Vera - 01.11.1986, Qupperneq 32

Rætt viö
Elísabetu
Þorgeirsdóttur
Ljósmynd: Rut Hallgrímsdóttir
,,Hún gerir allt
í kringum sig
skemmtilegt"
Ein jólabókanna í ár
verður lífssaga Bjarnfríðar
Leósdóttur. ,,í sannleika
sagt“, sem Elísabet Þor-
geirsdóttir hefur skráð.
Bjarnfríði þekkjum við allar,
ekki síst fyrir gustmikinn
feril í stéttarbaráttu og
stjórnmálum. Það var á síð-
asta ári, sem Bjarnfríður,
ásamt fjórum öðrum konum
sagði sig úr Alþýðubanda-
laginu og ein þessara
fjögurra var Elísabet,
höfundur bókarinnar. Þegar
Vera spurði Elísabetu um ,,í
sannleika sagt“ kom fram
að það var einmitt um leyti
útgöngunnar úr Alþýðu-
bandalaginu, sem hug-
myndin að bókinni varð til:
,,Mér datt í hug hvaö þaö
gæti verið gott og gaman aö
fá sögu þessarar konu á bók
og sló þessu fram viö Bjarn-
fríði, sem tók vel í að vera
meö. Mér hafði lengi blöskrað
framkoma flokksins í hennar
garö og haföi lengi dáöst aö
Bjarnfríði. Hún er mjög sér-
stök kona.“
— Segir bókin fyrst og
fremst frá pólitískum ferli
hennar?
,,Nei, alls ekki. Þetta er
ævisaga hennar. Það var
annaö, sem mér þótti spenn-
andi — aö skrifa sögu konu
af þessari kynslóð, kynslóð
mæöra okkar. i bókinni kem-
ur fram t.d. hverra kosta þær
áttu völ i menntun — Bjarn-
fríður er fædd og uþpalin úti
á landi, á Akranesi. Þar var
enginn gagnfræðaskóli, að-
eins unglingaskóli sem
starfaöi á kvöldin.
Síðan beiö hennar ekkert
annað en að fara í vist eða
vinna í fiski, en eftir að stríðiö
byrjaði jukust auraráð for-
eldra hennar og hún fékk að
fara í Samvinnuskólann. Eftir
hann fór Bjarnfríður í
húsmæðraskóla. Hana lang-
aði i Kvennaskólann enda bjó
hún yfir mikilli menntunar-
þörf, en þorði ekki að minn-
ast á það, það hefði þótt hin
mesta fordild, segir hún.
Bókin segir líka frá hjóna-
bandi hennar, hvernig það
var að búa og eiga börn með
manni, sem smátt og smátt
drakk sig frá vinnu. í þá daga
var ekkert gert fyrir drykkju-
menn. Hún segir frá því og
frá vinnu sinni í síldinni. Og
þarna kemur mikið fram um
verkakvennahreyfinguna uppi
á Skaga t.d. barátta hennar
gegn bónuskerfinu.“
— Fór Bjarnfríður snemma
að hafa afskipti af
stjórnmálum?
,,Það er eitt, sem mér
finnst svo dæmigert við hana,
hún var toguð til þess af
öðrum, var ekki að troða sér
sjálf. Það var reyndar þannig
að maðurinn hennar var krati
og í þá daga hlífðu konur
körlunum sínum við því að
vera annarrar skoðunar en
þeir! Upphaflega var Bjarn-
fríður reyndar Framsóknar-
kona, hún var nú líka í skóla
hjá Jónasi frá Hriflu! — en
það var í kringum samning-
ana um herstöðina hér, sem
hún varð sosíalisti. Þegar við
gengum saman úr Alþýðu-
bandalaginu var hún sem
sagt búin að halda tryggð við
flokkinn mjög lengi og nú átti
að þegja hana í hel. . . Hún
hafði verið í framboð allt frá
1967 og átti sæti í miðstjórn
frá stofnun flokksins. Og svo
átti bara að jarða hana! Hún
rekur þetta atriði fyrir atriði.
— Er um að ræða haröa
árás á flokksforystuna — eða
flokkseigendur?
,,Nei, aðeins frásögn. En
það má auðvitað lesa skoð-
anir hennar á milli línanna í
þeirri frásögn. Bjarnfríður er
ekki kona, sem kvartar eða
vill láta vorkenna sér, ég
vona að mér hafi tekist að
koma því vel til skila.“
— Hefur kynferði haft áhrif
á gang hennar mála?
„Bjarnfríður þekkir það að
vera kona í baráttu. Og t.d.
það aö vera á góðum aldri og
,,nothæf“ en svo þegar þær
eru orðnar jafn reyndar og
karlarnir en eldri að árum um
leið, þá er hægt að niður-
lægja þær. Hún talar um
þetta. Og hvernig verka-
lýðsforystan velur hlýðnar
konur. Hún segir líka mjög
skemmtilega frá því þegar
hún sat sem varamaður á
þingi uppúr 1970, það er ekki
lengra síðan og karlarnir
vissu hreint ekki hvernig þeir
ættu að umgangast
þingkonur.
Bjarnfríður er mjög
skemmtileg og hún hefur lag
á því aö gera allt skemmtilegt
í kring um sig, ég hreifst
mjög af hennar persónuleika
og af því hvað hún hefur
sterka réttlætiskennd og hve
rík samkennd hennar meö
verkafólki er. Hún telur sig
eina af því og makkar sko
ekki með það. Veistu það, að
hún hefur aldrei þegið
greiöslu fyrir störf sín í
verkalýðs- eða stjórnmála-
baráttunni, borgaði t.d. sjálf
allar ferðir á milli Akraness
og Reykjavíkur og mætti til
sinnar vinnu morguninn eftir,
en hún hefur oft setið fundi í
Reykjavík frameftir kvöldum.
Hún var eini almenni laun-
þeginn í miðstjórn ASÍ þegar
hún sat þar. Svo hún vissi
fyrir hverja hún var að vinna
og fyrir hverju þarf að
berjast.“
Bókin ,,í sannleika sagt“ er
hátt á þriðja hundrað blaösíð-
ur og með mörgum myndum-
Það er bókaútgáfan Forlagið,
sem gefur hana út.
Ms
32