Dagblaðið Vísir - DV - 26.08.2004, Blaðsíða 24

24 FIMMTUDAGUR 26. ÁGÚST2004
Fókus DV
Á hverju heimili er að finna stafræn tæki einhverrar tegundar.
Nú er komið að kaflaskilum: sjónvarpsstöðvarnar hafa í mörg ár
tiplað á þröskuldi stafrænnar tækni. Upptökur og vinnsla
komust í stafrænt horf fyrir nokkru síðan, fyrir þann tíma voru
heimilin byrjuð að tækjavæða sig með diskspilurum, tölvum,
myndbandstækjum og ljósmyndavélum og ýmsu fleiru. Hvað
olli því að sjónvarpsstöðvarnar voru svona seinar til?
Peningaástæður sör! Kostnaður
við breytingu á útsendingu á sjón-
varpsmerkinu úr hliðrænu merki í
stafrænt var lengi vel býsna hár, of
hár fyrir íslenskan markað. Þá voru
líka áhöld um hvaða leið til dreifingar
á merkinu væri hagstæðust: Land-
11 síminn trúði að breiðbandið, kapall í
jörð, væri lausn framtíðarinnar.
Sömu skoðunar voru ráðamenn hjá
orkuveitum Reykjavíkur og því var
lagt af stað með hið alræmda fyrir-
tæki Línu.Net sem nú hefur verið að
hluta til selt til einkareldns súnafyrir-
tækis, Og vodafone. Orkuveitan held-
ur eftir kaplinum sjálfum en efnir til
samstarfs við kaupandann um dreif-
ingu. Breiðbandið hefur þegar verið
lagt til þúsunda heimila og verður
áfram í notkun til dreifingar á hvers-
kyns boðum: sjönvarpsdagskrám,
sfmtölum og gagnaþjónustu. Aðilar á
þeim markaði verða tveir: Orkuveitan
og Síminn. Ekki er ólíklegt að þegar
fram líða stundir muni þessir aðilar
-t~ sameinast um rekstur á kaplinum.
Undir gervitunglum
Fyrir utan kapalinn voru tveir
möguleikar opnir til dreifingar á
merki: gervihnöttur, en þeir eru þegar
virkir í dreifingu á íslandi, hafa meira
að segja náð að dreifa sjónvarpsmerki
á staði sem eru svo einangraðir að
hvorki RÚV, Landsíminn né Norður-
ljós hafa náð til þeirra. Þegar eru þús-
undir heimila búin að koma sér upp
búnaði til að taka á móti merki frá
gervihnöttum. í íslenskum verslun-
um má kaupa afruglara fyrir læstar
*• dagskrár sem einungis má dreifa á
meginlandinu og bresku eyjunum,
hér má líka kaupa móttakara sem
geta numið ókeypis stöðvar sem
dreift er í Evrópu. íslenskir aðilar
hófu viðræður við gervihnattafyrir-
tæki fyrir mörgum árum og var til-
gangurinn sá að skilgreina hversu
hátt gjald yrði að greiða fyrir gervi-
hnattardreifingu yfir landið og miðin
með hugsanlegum leka á útsending-
um inn yfir meginlandið. Þegar til
kom reyndist þessi þjónusta of dýr.
Marconi gamli vann!
Menn rak því að gamalli lausn:
merkjasendingu gegnum loftið og
hún yrði að vera stafræn og vera hér á
suðvesturhominu á örbylgjukerfinu
sem hrúgað var upp þegar Fjölvarpið
hóf göngu sína. Það kerfi jókst til
muna þegar slagurinn hófst með til-
komu Stöðvar 3 sællar minningar.
Ríkið var óvenju seint til aðgerða í
þessu mikla hagsmunamáli sjón-
varpsstöðva og neytenda og endaði
með því að einhver nefndin á vegum
ráðuneytis samgöngumála setti sam-
an álit sem byggðist á því prinsippi að
öll dýrin í skóginum væru vinir og
bangsapabbi, geðstirt og þunglama-
legt dýr, það er ríkið, réði öllu. Gat
samgöngumálaráðuneytinu dottið
nokkuð annað í hug?
Langminnugir Stöðvar 2-menn
vissu sem var frá löngu og kostnaðar-
sömu stríði við Landsíma íslands all-
ar götur ffá því að Stöð 2 var stofnuð
að ríkisfyrirtæki væri þungt í skauti.
Hugmynd ráðuneytis var því'feig frá
upphafi. Norðurljós voru að auki í
vondum málum: afruglarakerfið
þeirra var úr sér gengið og hökti á
vananum. Nýja ruglara á markaði
varð að kaupa staff æna og í þrenging-
um fjarvana og skuldugs fyrirtækis
var íjárfesting upp á hálfan milljarð
bjartur draumur.
