Morgunblaðið - 26.09.2011, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 26. SEPTEMBER 2011
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir ritstjorn@mbl.is Fréttastjórar Sunna Ósk Logadóttir, sunna@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, sisi@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is
Ívar Páll Jónsson, fréttastjóri, ivarpall@mbl.is Menning menning@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins | Minningar mbl.is/sendagrein, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is Víðir Sigurðsson,
vs@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is Marta María Jónasdóttir fréttastjóri dægurmála martamaria@mbl.is Prentun Landsprent ehf.
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Íslenska skyrið hefur slegið rækilega í gegn í
Noregi og Finnlandi á síðustu misserum. Í
næsta mánuði byrjar norskt fyrirtæki vinnslu á
skyri sem selt verður og markaðssett í Svíþjóð
samkvæmt framleiðsluleyfi Mjólkursamsöl-
unnar. Margir fleiri hafa spurst fyrir um þessa
íslensku mjólkurafurð.
Ástæða þess að MS gerir samninga um
framleiðsluleyfi samhliða útflutningi eru tak-
markanir á innflutningsheimildum á skyri til
landa Evrópusambandsins. Að flytja út þekk-
ingu er ekki síður arðbært fyrir MS heldur en
eiginlegur útflutningur á skyri og þessir tveir
þættir geta unnið mjög vel saman í Evrópu
miðað við núverandi stöðu þar á mörkuðum,
samkvæmt upplýsingum forsvarsmanna fyr-
irtækisins.
Meiri útflutningur
Útflutningur á mjólkurafurðum frá Íslandi
er meiri í ár heldur en áður bæði í magni og
krónum. Magnaukning í útflutningi skyrs á
þessu ári er 160%. Auk skyrsins er flutt út
smjör og undanrennuduft, en skyrið vegur
þyngst þar sem um fullunna neytendavöru er
að ræða. Varan er framleidd og henni pakkað á
Selfossi og tryggir þar störf.
Í ár verða 300 tonn af skyri flutt til Finn-
lands með gámaskipum og er um meira en tvö-
földun að ræða frá síðasta ári. Fari svo sem
horfir er útlit fyrir að á næsta ári verði 380
tonna tollkvóti Evrópusambandsins fullnýttur í
Finnlandi og verðmætið verði yfir 200 milljónir
króna. MS hefur sótt um að tollkvóti fyrirtæk-
isins hjá ESB hækki verulega á næstu árum.
Skyr heitir skyr í Finnlandi og umbúðir eru
þær sömu og hér á landi, nema hvað áletrunin
er á finnsku og sænsku.
„Síðasta hálft annað ár hefur skyr verið
framleitt í Noregi af Q-mjólkurbúinu, dótt-
urfyrirtæki Kavli, með framleiðsluleyfi frá
Mjólkursamsölunni og fengið mjög góðar við-
tökur,“ segir Jón Axel Pétursson, fram-
kvæmdastjóri sölu- og markaðssviðs Mjólk-
ursamsölunnar.
„Q-mjólkurfyrirtækið er samstarfsaðili okk-
ar í Noregi og útlit er fyrir að fyrirtækið selji
skyr í Noregi fyrir um 2,8 milljarða króna á
þessu fyrsta heila ári, sem varan er á markaði.
Skyrið og markaðssetning þess er margverð-
launuð í Noregi. Kavli hefur einkum verið þekkt
hér á landi fyrir kavíar og smurosta. Um sjálfs-
eignarstofnun er að ræða og fer allur hagnaður
af rekstri til mannúðar- og líknarmála.
Nýlega undirrituðum við síðan samning við
Kavli um sérstakt framleiðsluleyfi á skyri fyrir
sænska markaðinn. Í Svíþjóð er að fara í gang
mikið markaðsátak með skyr og ætlar Kavli
Svíþjóð að verja umtalsverðum fjármunum í
markaðssetninguna. Það segir sig sjálft að ekki
væri verið að setja slíka fjármuni í þetta átak
nema af því að menn hafa tröllatrú á skyrinu.
Mikil Íslandstenging er í markaðsstarfi tengdu
skyrinu og markaðskannanir sýna að ímynd
Íslands er mjög góð þrátt fyrir allt og landið
þykir spennandi,“ segir Jón Axel.
