Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1911, Side 49

verk »járnkanzlarans« pýzka jafnvel talið smáræði
hjá því, sem Ito heíir afrekað. Um pað leyti, sem
lát hans fréttist hingað til álfu, laust íyrir jólin í
vetur, var mjög mikið um hann ritað i blöðum og
tímaritum. Meðal annars ritaði hinn heimsfrægi
sænski landkönnunarmaður Sven Hedin um hann
langa og fróðlega ritgerð i pýzkt tímarit. Hann hafði
kýnst Ito persónulega á ferð sinni um Kóreu. Úr
þessum ritgerðum dró blaðið »Þjóðólfur«, sem út
kom 23. desember í vetur, saman ýmsan fróðleik, og
er sumt tekið þaðan, sem hér fer á eftir.
í fyrsta skiíti, þegar Ito fór úr landi, varð hann
að fara huldu höíði. Hann og prír menn aðrir, allir
ungir að aldri, struku dularklæddir út á enskt vöru-
skip og fóru með pví til Englands. f*á voru sem sé
þau lög í Japan, sem bönnuðu Japansmönnum að
fara úr landi, eða hafa nokkur mök við útlendinga,
og var pað dauðasök. Einnig var landinu harðlokað
fyrir útlendingum. Pegar pessir 4 unglingar kyntust
ensku menningunni, urðu þeir mjög hugfangnir af
henni, og strengdu pess heit i eldmóði æskunnar, að
koma þessum framförum á í Japan, eða láta lífið ella.
— Tveim árum síðar fréttu peir pað til Englands, að
uppreisn væri hafin í Japan. Fóru þeir þá aftur
heim til föðurlands síns, prátt fyrir dauðasökina.
Þessi uppreisn eða borgarastrið, sem geysaði í Japan
1807—68, var eiginlega barátta milli tveggja hötðingja
um völdin, níl. milli keisarans (míkadósins), sem tók
ríkið að erfðum, og hins stjórnandi fursta (taikúnins),
sem hrifsað liafði undir sig öll völd keisarans og
gert liann að eins konar aðgerðalausu stássgoði. En
1867 kom Mútsúhító, hinn 122. mikadó, til valda. Hann
var ungur maður og ótrauður, og heimtaði völdin
i sinar eigin hendur. Aðalsmennirnir fylgdu honum
að málum og sömuleiðis mikill hluti hersins, og 2.
desember 1868 hélt hann hátiðlega innreið sína i
Jedó, sein verið hafði aðsetursborg taikúnans, steypti
(39)