Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1911, Side 77

búa skýrslurnar undir prentun, að öðru en því, að þegar
Þeir sjá, að surnar skýrslurnar eru rangar og sumar
beinlínis vantar úr ýmsum stöðum, þá má ekki byggja
stóra samanburðarreikninga á þeim hvorki innbyrðis
°g ekki heldur við önnur ár, því þá geta ókunnugir
fengið alveg skakka hugmynd um ástandið, efnahag og
verzlun landsins. Það er ekki nein ný bóla, að lands-
hagsskýrslur séu villandi og óábyggilegar, eg álít að
Þ*r hafi alt af verið það meira og minna, og því sé
fjög nauðsynlegt að þetta sé fært í lag sem fyrst.
Fyrir 45 eða 50 árum fékk eg landshagsskýrslurnar
með öðrum bókum Bókmentafélagsins, vantaði þar
verzlunarskýrslur úr 2 sýslum og ekki tilfært verð á
innlendum og útlendum vörum, nema úr Vestmanna-
eyjum. En þá var þar fátækt mikil og einokunarverzl-
nn, en þó var bygt á vöruverðinu þar mikill útreikn-
lngur og samanburður fyrir alt landið, hve miklar vörur
kæmu það ár til landsins og hvers virdi pær hefðu verið,
en þá var verð á Akureyri og vlðar norðanlands miklu
tegra á matvöru, kaffi, sykri m. m. og talsvert hærra á
nll og annari landvöru. Eg skrifaði þá Tóni Sigurðs-
syni, sem þá var forseti Bókm.fél. og sýndi fram á, að
slíkar skýrslur væri svo villandi, að þær væru verri en
ekkert. í svari aftur gaf hann það eftir, að eg hefði
rétt fyrir mér, en sagði að annar maður, S. H., hefði
samið skýrslurnar, og að þetta mundi verða lagað, en
því miður hefir líkt átt sér stað oft síðan, þótt í minni
mælikvarða hafi verið.
Aðalorsökin er hjá þeim, sem eiga að leggja undir-
stöðuna til skýrslnanna; bændum, sem telja fram búpen-
ing sinn, og verzlunarmenn, sem eiga samvizkusamlega
að gefa upp selt og keypt vörumagn sitt. Framtals-
skýrslur búpenings hafa aldrei þótt góðar, en þó eru
verzlunarskýrslurnar langt um verri og meira villandi.
Það er annars hraparlegt að landsmenn skuli eigi
sjá, hvað það væri ánægjulegt og gagnlegt að árlega
væri hægt að sjá hið sanna ástand búnaðarins og verzl-
(67)