Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2005, Side 187

Nokkrar athuganir á hlutföllum orðflokka í stuðlasetningu 185
orðin eru á undanhaldi þegar skoðað er hvaða orð bera ljóðstafi. Hins
vegar kom allt annað í ljós með lýsingarorðin. Mun fleiri lýsingarorð
bera ljóðstafí hjá yngri skáldum en hinum eldri. Þessi niðurstaða kom
nokkuð á óvart enda í fullkominni mótsögn við tilgátuna í (13).
Sagnorð í persónuhætti, fomöfn, forsetningar og samtengingar
bera marktækt ofitar ljóðstafí í fomyrðislagi yngri skálda. Þetta styður
tilgátuna í (13). Alla þessa orðflokka telur Heusler til hinna veikari og
aukið hlutfall þessara orða í stuðlun yngri skálda rennir stoðum undir
þá hugmynd sem sett var fram í upphafi.
Annað er uppi á teningnum þegar rímur em skoðaðar. Þar er ekki
marktækur munur á orðflokkunum utan að sagnorð í persónuhætti
hafa aukið hlut sinn, svo og forsetningar. Ekkert virðist hafa breyst
hvað varðar hina sterkari orðflokka. Þegar rýnt er í tölumar virðast
þær benda til þess að rímnaskáldin hafi varðveitt hina fomu reglu
betur en þeir sem ortu undir fomyrðislagi.
Tafla 4 leiddi í ljós að nafnorð, lýsingarorð, sagnorð í fallháttum
og fomöfn bera mun ofitar ljóðstafi í dróttkvæðum en eddukvæðum.
Þetta kom nokkuð á óvart. Hægt hefði verið að ímynda sér að í fom-
yrðislaginu, sem byggir svo mikið á stuttum línum og þar með hinum
einstöku orðum, væri mjög ákveðin krafa um að sterkari orðflokkam-
ir bæm ljóðstafma. Það er þó ljóst að dróttkveðan gerir mun ákveðnari
kröfur um sterku orðflokkana en eddukvæðin. Ef til vill liggur skýr-
ingin að einhverju leyti í kenningunum sem vom svo fyrirferðarmiklar
í dróttkvæðunum. Verið getur að þær krefjist fremur hinna sterku orð-
flokka.
Samkvæmt því sem hér hefur komið fram er nokkuð ljóst að niður-
stöður rannsóknarinnar styðja í aðalatriðum þá tilgátu sem sett var
fram í upphafí og lýst var í (13). Augsýnilega hafa orðið breytingar á
því hvaða orð bera ljóðstafi. Þegar borið er saman hvaða flokkar orða
bera ljóðstafí í fomyrðislagi hjá eldri og yngri skáldum er munurinn
svo mikill að engar líkur em á að þar sé um tilviljun að ræða og allar
breytingamar ganga í þá átt að styðja tilgátuna nema hvað varðar tölu-
orð og lýsingarorð. Töluorð em ekki nefnd í bók Heuslers (1956) þeg-
ar orð em flokkuð eftir styrkleika og verður sú niðurstaða því látin
liggja milli hluta. Hins vegar er niðurstaðan með lýsingarorðin sú eina