Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.2005, Blaðsíða 33

Menning W
MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBER 2005 33
Kammerklúbburinn hóf starfsárið á sunnudag með tónleikum í Bústaðakirkju.
Gagnrýnandi DV var þar og hlustaði á einn af sínum uppáhaldskvintettum eftir
Schubert.
Það er ein af þjóðsögunum um
Schubert að hann hafi verið við bága
heilsu síðasta árið sem hann lifði og
samið þá bestu tónverk sín í skugga
dauðans. Sannleikurinn er sá að
Schubert var þetta ár við góða heilsu
nema síðustu vikurnar áður en hann
dó úr taugaveiki en ekki sárasótt eins
og stundum er fullyrt með frekju nú á
dögum. Schubert sýktist að vísu af
Kammermúsíkklúbburinn
Efnisskrá: Schubert: Strengja-
kvintett í C-dúr, Strauss,
sextett, op. 85; Dvorák:
Strengjakvintett í Es-dúr.
Flytjendur: Guðný Guðmunds-
dóttir og Sigurbjörn Bernharðs-
son, fiðlur, James Dunham og
Ásdís Valdimarsdóttir, víólur,
Nina Flyer og Gunnar Kvaran,
selló.
Bústaðakirkja 78. september.
★★★☆☆
Tónlist
sárasótt en hún er ansi lengi að drepa
og Schubert dó löngu áður af áður-
nefndum orsökum.
Mikið og djúpt tónverk
Strengjakvintettinn, sem
Schubert lauk við tveimur mánuðum
áður en hann dó, er mikið og djúpt
tónverk. Þar eru gríðarleg átök í fyrsta
kaflanum, einmanaleiki annars
heims í hæga kaflanum og tríóinu í
skertsóinu en tveir síðustu kaflamir
eru að öðru leyti ólgandi af þrótti og
og villtri lífsnautn en líka tvlstringi og
margræðni.
Verkið var á marga lund vel flutt,
styrkleikabreytingar voru vel hugsað-
ar og hnígandi og stígandi ágætlega
uppbyggðar. En það skorti mjög
rómantíska fyllingu í hljómblæinn en
hann er kannski sálin í þessu afburða
rómantíska tónverki. Hægi kaflinn
var líka of hraður og hin angistarfulla
spenna sem ríkir í honum kom ekki
nógu ótvírætt fram og ekki heldur
þetta frá sér numda einæði ef svo má
segja. Skertsóið var ágætt en það var
eins og hljóðfæraleikararnir hefðu
ekki almennflega ákveðið hvað þeir
ætluðu að túlka með tríóinu. Það sem
var reikult og stefnulaust og fyrir vik-
ið máðist út hin háskalega spurning
sem Schubert virðist vera að velta
fyrir sér í þessari undarlegu og mikið
til einóma músík sem er reyndar ein
af stærstu stundum tónlistarsögunn-
ar. Lokakaflinn var hraður en skorti
samt kraft og fyllingu. Hann hljómaði
mjóróma eins og taugaveiklaður en
samt klassískur Haydn en ekki safa-
ríkur Schubert sokkinn í myrkustu
drauma og rómantík.
Austfjarðaþoka Strauss
Sextett Strauss úr óperunni
Capriccio tókst vel. Ritháttur tón-
skáldsins, sem minnir á Austijarða-
þokuna, kom sérlega skýrt fram ef
komast má svo mótsagnarlega að
orði. Tremólóin voru sér á parti,
mistri þrungin og hnausþykk. Kvin-
tett Dvoráks leið enn fýrir skort á
hljómfýllingu og það fór líka lítið fýr-
ir syngjandi lagrænu. Hins vegar var
allt í ft'nu jafnvægi og nærfærinn og
hugmyndaríkur ritháttur tónskálds-
ins fyrir strengina heyrðist óvenju-
lega vel, hann er eflítið þröngur og
sérvitringslegur en afskaplega nota-
legur og fagmannlegur. Þegar allt
Frans Schubert Strengjakvintettinn IC-
dúr„er reyndar ein afstærstu stundum tón-
listarsögunnar
kemur til alls voru þetta góðir tón-
leikar. Flutt var frábær tónlist og hefl-
mikið í flutninginn lagt þó að ekki
hafi allt uppfýllt væntingar gagnrýn-
andans sem eru reyndar mjög sér-
stakar hvað kvintett Schuberts varð-
ar. En hann er líka tónverk þar sem
gera verður ailra mestu kröfur tfl
flutnings.
Sigurður Þór Guðjónsson
Stofnun Vigdísar Finnbogadóttur stendur fyrir fyrirlestraröð í vetur
Þýðingar sem sjálfshjálpartæki
Hvað þýðir að þýða?
Dr. Gauti Kristmannsson hefur
verið dtjúgur að haida fram nauð-
syn þess að þýðingar njóti sann-
mælis og mikilvægi þeirra sé virt.