Samningar til 20 ára
Með sérleyfinu flytur MS út framleiðslu-
þekkingu og ákveðnar markaðsupplýsingar og
samstarfið við framleiðendur er náið. Mjólk-
ursamsalan fær ákveðna prósentu af sölu
skyrsins og ef vel gengur að selja skyr í Sví-
þjóð gætu tekjur MS af sérleyfum í Noregi og
Svíþjóð orðið yfir 100 milljónir króna á næsta
ári. Samningarnir um sérleyfi í Noregi og Sví-
þjóð eru til næstu 20 ára. Jón Axel segir að
vonir séu bundnar við góðan árangur í Svíþjóð,
enda sé markaðurinn þar tvöfalt stærri en í
Noregi.
„Með framleiðslu og útflutningi á skyri
náum við að hámarka verðið sem við greiðum
bændum fyrir umframmjólk,“ segir Jón Axel.
„Því viljum við auka þessa framleiðslu og höf-
um sótt um aukinn kvóta hjá Evrópusamband-
inu. Við teljum að þessi vara sé ekki til annars
staðar og innflutningur til Evrópulanda ógni
því ekki einum eða neinum. Við erum strax
komnir upp úr þakinu í Finnlandi og erum með
fyrirspurnir frá Bretlandi og víðar. Við erum
vongóðir um að fá jákvæð svör og þá gætum
við farið að sinna fyrirliggjandi viðskipta-
samböndum víðsvegar í Evrópu.“
Fyrirspurn frá Argentínu
Skyr er einnig flutt til Bandaríkjanna og er
það flutt út þangað með flugi. Útlit er fyrir að
þangað fari um 120 tonn í ár eða um fjórðungur
af því sem fer til Finnlands. Jón Axel segist
finna fyrir miklum áhuga á skyri, ekki aðeins í
Norður-Evrópu og Bandaríkjunum, heldur
hafi hann einnig nýverið fengið fyrirspurnir frá
löndum eins og Japan og Argentínu.
Hafa tröllatrú á íslensku skyri
Morgunblaðið/RAX
Útrás Einar Sigurðsson, forstjóri MS, og Jón Axel Pétursson, framkvæmdastjóri sölu- og mark-
aðssviðs, við stæður af umbúðum, en skyrið hefur slegið í gegn í Finnlandi og Noregi.
 Skyrið slær í gegn í Finnlandi og útlit er fyrir að 380 tonna tollkvóti ESB verði fullnýttur á næsta ári
 Vinnsla á skyri samkvæmt framleiðsluleyfi í Noregi og Svíþjóð  Selt fyrir um 2,8 milljarða í Noregi
Í byrjun nóvember fer fyrsti gámurinn af
próteindrykknum Hleðslu til Finnlands. Um
tilraunasendingu er að ræða í samstarfi
við sömu aðila og selja skyr þar í landi.
Jón Axel Pétursson segir um spennandi
verkefni að ræða og ekki sé tollkvóti á
þessari vöru.
Uppistaðan í Hleðslu er hrein íslensk
mysa, en hún hefur lítið eða ekki verið
nýtt til þessa. Með öflugri vöruþróun og
nýjungum í framleiðslutækni er nú mögu-
legt að búa til mikil verðmæti úr íslenskri
mysu. Áður var mysunni gjarnan hellt í
sjóinn, en núna er slíkt bannað og því
þurfti að setja upp dýran hreinsibúnað.
Þess þarf ekki lengur á Akureyri þar sem
öll mysan fer í íþróttadrykkinn Hleðslu og
fleiri afurðir hjá MS.
Mysa til útflutnings
HLEÐSLA TIL FINNLANDS
Vilhjálmur Andri Kjartansson
vilhjalmur@mbl.is
Álits um nýtt kvótafrumvarp sjávar-
útvegsráðherra er að vænta frá
sjávarútvegs- og landbúnaðarnefnd
Alþingis í vikunni. Lilja Rafney
Magnúsdóttir, formaður nefndarinn-
ar, segir nýja frumvarpið vera í ferli
sem stjórnarandstaðan hafi óskað eft-
ir.