Ríkið var óvenjuseint
til aðgerða í þessu
mikla hagsmunamáli
sjónvarpsstöðva og
neytenda og endaði
með því að einhver
nefndin á vegum
ráðuneytis sam-
göngumála setti sam-
an álit sem byggðist á
því prinsippi að öll
dýrin í skóginum væru
vinir og bangsapabbi,
geðstirt og þunglama-
legt dýr, það er ríkið,
réði öllu. Gatsam-
göngumálaráðuneyt-
inu dottið nokkuð
annaðíhug?
Fjölmiðlafrumvarpið.
Rótið sem komst á samfélagið í
kringum fjölmiölafrumvarpið hefur
vafalítið tafið eitthvað áætlanir um
endurnýjun á myndruglarakerfinu
og valdið þeim aðilum sem höfðu
fjárfest f Norðurljósum og unnið að
endurfjármögnun samsteypunnar
þungum áhyggjum. Fjárfestir þú fyr-
ir hálfan milljarð í fyrirtæki sem þú
mátt ekki eiga neitt í eftir tvö ár? Svo
fjarri var raunsætt og sanngjarnt mat
á íslenskum sjónvarpsrekstri hjá
meirihluta Alþingis! Hver mánuður
sem leið og varð að misseri, misseri
að árum, án þess að ráðist væri í staf-
ræna dreifingu þýddi bara verri sam-
keppnisaðstöðu íslenskra fyrirtækja
á þessum markaði og ávinning er-
lendra sjónvarpsstöðva. Ekki að ein-
hver þúsund íslenskra heimila
skiptu einhverju máli í áhorfsmæl-
ingum fyrirtækja í Bretlandi eða á
meginlandinu.
Hvað selja Norðurljós?
Fyrir neytendur á svæðinu ffá
Akranesi til Reykjaness skiptir það
mestu að þeir fá öruggari móttakara
í stað gamla ruglarans. Merkið á að
vera skýrara ef örbylgjusending næst
á annað borð. Þá fjölgar erlendum
stöðvum í boði verulega: þær verða
40 fyrst í stað, en fjölgar enn á næsta
ári. Staffæna kerfið ætti að bjóða
upp á víðtækari þjónustu. Norður-
lýsingar segja að þeir muni bjóða
upp á tvo móttakara, einn einfaldan
í sniði en hinn með upptökubúnaði
sem gerir okkur kleift að horfa á eitt
en taka upp annað, gera pásu fyrir
piss, krakka og kaffi. Þá ætti að vera
boðskiptabúnaður í kerfinu: þú getir
svarað tilteknum spurningum á
stundinni sem þýðir að fréttastofa
Norðurljósa getur verið með hend-
ina á þjóðarpúlsinum í stórum og
smáum málum á andartaki og nálg-
ast skoðanir almennings á örhraða.
En Norðurlýsingar eru furðu fámál-
ugir um kosti kerfisins að svo
stöddu.
Frekari dreifing
Þeir segja aftur að næsta stig í
uppbyggingu kerfisns það er að ná til
95% heimila í landinu kosti 300 mill-
ur til viðbótar þeim 400 sem fyrra
skrefið kostar, en til þess að hægt sé
að ráðast í þá viðbót þurfi samþykki
Póst- og fjarskiptastofnunar. Þá má
spyrja hvað dvelur það leyfi? Hvaða
seinagangur er í þeirri undirstofnun
samgöngumálaráðherrans? Er verið
að tefja vísvitandi? Skemma svolítið
fyrir? A skattgreiðandi utan Faxaflóa-
byggða ekld skilið að fá sem fyrst að
njóta þjónustu sem hér er í boði?
Það verður ekki af þeim Norður-
lýsingum skafið að með þessu átaki
þá hafa þeir tekið forystu enn einu
sinni í íslenskum sjónvarpsiðnaði.
En ætli þá renni í grun að aukin
styrkur í mynd og gæðum á skjá og
aukið framboð erlendra stöðva bæti
enn á þær kröfur sem gerðar verða til
þeirra sjálfra um betra erlent efni,
aukið innlent efni og strangari kröfur
um sýnileg gæði. Eða ætía þeir að
halda áfram að senda Popp tíví út
með tökugæðum t.d. á 70 mínútum
sem standast ekki lágmarkskröfur í
útsendingu?
Hvað verður í boði? Norðurljósa-
menn treysta sér ekki til þess á þessu
stigi að greina ffá hvaða stöðvar þeir
ætía að bjóða upp á umfram þær 14
sem þegar eru á Fjölvarpinu. Vera
kann að það sé af ótta við að þá hjóli
Síminn í beina samkeppni við þá og
bjóði upp á nákvæmlega sama
pakka. Virðum þeim það góða. En
sölustelpan selur ekkert úr bakkan-
um sínum ef vörumar eru aUar fald-
ar. Við bíðum og sjáum.
pbb@dv.is
•>
Sigurður G. Guð-
jónsson Treystirsér
ekki til að segja
hvaða sjónvarps-
stöðvar verða i boði í
hinu nýja stafræna
sjónvarpi Norður-
Ijósa strax.
r