Morgunblaðið - 03.08.2011, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. ÁGÚST 2011
FRÉTTASKÝRING
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
„Við auglýstum þrisvar eftir lærðum
bifvélavirkjum. Niðurstaðan af því
var að einn lærður bifvélavirki sótti
um starf hjá okkur. Ég fékk hann
hins vegar ekki til starfa. Launin voru
hækkuð á gamla vinnustaðnum og
hann kaus að vera um kyrrt. Það
sama gerðist þegar við auglýstum eft-
ir ófaglærðum starfskröftum á
dekkjaverkstæði. Við auglýstum
störfin nokkrum sinnum en viðbrögð-
in voru engin,“ segir Magnús Hall-
dórsson, yfirverkstjóri hjá bílaum-
boðinu Heklu, um erfiðleika við að fá
vana menn til starfa.
Eins og komið hefur fram er skráð
atvinnuleysi á meðal bifvélavirkja
nokkurt, á sama tíma og stöður
mannast ekki, og hefur verið rætt um
að hundrað þeirra séu án vinnu.
Vinna nokkra daga í mánuði
Aðspurður um þessa mótsögn segir
Magnús að hér komi það meðal ann-
ars til að framboð af lærðum bifvéla-
virkjum sé ekki mikið á Íslandi í dag.
Að sama skapi „sé nóg framboð af
lærlingum sem hafa litla eða enga
reynslu“. Svo komi svört atvinna til.
„Við heyrum að menn fái hærri
laun fyrir að vinna svart en ef þeir
ynnu á verkstæðum. Þeir þurfa ekki
að vinna nema í nokkra daga til að
hafa sömu tekjur. Viðkomandi greiðir
ekki skatta af þeim 150.000 krónum
sem hann fær í atvinnuleysisbætur.
Sá sem vinnur svart í skúr greiðir
ekki gjöld. Hann getur selt þjón-
ustuna á lægra verði og þarf ekki að
gera við nema þrjá til fjóra bíla á
mánuði til að fá sömu upphæð í aðra
hönd og fyrir fulla vinnu á verkstæði,
ef atvinnuleysisbætur eru taldar með.
Með slíku fyrirkomulagi er viðkom-
andi kominn með 300.000 krónur í
ráðstöfunartekjur á mánuði fyrir ef til
vill vikuvinnu,“ segir Magnús.
Ólafur B. Jónsson, deildarstjóri
þjónustuumboða hjá Heklu, tekur
undir þetta með Magnúsi.
„Við höfum verið að eltast við fólk
en það hefur ekki gengið. Ég er búinn
að vera í þessum viðgerðabransa síð-
an 1977 og hef því séð ýmislegt. Þetta
er hins vegar mjög áberandi núna.
Það er erfitt að ná í gott fólk.“
Lítil viðbrögð við auglýsingu
Aðspurð hvort Toyota á Íslandi
hafi lent í sömu vandræðum svarar
Metta Friðriksdóttir, launafulltrúi
hjá umboðinu, því til að viðbrögðin við
starfsauglýsingum hafi verið lítil.
„Við auglýstum eina stöðu en feng-
um fimm umsóknir. Það er frekar lítið
þegar auglýst er eftir fagmanni. Ætli
það sé ekki orðið rúmt ár síðan staðan
var auglýst. Ég hef heyrt að margir
séu í svartri vinnu en hef ekkert fyrir
mér í því,“ segir hún.
Guðmundur Ingi Skúlason, fram-
kvæmdastjóri hjá vélaverkstæðinu
Kistufelli, segir fyrirtækið brúa bilið á
milli umboðanna og bílskúrsins hvað
verð á bílaviðgerðum snertir. „Kjör
bifvélavirkja hafa rýrnað, líka hjá um-
boðunum. Við hrunið lentu margir
bifvélavirkjar í því að yfirvinnan var
tekin af þeim og við það lækkuðu
launin. Margir þeirra horfðu svo á
húsnæðislánin hækka, jafnvel um tugi
prósenta, og spurðu sig í kjölfarið
hvort það borgaði sig að fara að vinna
svart í skúrnum. Þetta er því neyðar-
brauð. Margir þeirra sem taka að sér
að gera við bíla í skúrnum eru vel
hæfir. Svo er til fjöldi manna sem tek-
ur að sér verk en skortir þekkingu og
réttindi. Þeir eru að gera eitthvað
sem þeir kunna ekki og það er hættu-
legt. Við höfum séð dæmi um viðgerð-
ir á bremsum sem eru svo lélegar að
bílarnir eru beinlínis hættulegir.
Nú er gert við bíla sem voru sendir
í brotajárn á árunum 2006 og 2007.
Það er unnið meira í eldri bílum en áð-
ur. Á sama tíma eru tekjur endur-
menntunarsjóðs bifvélavirkja, sem
byggja á föstu prósentugjaldi af laun-
um, stöðugt að rýrna. Það segir mér
aðeins eitt: Svarta hagkerfið er að
stækka og stækka.
Skattlagning spilar hér inn í. Hún
er glórulaus. Við í bílgreininni vildum
að virðisaukaskattur yrði endur-
greiddur af viðgerðum, líkt og þegar
fólk fær iðnaðarmenn í vinnu. Á það
sjónarmið var ekki hlustað. Þetta
voru kolröng viðbrögð. Með lægri
sköttum kæmi meira upp á yfirborðið.
Það er mjög erfitt að keppa heiðar-
lega við menn sem kjósa að gefa ekki
starfsemi sína upp til skatts.“
Morgunblaðið/Golli
Úr umferðinni Innflutningur á nýjum bílum heldur ekki í við endurnýjunarþörfina. Bílarnir eldast og svartar viðgerðir færast í vöxt.