„Við þinglok í vor var það krafa
stjórnarandstöðunnar að ekki yrði
unnið meira með frumvarpið í nefnd-
inni heldur farið yfir umsagnir og
sent álit frá nefndinni til sjávarút-
vegsráðherra.“ Lilja vill ekki tjá sig
um efni álitsins en segir að það verði
kynnt þegar nefndin sendir frá sér
sitt álit.
Umsagnir margra hagsmunaaðila
og sérfræðingahóps sjávarútvegsráð-
herra hafa verið mjög neikvæðar og
sterklega varað við skaðanum af
væntanlegum breytingum sem mælt
er fyrir í frumvarpinu.
Að sögn Lilju kemur það henni
ekki á óvart. „Þetta er ákveðin varð-
staða um óbreytt kerfi frá hagsmuna-
aðilum og þeir verða sjálfir að bera
ábyrgð á eigin málflutningi. Við ger-
um grein fyrir okkar máli í álitinu sem
verður sent frá okkur til ráðherra.
Þar koma okkar svör við þessum um-
sögnum.“
Minnihlutinn skilar séráliti
Einar K. Guðfinnsson, fulltrúi
Sjálfstæðisflokksins í nefndinni, segir
að engin samstaða muni ríkja um álit
nefndarinnar og að fulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins muni skila séráliti til
ráðherra. „Allt sem gerst hefur frá
því þetta frumvarp var lagt fram und-
irstrikar hversu gjörsamlega vanbúið
það er. Það má lesa það út úr umsögn-
um sem bárust nefndinni vegna frum-
varpsins að verði það að lögum er það
stórhættulegt fyrir íslenskan sjávar-
útveg og skaðar hann. Það mun draga
úr tekjum ríkisins af sjávarútvegi,
það mun gera hag sjávarbyggða
verri, laun lakari innan greinarinnar,
nýliðun minni og samþjöppun meiri.
Með öðrum orðum þá eru umsagn-
irnar ein allsherjar rassskelling fyrir
stjórnarliðið og ráðherrana sem að
þessu máli standa.“
Enn fremur telur Einar að ríkis-
stjórnin sem nú situr hafi rýrt hlut
þeirra útgerða sem tóku á sig skerð-
ingu kvótaminnkunar árið 2007.
„Þetta er stórhættulegt enda þurfa
margar einstaklingsútgerðir og nýrri
útgerðir á því að halda að geta notið
aukningarinnar þegar hún kemur. Nú
er ætlunin hins vegar að ganga miklu
lengra með þessu frumvarpi sem hef-
ur verið lagt fram. Það mun bitna á
öllum ef dregið verður úr hagræðingu
og íslenska þjóðin mun hafa miklu
minna upp úr auðlindinni. Það á
greinilega ekki að reka sjávarútveg-
inn eins og aðrar atvinnugreinar og
það er ávísun á fátækt á Íslandi.“
Í ályktun aðalfundar Samtaka fisk-
vinnslustöðva frá því á föstudag er
skorað á ríkisstjórnina að draga til
baka frumvarp sjávarútvegsráðherra
sem lagt var fram á Alþingi í sumar.
„Markmið frumvarpsins er augljós-
lega að kollvarpa rekstri sjávarút-
vegsfyrirtækja, stórauka skattheimtu
á sjávarútveginn, breyta aflahlut-
deildarkerfinu og auka vald ráðherra
og pólitísk afskipti af sjávarútvegin-
um,“ segir í ályktuninni.
Ný kvótalög ávísun
á fátækt á Íslandi
 Skorað á ríkisstjórnina að draga frumvarpið til baka
Einar K.
Guðfinnsson
Lilja Rafney
Magnúsdóttir
Gestum og gangandi var boðið að reyna sig í aikido og ju jitsu er grein-
arnar voru kynntar í gær. Þessir ungu piltar stóðust ekki mátið og fengu
leiðsögn um fyrstu hreyfingarnar og báru sig fagmannlega að. Báðar þess-
ar íþróttagreinar eiga uppruna sinn að rekja til Japan, en hafa fyrir löngu
náð fótfestu á Vesturlöndum.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fagmannlegir piltar
Gestir prófuðu aikido og ju jitsu