Húsfreyjan - 01.09.1950, Blaðsíða 21

a nokkrum klsl. nægilega mikið af eitur-
efnum þeim, er hér greinir, til þess
iið matareitrun geti átt sér stað. Sé
hitinn undir 10 eða yfir 50°C geta eitur-
efnin hins vegar ekki myndast. Nauðsyn-
legt er að hafa þetta í liuga við geymslu
á matvælunum. Rétt er að benda á í
þessu sambandi, að ef matvæli, sem
geyma þarf við lágan hita, eru hvað
eftir aimað tekin úr kæliskáp, getur tími
sá, er matvælin samanlagt eru í stofu-
bita, áður en varir orðið nægilega langur
til að matvælin skemmist.
Gæta verður þess vandlega að nota
aldrei mat eða matarleifar, sem grunur
getur verið um að farnar séu að skemm-
ast, en gáleysi á þessu sviði á sinn drjúga
þátt í matareitrunum.
Nýlega liafa inenn koniizt að raun um
að cereus-gerillinn, sem stundum er mik-
ið af í vaniljudufti, kartöflumjöli, en jió
einkum í maísmjöli, getur valdið all-
óþægilegum inatareitrunum. Á Jietta sér
einkum stað þegar sósur, búðingar og
aðrir réttir, sem néfndar vörur hafa verið
itotaðar í, liafa verið látnar standa við
stofuliita sólarliriug eða jafnvel dögum
saman, áður en þeirra er neytt. Það eru
eiturefni, er gerillinn niyndar, sem valda
eitruninni, en |>essi eiturefni jiola suðu,
sum allt að því í 2 klst.
Af Jiví, sem hér hefur verið sagt, má
sjá, að ef koma á í veg fyrir matareitr-
ttnir, krefst öll meðhöndlun fæðunnar,
Pegar frá uppliafi, umhugsunar og sam-
vizkusemi, baMði hvað |irifnað og vöru-
vöndun snertir.
Hver og einn, sem fæst við mat eða
matvörur verður að vera lireinlegur í
hvívetna. Hann verður ætíð að þvo sér
vandlega liendur áður en liann fer
að meðböndla matinn og ávallt jafn-
skjótt og þær óhreinkast. Einkum er
þetta nauðsynlegt eftir notkun salerna,
og má furðulegt lieita, hve margir eru
enn skeytingarlausir um þetta mikilvæga
atriði. Á matviimslustöðum og veitinga-
húsum getur starfsfólkið átt óhægt með
að J)vo sér hendur sökuni Jiess að sápu
vantar eða handklæði. Oft er liandklæð-
ið mjög óhreint, m. a. vegna þess að' of
margir Jivo sér fljótfærnislega og illa.
Þá gæta heimilin Jiess yfirleitt ekki nóg-
samlega að venja börnin strax á að
Jivo sér alltaf vandlega hendur eftir
notkun salerna, og í skólum ættu kemi-
arar og umsjónarmenn einnig að sjá um
að Jiau venjist á það.
Öll matarílát og -áhöld Jmrfa að sjálf-
sögðu að vera vel lirein og úr óskaðleg-
um efnuni og sömuleiðis borð, skápar,
veggir og annað, sem inatvælin kunna
að koma við, Jiótt ómatreidd séu. Þar
sem matur er um liönd liafður, þurfa
húsakymii að vera björt og hreiu og
umgengni þar góð.
Hver sá, er framleiðir til sölu matvæli
eða aðrar neyzluvörur, ber skv. lögum
ábyrgð á, að þær séu ekki skaðlegar
heilsu manna, en heilbrigðiseftirlitið fylg-
ist, eftir því sem unnt er, með fram-
leiðslunni og lætur rannsaka sýnisborn
af öllum þeim vörum, sem ætla iná, að
nokkur hætta geti stafað af vegna skað-
legra efna eða gerla. Heilbrigðiseftirlitið
lætur sérstaklega þrifnað og aðbúnað all-
an til sín taka og getur breytt afar
mörgu til batnaðar, en J)að er auðsætt
að með eftirlitsstarfi einu saman verður
aldrei komið í veg fyrir, að matareitr-
un geti átt sér stað. Til þess eru liorn-
in of mörg, sem líta Jiarf í, handtökin
of mörg, seni fylgjast })arf með og smit-
unarmöguleikarnir of margir og marg-
víslegir.
Gott væri, ef íslenzkar húsmæð-
ur gerðu meira af því en hingað til að
finna að, J)egar þær sjá ólireinlega
eða illa farið með mat og gera innkaup
HÚSFREYJAN 21