Íslenskt mál og almenn málfræði

Ataaseq assigiiaat ilaat

Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2001, Qupperneq 311

Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2001, Qupperneq 311
Ritfregnir 309 fomafna. í sjöunda kafla er komið að þolfallsandlagi en í þeim níunda er rætt um fleir- tölu nafnorða. í fjórtánda kafla er fjallað nánar um lýsingarorðin, jafnt veika og sterka beygingu. Að því er sagnimar varðar þá er rætt um dvalarhorf, þ.e. vera að + nh., í sjötta kafla en hin horfin tvö í þeim tólfta. Hvergi er hins vegar rætt um muninn á notkun dvalarhorfs og nútíðar né heldur þátíðar og vera búinn að + nh. Formleg nútíð og þátíð koma hins vegar við sögu í málfræðihlutanum. Enda þótt sjálfsagt og eðli- legt sé að gera horfunum hátt undir höfði, ekki síst í ljósi samtalstextanna, hefði jafn- framt verið eðlilegt að skýra notkun tíðanna og bera saman tíð og horf. Að því er nafn- orðabeyginguna varðar þá em notuð orð jafnt veikrar sem sterkar beygingar. Orð sterkrar beygingar era þó miklu takmarkaðri. T. d. era sterku karlkynsorðin öll með endingu í eintölu, t.d. hestur, bíll og steinn, mynda eigarfall eintölu með -s og nefni- fall fleirtölu með -ar. Sterku kvenkynsorðin mynda fleirtölu með -ir. Einkvæð kven- og hvoragkynsorð era mikið notuð eins og vonlegt er. Hvergi eru hins vegar dæmi um endingarlaus karlkynsorð eins og fugl t.d. Þetta léttir nemendunum sannarlega róður- inn enda hefur þeim löngum reynst erfitt að kyngreina þessi einkvæðu orð. Auk þessa koma frændsemisorðin við sögu enda þótt óregluleg séu. Það er hins vegar í hæsta máta eðlilegt enda ein algengustu orð málsins. Þrátt fyrir þessar beygingarlegu tak- markanir þjónar beygingarfræðin hlutverki sínu vel því að helstu þættir beygingar- kerfisins komast til skila. Það gleymist nefnilega stundum að engin ástæða er til að leggja allt undir í upphafi. Miklu betra er að æfa grunnatriðin vel og bæta svo við nýj- um fróðleik eftir þörfum. Samtölin í bókinni era lipurlega skrifuð og orðaforðinn miðaður við þarfir hins daglega lífs. Nokkur orð vekja þó athygli enda sjást þau ekki oft á prenti enda þótt þau megi telja eðlileg í daglegu tali. Má þar nefna upphrópunina vá (bls. 21), sko (sbr. bls. 29: Ja, ég var nú eiginlega að hugsa um að fara með vinkonu minni sko [lcturbreyt- ing MJ]), ókei (bls. 41). Talað er um djús og eina með öllu nema hráum (bls. 33) og klukkan er að verða (bls. 25) og hún er korter í (bls. 24). Palli er sagður rosalega sæt- ur en mjög skemmtilegur þremur línum ncðar í sama samtali (bls. 24). Kannski hefði roslega farið betur í seinna tilvikinu. í neðanmálsgrein á bls. 121 era sagnirnar fíla og bögga teknar sem dæmi um tökusagnir. Seinni hluti bókarinnar er málffæðihluti hennar eins og áður hefur komið fram. Þar er fjallað um kyn, tölu og fallbeygingu og sagnbeygingu í nútíð og þátíð. Dæmin úr textunum era notuð til skýringar og oftar en ekki era þau í setningarlegu samhengi og er það mikill kostur. Sagnakaflamir era í heild aðgengilegir. Kaflinn um kyn er hins vegar svolítið sérstakur. Hugmyndin að baki honum er góð en úrvinnslan ekki nógu markviss. Þar er ýmislegt haft með sem betur hefði átt heima í öðra samhengi, t.d. umfjöllunin um breytinguna a->ö/u. Við tungumálanám skipta skriflegar æfingar máli. Miklu skiptir að þær séu vel úr garði gerðar og í samhengi við það efni sem um er fjallað hverju sinni. Þetta á að flestu leyti við um æfingarnar í þessari bók. Gallinn er hins vegar sá að þær era allt of fáar og dæmi era um að sleppt sé æfingu eða æfingum um málfræðiatriði sem til umfjöllunar hefúr verið. Þetta á t.d. við í sjöunda kafla þar sem dvalarhorf kemur við sögu án þess að það tengist æfingum sem nemandanum er ætlað að leysa sjálfum.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212
Qupperneq 213
Qupperneq 214
Qupperneq 215
Qupperneq 216
Qupperneq 217
Qupperneq 218
Qupperneq 219
Qupperneq 220
Qupperneq 221
Qupperneq 222
Qupperneq 223
Qupperneq 224
Qupperneq 225
Qupperneq 226
Qupperneq 227
Qupperneq 228
Qupperneq 229
Qupperneq 230
Qupperneq 231
Qupperneq 232
Qupperneq 233
Qupperneq 234
Qupperneq 235
Qupperneq 236
Qupperneq 237
Qupperneq 238
Qupperneq 239
Qupperneq 240
Qupperneq 241
Qupperneq 242
Qupperneq 243
Qupperneq 244
Qupperneq 245
Qupperneq 246
Qupperneq 247
Qupperneq 248
Qupperneq 249
Qupperneq 250
Qupperneq 251
Qupperneq 252
Qupperneq 253
Qupperneq 254
Qupperneq 255
Qupperneq 256
Qupperneq 257
Qupperneq 258
Qupperneq 259
Qupperneq 260
Qupperneq 261
Qupperneq 262
Qupperneq 263
Qupperneq 264
Qupperneq 265
Qupperneq 266
Qupperneq 267
Qupperneq 268
Qupperneq 269
Qupperneq 270
Qupperneq 271
Qupperneq 272
Qupperneq 273
Qupperneq 274
Qupperneq 275
Qupperneq 276
Qupperneq 277
Qupperneq 278
Qupperneq 279
Qupperneq 280
Qupperneq 281
Qupperneq 282
Qupperneq 283
Qupperneq 284
Qupperneq 285
Qupperneq 286
Qupperneq 287
Qupperneq 288
Qupperneq 289
Qupperneq 290
Qupperneq 291
Qupperneq 292
Qupperneq 293
Qupperneq 294
Qupperneq 295
Qupperneq 296
Qupperneq 297
Qupperneq 298
Qupperneq 299
Qupperneq 300
Qupperneq 301
Qupperneq 302
Qupperneq 303
Qupperneq 304
Qupperneq 305
Qupperneq 306
Qupperneq 307
Qupperneq 308
Qupperneq 309
Qupperneq 310
Qupperneq 311
Qupperneq 312
Qupperneq 313
Qupperneq 314
Qupperneq 315
Qupperneq 316
Qupperneq 317
Qupperneq 318
Qupperneq 319
Qupperneq 320
Qupperneq 321
Qupperneq 322
Qupperneq 323
Qupperneq 324

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.