Fá ekki menn til starfa
 Bílaumboðið Hekla auglýsti eftir bifvélavirkjum á verkstæði en án árangurs
 Framkvæmdastjóri Kistufells segir erfitt að keppa heiðarlega á markaðnum
Benedikt Eyjólfs-
son, fram-
kvæmdastjóri
Bílabúðar Benna,
segir að hægt hafi
gengið að manna
stöður á verk-
stæði. Svört
vinna sé þó aug-
ljós. „Margir
sem kaupa hjá
okkur varahluti
eru skúrakallar sem jafnvel skilja
nótur eftir. Þetta er að fara út í
sömu vitleysuna og um miðjan tí-
unda áratuginn. Fyrir um 15 árum
voru skattar á fyrirtæki um 40%. Þá
voru dæmi um að iðnaðarmenn
kæmu á milli jóla og nýárs og keyptu
hjá okkur dekk til að geta fengið
nótu og endurgreiðslu hjá skatt-
inum. Sumir þeirra sóttu jafnvel
ekki dekkin,“ segir Benedikt sem
telur að herða eigi viðurlög við
svörtum bílaviðgerðum. „Þessu
fylgir alltof mikil áhætta. Fúsk í við-
gerðum er tifandi tímasprengja.“
Aftur til
ársins 1995
Benedikt
Eyjólfsson
Fremur hlýtt var í nýliðnum júlímánuði og hiti yfir með-
allagi um nær allt land. Kaldast var við Austfirði og aust-
ast á Suðausturlandi en hlýjast á Vestfjörðum. Þurrt var
um landið norðanvert. Þetta kemur fram á vef Veð-
urstofu Íslands.
Þar segir einnig að meðalhiti í Reykjavík hafi verið
12,2 stig í júlí sem er 1,7 stigum yfir meðallagi áranna
1961 til 1990. Mjög hlýtt hafi verið í júlí undanfarin ár og
mánuðurinn sá kaldasti síðan 2006, þrátt fyrir að vera í
fjórtánda hlýjasta sæti frá því að samfelldar mælingar
hófust 1871. Meðalhiti á Akureyri var 12,0 stig sem er 1,2
stigum yfir meðallagi. Tuttugu og fjórir júlímánuðir hafa
verið hlýrri á Akureyri frá því að samfelldar mælingar
hófust þar haustið 1881. Hæsti hiti í mánuðinum mældist
24,8 stig á Húsavík hinn 27. Á mönnuðum stöðvum varð
hiti hæstur 22,4 stig á Mánárbakka 2. júlí.
Þurrviðrasamt var á Norður- og Vesturlandi. Úrkoma
í Reykjavík mældist 45,0 mm og er það 87% með-
alúrkomu. Á Akureyri mældist úrkoman aðeins 8,8 mm
og er það rúmur fjórðungur meðalúrkomu. Í júlí 1990
mældist úrkoman 8,9 mm en síðan þarf að leita allt aftur
til 1929 til að finna minni úrkomu í júlí heldur en nú.
Sólskinsstundir mældust 183,9 í Reykjavík og er það
12,6 stundum umfram meðallag. 197,1 sólskinsstund
mældist á Akureyri, 38,8 stundum meira en í með-
alárferði.
Kaldasti júlímánuður
í Reykjavík síðan 2006
 Hæsti hitinn í júlí mældist 24,8 gráður á Húsavík
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Vökvað í kvöldsólinni Lítið rigndi á Akureyri í júlí.
Hjá Ríkisskattstjóra feng-
ust þær upplýsingar að
síðla í mánuðinum væri
að vænta greinargerðar
um skattalagabrot innan
bílgreinarinnar. Fengust
að öðru leyti ekki frekari upplýs-
ingar um málið.
Einn heimildarmanna blaðsins
fullyrti að dæmi væru um að menn
skráðu sig atvinnulausa
en ynnu síðan svart fyrir
smánarlaun á verk-
stæðum. Í þeim tilfellum
benti eigandi starfsem-
innar þessum starfs-
kröftum á að bæta mæti lágu
kaupinu ofan á atvinnuleysisbætur
og hafa þannig prýðilegar ráðstöf-
unartekjur samanlagt.
Skatturinn rannsakar
GREINARGERÐAR AÐ VÆNTA
Þúsundir Íslend-
inga hafa flust frá
landinu síðan
efnahagskerfið
fór á hliðina 2008.
Spurður hvort
fjöldi bifvéla-
virkja hafi leitað
út fyrir landstein-
ana síðan þá segir
Özur Lárusson,
framkvæmda-
stjóri Bílgreinasambandsins, að
vissulega séu einhver dæmi um það.
„Menn hafa rætt það sín á milli að
það hafi ekki verið straumur bifvéla-
virkja úr landinu. Ég held að það sé
því mjög lítill hluti af skýringunni
hvers vegna stöður mannast ekki.
Menn eru farnir að hafa það betra
með svartri vinnu en með vinnu á
verkstæðum. Fólk leitar allra leiða
til að fá gert við bíla sína eins ódýrt
og kostur er. Við fáum bíla inn á
verkstæði sem hefur verið fúskað
við. Þetta kemur niður á öryggi bif-
reiðanna. Verkstæðin hafa verið að
taka á móti bifreiðum sem svo illa
var gert við að þau hefðu aldrei
sleppt þeim út í umferðina.“
Landflótti
er ekki ein
skýringin
Fúskið er hættulegt
Özur
Lárusson
www.noatun.is
Úrval, gæði
og þjónusta
í Nóatúni
sól og sumar
í Nóatúni
50%
afsláttur
FERSKUR
ANANAS
KR./KG148
295