Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2005, Side 178

176
Ragnar Ingi Aðalsteinsson
kvæmt venjunni að bera eitt þungt atkvæði í upphafí og síðan tvö létt.
Hins vegar er í þessu tilviki óhugsandi annað en að lesa orðið upp í
seinna skiptið líka með áherslu. Þetta telur hann gefa upphafi kvæð-
isins kraft og reisn og auðvelt er að fallast á þá skoðun hans. Steytur
eru hins vegar vandmeðfamar og í dæminu í (9) hefur ekki tekist eins
vel og hjá Hallgrími. Orðið Björn togar til sín áhersluna og hrynjandi
vísunnar bíður skaða af því. Á það skal bent að þetta hefur þó ekkert
með það að gera að fyrra orðið þarf að bera stuðulinn. Nákvæmlega
sama brot verður í hrynjandi línunnar ef þessi bragliður er færður
aftar:
(10) Eftir þrjósku og látalæti
loksins sá Bjöm að sér þó.
Það er ekki fyrr en við snúum bragliðnum við og fæmm nafnorðið
fram fyrir sögnina að úr þessu verður ásættanleg síðlína:
(11) Efitir baks og bölvuð læti
Bjöm sá að sér, garmurinn.
Nú er hér ekkert sem truflar eyrað. En einnig er hægt að leysa þetta
mál á annan veg:
(12) Eftir sukk og svall og læti
sá hann að sér, garmurinn.
Ef við skiptum nafnorðinu Björn út fyrir fomafnið hann fellur allt í
ljúfa löð og línan hljómar sætlega í eyrum hagyrðingsins. Fomafnið
hefúr minni þunga en sagnorðið og því verður bragliðurinn réttur ef
svona er farið að.
Þungi orðanna, sem Jón Helgason talar um í grein sinni, er enn
fyrir hendi og hann hefur vissulega áhrif á braginn. Það er augljóst af
þeim dæmum sem hér hafa verið sýnd. Orðin hafa ekki öll jafnsterka
stöðu í setningunni og gæta verður vel að því að þau raðist rétt upp í
braglínunni. Hitt er líka ljóst að ef eitthvað fer úrskeiðis hvað það
varðar þá kemur það við hrynjandi en ekki stuðlasetningu.