Morgunblaðið - 13.08.2011, Qupperneq 26
26 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. ÁGÚST 2011
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
Í athugun, sem gerð var fyrir stjórn
Fjármálaeftirlitsins á atriðum er
vörðuðu hæfi Gunnars Andersen,
forstjóra FME, kemur fram að
Gunnar telur sig hafa verið óvirkan
stjórnarmann í tveimur aflandsfé-
lögum Landsbankans, sem stofnuð
voru utan um hlutabréfaviðskipti
bankans.
Í óritskoðaðri athuguninni, sem
Morgunblaðið hefur undir höndum,
er farið yfir viðskipti félaganna, LB
Holding ltd. og NBI Holdings ltd.,
sem bæði voru skrásett á eynni
Guernsey, en Gunnar Andersen sat
sem starfsmaður Landsbankans á
þeim tíma í stjórnum beggja félaga.
Meðal mála sem eru til rannsókn-
ar hjá embætti sérstaks saksóknara
eru viðskipti tengd LB Holding.
Miðar hún meðal annars að því
hvort félögin hafi verið notuð til að
hýsa bréf sem Kaupþing og Lands-
bankinn í raun áttu í sjálfum sér og
þannig komast hjá því að bréfin
hefðu áhrif á eiginfjárhlutfall bank-
anna.
Í athuguninni segir að ekki verði
ráðið að Gunnar hafi komið að
undirbúningi viðskipta með bréf
Kaupþings annars vegar og VÍS
hins vegar. Hann hafi ekki komið að
gerð ársreikninga þessara félaga,
eða að umfjöllun um afmörkun á eig-
in fé bankanna af þessu tilefni. Hlut-
ræn almenn stjórnunarábyrgð
Gunnars á félögunum liggi fyrir en
huglægum skilyrðum sé ekki full-
nægt.
Vill svör frá ráðherra
Guðlaugur Þór Þórðarson
alþingismaður segir að þetta mál
sýni að menn hafi verið farnir að
fegra eigið fé banka meðan bank-
arnir voru ríkisbankar, sem sé í
sjálfu sér áhugavert.
„Í athuguninni segir að þar sem
Gunnar hafi verið óvirkur stjórnar-
maður í aflandsfélögum Landsbank-
ans beri hann ekki ábyrgð á því sem
þar fór fram. Hugtakið óvirkur
stjórnarmaður er hins vegar nýtt í
mínum eyrum,“ segir Guðlaugur.
Hann segir jafnframt að rétt sé að
efnahags- og viðskiptaráðherra út-
skýri hvað felist í því að vera óvirk-
ur stjórnarmaður í félagi. „Nauð-
synlegt er að vita hvaða
stjórnarmenn í fjármálafyrirtækjum
núna eru virkir og hverjir óvirkir.
Afar mikilvægt er að upplýsa hverj-
ir bera ábyrgð í fyrirtækjum fyrst
ekki er hægt að treysta því að
stjórnarmenn geri það.“
Guðlaugur segir jafnframt að
hugtakið óvirkur stjórnarmaður geti
haft áhrif á rannsóknir mála tengd-
um bankahruninu. „Ég velti því fyr-
ir mér hvort þeir sem nú sæta rann-
sókn sérstaks saksóknara og
annarra rannsóknaryfirvalda geti
ekki borið fyrir sig óvirkri stjórn-
arsetu líka,“ segir hann.
Gunnar Andersen sagði í samtali
við Morgunblaðið að það væri vissu-
lega sjónarmið. „Það er hins vegar
stigs- og eðlismunur á gerendum og
áhorfendum í öllum málum. Það fer
svo eftir eðli hvers máls og hverju
sinni hvort menn teljast gerendur
eða ekki.“
Að öðru leyti sagði Gunnar að
hann hafi verið búinn að tjá sig um
þessi mál áður. „Hér er verið að
berja sömu gömlu trommuna og
virðist tilgangurinn vera sá einn að
gera Fjármálaeftirlitið tortryggi-
legt.“
Telur sig hafa
verið óvirkan
Sat í stjórn aflandsfélaga Landsbankans frá 2001-2002
Gunnar Þ.
Andersen
Guðlaugur Þór
Þórðarson
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Allt annar tónn var í mörkuðum í gær en á sama
tíma fyrir viku. Bann við skortsölu gekk í gildi í
gærmorgun í Frakklandi, Ítalíu, Spáni og Belgíu
og virðist sá plástur hafa aukið bjartsýni á mörk-
uðum. Bannið nær til hluta í bönkum og fjár-
málafyrirtækjum og er sett til fimmtán daga með
möguleika á framlengingu. Fyrir vikið fóru hlutir
í bönkum upp á við, um 3% í tilviki SocGen og
BNP Paribas SA bætti við sig 3,4%. Grikkland
og Suður-Kórea bönnuðu skortsölur fyrr í vik-
unni á meðan Tyrkland lagði ákveðnar hömlur á
skortsölu án þess að ganga svo langt að leggja á
bann.
