list-
nema hjá Samhjálp
Frá opnun
sýningarinnar
Kammerkór Reykjavíkur verð-
ur með tónleika í Kristskirkju
(Landakotskirkju) þriðjudag-
inn 7. desember kl. 20. Frum-
flutt verður verkið „Barna-
bænir“ eftir Oliver Kentish og
lagið „Jólanótt“ eftir Sigurð
Bragason við ljóð Þorsteins
Valdimarssonar. Einnig verða
flutt verk eftir Árna Thorstein-
son, Jón Ásgeirsson, Þorkel
Sigurbjörnsson, Atla Heimi
Sveinsson, Jón Þórarinsson og Hafliða Hall-
grímsson. Í lok tónleika flytur kórinn Missa Brev-
is eftir Jacob de Haan. Stjórnandi er Sigurður
Bragason og orgelleikari Bjarni Þ. Jónatansson.
Einsöngvarar koma úr röðum kórfélaga.
Tónlist
Kammerkórinn í
Kristskirkju
Oliver
Kentish
Mannræktar- og mann-
úðarsamtökin Höndin halda
sinn árlega jólafund annað
kvöld kl. 20:30 í neðri sal Ás-
kirkju.
Dagskráin verður fjölbreytt,
með áherslu á bókmenntir og
listir. Meðal annars lesa Guð-
rún Ögmundsdóttir og Einar
Kárason upp úr nýjum bókum
sínum, Guðni Ágústsson, fyrr-
verandi ráðherra, fer með
gamanmál með alvarlegu ívafi og Gunnar Páll
Ingólfsson flytur nokkur lög. Hugvekju annast sr.
Pálmi Matthíasson.
Fundurinn er öllum opinn og allir hjartanlega
velkomnir. Enginn aðgangseyrir.
Fundur
Upplestur og gam-
anmál hjá Hendinni
Einar
Kárason
Hólmfríður Gísladóttir
holmfridur@mbl.is
Vetur í Rjúpuskógi er fimmta barnabók Atla Vigfús-
sonar, bónda á Laxamýri í Þingeyjarsýslu, og fjallar um
rjúpusystur sem læra á lífið og veturinn með aðstoð
forystusauðarins Bíldurs og Snæuglu. Sextán ár eru lið-
in frá því að Atli gaf síðast út bók en allar fjalla þær um
íslensku dýrin og eru ríkulega myndskreyttar af Hólm-
fríði Bjartmarsdóttur myndmenntakennara. Íslensk
náttúra og dýralíf eru Atla augljóslega mjög hugleikin
enda er hann uppalinn í sveitinni þar sem þrjár kyn-
slóðir bjuggu á sama bæ og hann hafði dagleg samskipti
við afa og ömmu sem voru dugleg að segja honum gaml-
ar sögur.
„Ég hafði mikinn áhuga á dýrasögum þegar ég var
barn og þá sérstaklega þegar þær fjölluðu um húsdýr,
t.d. forystukindur sem höfðu lent í hremmingum og
bjargað sér og fjárhópnum heim í vondum veðrum og
jafnvel fólki líka. Mér fannst það mjög heillandi hvað
dýrin eru lík okkur að mörgu leyti og hafa tilfinningar
og sjálfsbjargarviðleitni.“
Börnin að fjarlægjast dýrin og náttúruna
Atli tekur undir það að bækurnar hans séu dálítið
„gamaldags“ í bestu merkingu þess orðs en sögur af ís-
lenskum húsdýrum og hlýlegar teikingarnar sem prýða
bókina eru frábrugðnar þeirri skæru og hrópandi lita-
dýrð sem finna má í flestum barnabókahillum verslana í
dag. Hann segist sakna íslensku dýranna í nýjum barna-
bókum og hefur enn fremur áhyggjur af því að börn í
dag, sérstaklega í þéttbýlinu, séu að missa tengslin við
sveitina. „Það er mjög mikið um þýddar bækur um dýr,
sem fjalla um fíla og gíraffa og þvíumlíkt, en mér finnst
að við ættum að vinna meira úr
okkar dýralífi hér á Íslandi og gera
það spennandi. Það er umhugs-
unarefni að mörg börn í dag hafa
ekki greiðan aðgang að íslenskum
dýrum og náttúru. Flest hafa þau
mikinn áhuga á dýrum og dýralífi
og það ætti ekki að þurfa að vera
þeim óaðgengilegt eða fjarlægt.“
Atli hefur einnig áhuga á því að
kynna útlendingum íslensk dýr og
náttúru. „Það væri til dæmis gam-
an að gefa út bók um vetrarríkið á
Íslandi, eitthvað sem væri áhuga-
vert fyrir gesti að taka með sér
heim.“
Dálítið gamaldags
 Gefur út myndskreytta barnabók um rjúpusystur og vini þeirra
 Vill að börnin fái að kynnast íslenskum dýrum og náttúru
Íslensk dýr Það er bókaútgáfan Tindur sem gefur út fimmtu barnabók Atla Vigfússonar.
„Ég mjólka 40 kýr og er með kindur og íslensk hæsni og hund og kött og alls
staðar eru fuglar, og allt eru þetta persónur,“ segir Atli um söguhetjurnar sínar.
Hann segist ganga lengi með sögurnar í höfðinu áður en hann fullklárar þær og
vinnur þær meðfram bústörfunum. „Bóndinn er oft að vinna einn og maður er
ekkert endilega með útvarpið á allan daginn. Þá er gott að hugsa málin og svo
er maður gjarnan með blað í vasanum ef manni dettur eitthvað í hug.“
Hjá Atla verða persónurnar til á undan sögunum og það á einnig við um rjúp-
urnar ungu og vini þeirra í Vetur í Rjúpuskógi. „Ég átti þessar rjúpur en vantaði
fyrir þær félaga. Svo átti ég þennan forystusauð Bíldur og ugluna sem var búin
að vera að þvælast fyrir mér. Svo komst ég að því að þau búa í skóginum hérna
í dalnum, og þá gekk þetta upp.“
Sögurnar verða til í fjósinu
PERSÓNUR