Hann er reyndar sérfræðingur í
þýðingum og hefur unnið rann-
sóknir á því sviði við erlenda há-
skóla.
í hádeginu kynnir Gauti nýút-
komna bók sína í tveimur bindum:
Literary Diplomacy sem þýða mætti
sem „Sendiherrastörf með bókstaf-
inn að vopni". Þau fjalla um hlut-
verk þýðinga i nútímabókmenntum
í Bretlandi og Þýskalandi á árunum
1750-1830 og hvemig þær bækur
sem þýddar vom áttu þátt í að móta
þjóðernisvitund Breta og Þjóðverja.
íslenskar bókmenntir koma þama
töluvert við sögu. Rit Gauta er kom-
ið út hjá hinu virta forlagi Peter
Lang og verður vonandi hægt að
fjalla frekar um verk hans á þessum
síðum við tækifæri.
Það er Stofnun Vigdísar Finn-
borgadóttur sem stendur fyrir
kynningu Gauta, en hún hefur
þegar staðið fyrir tveimur uppá-
komum á þessu haustmisseri og
gefið út skrá um fyrirlestraröð sem
hún stendur fyrir. Ber þar margt á
góma: Svik þýðandans við frum-
texta, þjóðemiskennd í skoskum
sagnaskáldskap Walters Scott,
mjúsiköl í Hollywood og móttaka
þeirra og þýðingar á verkum Hans
Kristjáns Andersen. Stofnunin sem
kennd er við Vigdísi hefur á sinni
könnu rannsóknir á erlendum
tungum.
Fyririestur Dr. Gauta verður í
Ámagarði stofu 311 klukkan 12.15
og er öllum opinn og aðgangur
ókeypis. Dagskrá Stofnunar Vigdís-
ar Finnbogadóttur er á vef: http: //
www.vigdis.hi.is. Forstöðukona þar
á bæ er Auður Hauksdóttir, doktor
og dósent.
Nóg að gera í
Grófínni
Á morgun verður mikið um
að vera á Listasafni Reykjavíkur í
Grófinni. Kl. 8.30 hefst umræðú-
fundur á vegum Reykjavíkur-
borgar í tilefni af samgönguviku.
A hádegi verður umdefld
mynd Hrafns Gunnlaugssonar,
Reykjavík í öðm ljósi, frá 2001
sýnd.
Samtök um betri byggð efna
til málþings og kynna starfsemi
sína kl. 17 í fjölnotasal Hafnar-
húsins.
Samtök um betri byggð em
grasrótarsamtök á sviði skipu-
lagsmála sem hafa á undanförn-
um sex ámm beitt sér mjög í
umræðu um skipulag og þróun
borgarinnar, m.a. í tengsl um
við flugvallarsvæðið í Vatnsmýri
og færslu Hringbrautar. Að lok-
inni kynningunni gefst tækifæri
til að rökræða skipulagsmál í
Reykjavík við fulltrúa samtak-
anna með efni skipulagssýning-
arinnar sem bakgmnn. Allir sem
áhuga hafa, lærðir og leikir, eru
hvattir til að mæta.
Svo verður rápað um borgina
um átta með Helga Hjörvar en
hann fer um valda staði í borg-
inni en göngutúrnum lýkur með
því að skoða sýninguna í Hafn-
arhúsinu.
Snæbjörn Bjarts-
bóndi Er fautaskap-
ur í fótbolta lykillinn
að velgengni Bjarts á
erlendri grund?
Tíu - núll
Þeir státa sig af því á vef
Bjarts að hinir erlendu gestir
Bókmenntahátíðar hafi verið
niðurlægðir af gestgjöfum sín-
um á knattspyrnuvelli í Safamýri
í vináttuleik. „Það er skemmst
frá því að segja að úrslitin réðust
á 5 mín. íslenska landsliðið
skoraði 10 mörk á fimm mínút-
um á meðan gestimir horfðu
skelfingu lostnir á þessa leift-
urárás," segir á vefnum.
Kunnugir segja að þessi leift-
urárás hafi verið undirbúin á bar
hátíðarinnar þar sem sendimenn
Bjartsklíkunnar hafi óspart hald-
ið sterkum drykkjum mörg kvöld
í röð að þeim gestum sem vitað
var að treystu sér í fautalið þeirra
ffæðilærðu skriffinna. Það end-
aði síðan með þessum ósköpum
og em þó miklir fótboltamenn í
gestaliðinu: Lars Saabye Christi-
ansen, Andrej Kúrkow, Tryggve
Áslund (útgefandi hjá October í
Noregi), Lee Bradstone (ritstjóri
hjá Faber og Faber í Englandi),
Thomas Duve (eiginmaður Katr-
inar Duve ffá Þýskalandi) og
Alexander Schwarzer (útgefandi
frá Hoflandi).
Hafa menn nú stórar áhyggj-
ur af þessu og eru samtök hafin
um að þjálfa lið kvenrithöfunda
upp til að mæta hingað upp til
að mala konur úr ritbændahópi
íslenskum.