Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1997, Blaðsíða 96
Ríki Stœrð Fjöldi Höfiiðborg
Tékkland 0,77 39 Prag
Tongaeyjar 0.01 0.37 Núkúalófa
Tógó 0,55 15 Lóme
Trínidad og Tóbagó 0,05 4,8 Port of Spain
Tsjad 12 23 N’djamena
Túnis 1.6 32 Túnis
Túrkmenistan 4,7 15 Askabad
Túvalúeyjar 0,00+ 0.03 Fúnafútí
Tyrkland 7.5 228 Ankara
llngverjaland 0,90 39 Búdapest
Úganda 2.3 76 Kampala
Úkraína 5,9 198 Kíev
Úrúgúæ 1,7 12 Montevídeó
Úsbekistan 4.4 83 Tashkent
Vanúatúeyjar 0.12 0,61 Víla
Vatíkanið (Páfaríkið) 0,00+ 0,00+
Venesúela 8.9 79 Karakas
Víetnam 3,2 270 Hanoí
Þýskaland 3.5 308 Bonn, Berlín
HALASTJARNAN HALE-BOPP
Ný halastjarna, C/1995 Ol, öðru nafni Hale-Bopp, verður væntan-
lega áberandi á himni framan af ári 1997. Tveir bandarískir stjörnu-
áhugamenn, Thomas Bopp og Alan Hale, komu fyrstir auga á þessa
halastjörnu í júlí 1995. Hún var þá mun lengra frá sólu en Júpíter, og
hafa áhugamenn aldrei áður fundið halastjörnu í svo mikilli fjarlægð.
Var strax ljóst að þessi halastjarna bar óvenju mikla birtu, og var því
jafnvel spáð að hún kynni að verða sú tiikomumesta á þessari öld. Um
það verður þó ekkert fullyrt.
Þegar halastjarnan fannst, var hún á leið utan úr geimnum í átt til
sólar. Hún gengur um sól eftir mjög ílangri braut sem teygist meira en
tífalt lengra frá sólu en braut Plútós og nær rétt inn fyrir braut jarðar.
Umferðartíminn reiknast í þúsundum ára. Halastjarnan fór fram hjá
Júpíter í febrúar 1996 og við það breyttist braut hennar talsvert. Hinn
23. mars verður hún næst jörðu í tæplega 200 milljón km fjarlægð, og
níu dögum síðar gengur hún næst sólu. Til samanburðar má nefna að
halastjarnan Hyakutake sem sást árið 1996, fór fram hjá jörðu í aðeins
15 milljón km fjarlægð. Halastjarnan Hale-Bopp er mun virkari og
ljósmeiri en Hyakutake, og þvf er hugsanlegt að hún verði bjartari á
himni þrátt fyrir meiri fjarlægð. í fyrstu var talið að kjarni þessarar
halastjörnu væri miklu stærri en gengur og gerist, 100-150 km í þver-
mál, en síðari mælingar hafa gefið lægri tölur.
Skilyrði til að sjá halastjörnuna Hale-Bopp frá Islandi verða best í
marsmánuði, skömmu eftir myrkur að kvöldi eða nokkru fyrir birtingu
(94)