Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1984, Blaðsíða 9

Jón Birgir Jónsson yfirverkt'ræðingur:
V: . .
Yeggöng á Islandi
Grein l)y(>t>rt ú erindi sem höfundur flulti ú rúðstefnu
um jurð(>önt> ú íslandi 3. apríl 1981.
Veggöng cru þau jarðgöng, sem
ætluð eru fyrir umferð ökutækja, og
mun nú verða reynt að gera þeim veg-
göngum skil, sem Vegagerðin hefur
staðið að á undanförnum árum.
Um allflest mál sem tengd eru
hönnun vegganga, gilda sömu reglur og
um venjulega vegi væri að ræða, t. d.
geometriskar kröfur háboga og lágboga
í lóðréttu plani, vegsýn, stöðvunar-
lengdir o. fl. En þó reynt sé að fara eftir
þeim eins og unnt er, þá má segja að í
mörgum tilfellum takmarki jarðfræðin
möguleika þess að framfylgja þessum
kröfum. Sem dæmi má nefna, að radíus
í láréttum boga i Strákagöngum varð
óhjákvæmilega um 250 m og vegsýn því
um 80 m, en það samsvarar um 40
km/klst. í hönnunarhraða, ef um venju-
legan veg væri að ræða, hvað þá um
myrk jarðgöng. Annað dæmi er, að há-
bogi í göngum í Oddskarði er með 1000
m radíus og 10% halla, þegar komið er
úr boganum, en það samsvarar um 45
km/klst. í báðum þessum tilfellum
hefði verið æskilegt að hönnunarhraði
væri 60—70 km/klst. en þar sem um-
ferðin um þessi göng er ekki nema
100—150 bílar/dag yfir sunrarmánuði,
er ekki réttlætanlegt að auka verulega á
kostnað við verkið til að hækka
hönnunarhraða.
Haustið 1948 var lokið við að gera
fyrstu veggöngin, en þau eru á veginum
milli ísafjarðar og Súðavíkur. Fram-
kvæmdir við þetta verk gengu mjög illa
vegna hörku bergsins, en það er
blágrýtisgangur sem gengur í sjó fram,
og göngin einungis 20—30 metra löng.
Atvinnudeild Háskólans, sem þá var
sú rannsóknarstofnun sem flestir sneru
sér til, kannaði þetta smástuðlaða og
fínkornótta berg, og kom í ljós, að
harka þess reyndist vera 250—300
Brinell, miðað við sænskt granit sem er
um 150 Brinell, og rúmþyngd um 3,0. Á
þessum tíma voru ekki til tímahvellhett-
ur, og varð því að sprengja þversniðið í
Jón Birgir Jónsson lauk f. hl. prófi í
verkfrœði frá Hl 1959, prófi í bygginga-
mörgum áföngum (1,1 kg af sprengiefni verkfrœði frá DTH í Khöfn 1962. Fram-
fór á m! (Polar-Ammon-Gelignite haldsnám við University of California
30%)). 1963-64 og við DTH, Inslitulel for
Til gamans má geta þess hér, að á Anlœgsteknik 1977. Verkfr. hjá Vega-
árunum 1973 eða 1974 voru gerð 9—10 Serð ríkisins 1962 og hjá ráðgjafarfyrir-
m löng jarðgöng í Hellisvík, sem er við tceki Ramböll og Hannemann prof. clr.
Skjálfandaflóa vestan megin. Göng tech. íKhöfn 1962-63. Umdæmisverkfr.
þessi eru á fjárrekstrarleið, en sjór hafði ^já Vegagerð ríkisins á Norðurlandi
brotið niður þá leið sem áður var farin. vestra 1964-65 og á Suðurlandi 1966-69,
Þversnið þessara ganga er um 2—3 m á samhliða því deildarverkfr. vegadeildar
hæð og svipað á breidd, en þau eru ein- 1966-74. Yfirverkfr. framkvæmdadeild-
göngu ætluð skepnum og gangandi arfrá 1974.
mönnum. Göngin opnast inn í helli, sem