Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2005, Blaðsíða 171

Beyging hvortveggi og hvor tveggja í tímans rás 169
Stafsetningarorðabókin. 2006. Ritstj. Dóra Hafsteinsdóttir. JPV útgáfa, Reykjavík.
Stefán Karlsson. 2000. Stafkrókar. Stofnun Áma Magnússonar á íslandi, Reykjavík.
Sturlunga saga I—II. 1906-1911. Útg. Kr. Kaalund. Kaupmannahöfn.
Sturlunga saga I—II. 1946. Jón Jóhannesson, Magnús Finnbogason og Kristján Eld-
jám sáu um útgáfuna. Sturlunguútgáfan, Reykjavik.
Sveinbjöm Egilsson. 1860. Lexicon poeticum. Kaupmannahöfn.
Sggur Danakonunga. 1. Sggubrot af fornkonungum. 2. Knytlinga saga. 1919-1925.
Útg. Carl af Petersens og Emil Olson. Kaupmannahöfn.
The Two Versions of Sturlaugs Saga Starfsama: a Decipherment, Edition, and
Translation of a Fourteenth Century Icelandic Mythical-Heroic Saga. 1969.
Útg. Otto J. Zitzelsberger. Michael Triltsch Verlag, Diisseldorf.
Úr bréfabókum Brynjólfs biskups Sveinssonar. 1942. Jón Helgason bjó til prentunar.
Kaupmannahöfn.
Valtýr Guðmundsson. 1922. Islandsk grammatik. Kaupmannahöfh.
Vídalinspostilla. 1945. Páll Þorleifsson og Bjöm Sigfusson bjuggu til prentunar.
Bókaútgáfa Kristjáns Friðrikssonar, Reykjavík.
Vglsunga saga ok Ragnars saga. 1906-1908. Útg. Magnus Olsen. Kaupmannahöfh.
Wisén, Theodor. 1872. Homiliu-bók. Islandska homilier efter en handskrift frán tolf-
te árhundradet. C W K Gleerups förlag, Lundi.
Yngvars saga víðfgrla. 1912. Útg. Emil Olson. Kaupmannahöfh.
Zwei Fomaldarsögur (Hrólfssaga Gautrekssonar und Ásmundarsaga kappabana).
1891. Útg. Ferdinand Detter. Verlag von Max Niemeyer, Halle a. S.
Þetta er hid nya Testament. 1540. Hróarskeldu.
Æftsaga Jóns Ólafssonar Indiafara. 1908-1909. Gefm út af Hinu íslenska bók-
menntafjelagi með athugasemdum eftir Sigfús Blöndal. Kaupmannahöfn.
SUMMARY
‘The declension of hvortveggi and hvor tveggja — a historical survey’
Keywords: historical morphology, language change, declension, analogy
In Icelandic, Old and Modem, there are two separate, synonymous pronouns,
hvortveggi and hvor tveggja ‘both, each of two’. In hvortveggi both parts, hvor- and
-tveggi, are declined. In hvor tveggja the first part is declined, the second is always
tveggja (genitive of tveir ‘two’). To a certain extent the paradigms overlapped, as
shown in tables 1 and 2.
The investigation deals with two main questions:
(1) Which was more common in Old Icelandic and up to the present day?
(2) What declensional changes have affected these pronouns and for what rea-
sons?
In Old Icelandic hvortveggi is almost exclusively used and it still prevails in texts of
the 16th to 18th centuries. Hvor tveggja is extremely rare until around 1500 and is