Wall Street Journal benti hins vegar á að
skortsalan hefði að nokkru marki einfaldlega
fært sig yfir í kauphöllina í Lundúnum. Þar
höfðu innlánaskírteini í SocGen og BNP ekki ris-
ið nema um 1,5 og 0,4% snemma á föstudag.
Franskir bankar í mál
og ECB að gera góða hluti?
Þá komu þær fréttir úr Evrópu að franskir
bankar eru að skoða þann möguleika að höfða
dómsmál vegna þess orðróms sem var á sveimi
um fjármálaheiminn í byrjun vikunnar, s.s. um
lækkun lánshæfismats Frakklands, og hristi
markaðsverð bankanna upp og niður.
Ávöxtunarkrafa 10 ára skuldabréfa féll undir
5% á Ítalíu og 3% í Frakklandi sem gefur til
kynna að skuldabréfakaup Seðlabanka Evrópu
hafi haft tilætluð áhrif. Á móti koma þær fréttir
að Angela Merkel Þýskalandskanslari segist ekki
munu geta staðið við það loforð að gera breyt-
ingar á EFSF, Efnahagsstöðugleikastofnun
ESB, fyrir septemberlok, og einnig sýndu tölur
frá Frakklandi að þjóðarframleiðsla er minni en
vænst hafði verið.
Angela Merkel og Nicolas Sarkozy munu hitt-
ast í París a fimmtudag en Reuter segir markaði
líta til Frakklands og Þýskalands, lykilríkja evru-
svæðisins, til að snúa bökum saman í kröftugu
átaki gegn þeirri fjármálavá sem álfan stendur
frammi fyrir. Á fundinum er búist við að rætt
verði um að bæta efnahagsstjórnun evrusvæð-
isins s.s. með tíðari fundum leiðtoga evruríkja.
Síðdegis hafði FTSE hækkað um 2,1%, DAX
um 2,7% og CAC um 3%. Uppsveiflan var ekki
jafnmikil í Asíu þar sem aðalvísitölur Shanghai
og Hong Kong hækkuðu um 0,5% og 0,1% á með-
an Nikkei vísitalan féll um 0,2% og Seoul um
1,3% að því er CNN og BBC greindu frá.
Birtir yfir Bandaríkjunum
Eftir rússíbanareið hækkana og lækkana í vik-
unni tóku markaðir vestanhafs einnig stökk upp
á við í vikulok. Dow Jones, sem hafði farið upp
um 3,9% á fimmtudag m.a. vegna frétta af fækk-
un atvinnuleysisbótaþega, hafði bætt við sig 0,8%
snemma í gær á meðan S&P 500 og Nasdaq vísi-
tölurnar bættu við sig 0.4%.
Það hefur væntanlega kætt bandaríska mark-
aðinn að nýjustu mælingar sýna 0,5% vöxt í smá-
sölu í júlí sem er mesta aukning síðan í mars.
Eins og Reuter greinir frá var þetta vel umfram
spár sem höfðu hljóðað upp á 0,2% vöxt. Taka
verður þessum tölum með þeim fyrirvara að
hækkandi bensínverð skýrir hluta smásöluaukn-
ingarinnar.
Á móti koma líka fréttir um að vöruskiptahalli
Bandaríkjanna jókst í júní, var 53,1 milljarður
dala, og töluvert umfram það sem spáð hafði ver-
ið.
Markaðurinn brást síðan vel við skuldabréfa-
sölu bandaríska fjármálaráðuneytisins í vikunni,
sem Bloomberg bendir á að sýni litlar áhyggjur
vegna lækkunar Standard & Poors á lánshæf-
iseinkunn BNA fyrir viku. Bréfin bjóða 2,13%
meðalávöxtun en ekki 2,59% eins og var raunin í
útboði í maí.
Markaðir sýna lit í vikulok
Skortsölubann hefur jákvæð áhrif í Evrópu Bandaríkjamarkaður fer upp á
við m.a. vegna aukinnar smásölu Allt annar tónn í mörkuðum nú en fyrir viku
Reuters
Skárra Eftir rússíbanareið hækkuðu vísitölur vestanhafs.
● Atvinnuleysi,
samkvæmt mæl-
ingum Vinnu-
málastofnunar,
var 6,6 prósent í
júlí, en var 6,7 pró-
sent í mánuðinum
á undan. Í júlí í
fyrra var atvinnu-
leysi 7,5 prósent.
