Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2000, Side 174

172
Flugur, smágreinar og umræðuefni
tekninga ef skrifarar fombréfa skeyttu forsetningum framan við næsta
orð og má benda á bréf nr. 15, 22, 61, 88, 100 og 322 í Islandske orig-
inaldiplomer. Flestir þeirra gerðu það aldrei. Fombréfin em því ekki
sérlega áhugaverð í þessu samhengi.
Til þess að fá tölur sem bera má saman við töflu 1 svo að úr yrði
tímaröð handrita í beinu framhaldi af þeim alelstu var brugðið á það
ráð að telja forsetninguna í upp úr nokkmm Jónsbókarhandritum og
treysta tímasetningu þeirra í Ordbog over det norr0ne prosasprog.
Fyrir valinu urðu handritin GKS 3271 4to frá fyrri hluta 14. aldar, AM
346 fol. frá miðri 14. öld, AM 350 fol. frá um 1363 og Thott 1280 fol.
frá síðari hluta þeirrar aldar, en AM 354 fol. frá um 1400, AM 132 4to
frá miðri 15. öld og AM 136 4to frá lokum aldarinnar. 3 Niðurstöður
talningarinnar koma fram í töflu 3. Þar eiga tölumar við allt handritið
AM 134 en landsleigubálk einan í hinum.
tímabil og handrit fjöldi dæma meö orðabili fjöldi dæma án orðabils fjöldi dæma alls hlutfall dæma án orðabils
Um 1300: AM 134 4to 46 98 144 68%
1301-1350: GKS 3271 4to 38 85 123 69%
Um 1350: AM 346 fol. 88 88 76 50%
Um 1363: AM 350 fol. 112 41 153 27%
1351-1400: Thott 1280 fol. 139 20 159 13 %
Um 1400: AM 354 fol. 177 10 187 2%
Um 1450: AM 132 4to 81 51 132 39%
1451-1500: AM 136 4to 145 21 166 13 %
samtals: 826 414 1240 30%
Tafla 3: Forskeyting forsetningarinnar í í völdum Jónsbókarhand-
ritum.
Af þessu sést að fram um miðja 14. öld hélt forskeyting velli í hand-
ritaskrift. Eftir það fór tilvikum stöðugt fækkandi, með undan-
tekningum þó eins og AM 132 4to sýnir. Það bendir til þess að ein-
staka skrifarar hafi haldið áfram að forskeyta forsetningar, nema þá að
aldursgreining handritsins sé röng.
3 Magnús Magnússon, MA-nemi í sagnfræði, bar hita og þunga af þessum
verkþætti og ég þakka honum kærlega fyrir.