Körlum á at-
vinnuleysisskrá
fækkaði um 343 að meðaltali, en kon-
um fjölgaði hins vegar um 62. Atvinnu-
leysi meðal karla mældist 6,5 prósent
en 6,8 prósent meðal kvenna. Með-
alfjöldi atvinnulausra karla mælist
6.107, en atvinnulausar konur mælast
5.316 talsins.
Á höfuðborgarsvæðinu mældist at-
vinnuleysi 7,6 prósent en var 5,0 pró-
sent á landsbyggðinni. Mest var at-
vinnuleysið á Suðurnesjum, eða 10,3
prósent. Minnst var það á Norðurlandi
vestra, eða 2,0 prósent.
Fjöldi þeirra sem hafa verið atvinnu-
lausir lengur en sex mánuði er nú
7.614, eða 62 prósent þeirra sem voru á
atvinnuleysisskrá í lok júní. Alls voru
12.253 manns atvinnulausir í lok júlí.
Atvinnulausum fækkar
Júlí Atvinnuleysi
minnkaði í júlí.
!"# $% " &'( )* '$*
++,-./
+.0-..
++0-1.
1+-23
14-.32
+/-0/3
+,2-10
+-,2./
+.3-/3
+03-32
++5-+,
+./-33
++0-01
1+-22,
14-2
+/-/15
+,2-0.
+-543+
+.,-1.
+03-.5
1+2-,13/
++5-,+
+./-/.
++0-20
11-45.
14-20+
+/-///
+54-+
+-54/5
+.,-.3
+0,-3+
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
Ekki eru allir sammála um hvort
skortsölubannið í fjórum Evr-
ópuríkjum er lausn á vanda álf-
unnar, og sumir sérfræðingar
halda því fram að bannið geri
meira ógagn en gagn t.d. með
því að senda þau skilaboð út á
markaðinn að ríki og markaðir
séu svo illa stödd að þau þurfi
að grípa til örþrifaráða. Þegar
banninu er aflétt verða síðan
spákaupmenn enn aðgangs-
harðari. Aðrir benda á að
skortsölubann á Bretlands-
markaði árið 2008 hafi ekki
dugað til að halda hlutum í
bönkum á floti.
Falli frestað?
ÁHRIF SKORTSÖLUBANNS
Þorsteinn Þorsteinsson, stjórn-
arformaður Bankasýslu ríkisins,
segir að ekki sé búið að taka ákvörð-
un um hvort aðrir sparisjóðir í eigu
ríkisins verði settir í opið söluferli,
en í gær var tilkynnt að Bankasýsla
ríkisins hefði ákveðið að setja 90%
hlut ríkisins í Sparisjóði Svarfdæla í
slíka sölu. Aðspurður hvort slík sala
á hinum sjóðunum væri ekki í sam-
ræmi við stefnu ríkisins um sölu á
fjármálafyrirtækjum sagðist hann
ekki telja að svo væri.
Seðlabankinn tók sparisjóðinn yf-
ir í desember sl. með því að gefa eft-
ir 343 milljóna króna skuld og
breyta 382 milljóna króna kröfu í
stofnfé. Seðlabankinn framseldi svo
stofnféð til fjármálaráðherra fyrir
hönd ríkissjóðs, en Bankasýsla rík-
isins fer með eignarhaldið. Þor-
steinn vill ekkert spá um hvort lík-
legt sé að ríkið endurheimti með
sölunni þessar 725 milljónir króna
sem það hefur lagt til sjóðsins.
Rekstrargjöld SP Svarfdæla í
fyrra námu 155 milljónum króna, en
rekstrartekjur 10 milljónum. Vaxta-
tekjur voru hins vegar 304 milljónir
króna og vaxtagjöld 151 milljón. Við
þetta bættust tekjur vegna fyrr-
nefndrar eftirgjafar skulda, upp á
343 milljónir, og frá drógust 170
milljóna gjöld vegna virðisrýrnunar
útlána og 47 milljóna króna tekju-
skattur. Hagnaður ársins nam því
135 milljónum króna.
Stjórn Sparisjóðs Norðfjarðar
hefur jafnframt lagt til að stofnfé
sjóðsins verði auglýst til sölu. Stofn-
fjárfundur verður haldinn 18. ágúst.
ivarpall@mbl.is
Sparisjóður Svarf-
dæla í söluferli
Morgunblaðið/Hjálmar S. Brynjólfsson
Frá Dalvík Sparisjóður Svarfdæla verður seldur í opnu söluferli.
Ekki endilega opið ferli fyrir hina