Dagblaðið Vísir - DV - 21.10.2005, Blaðsíða 33

Menning PV
Páll Ásgeir
Ásgeirsson:
Játningar Láru
miðils.
JPV-útgáfa 2005
Verð: 4.980 kr.
Bókmenntir
Ingibjörg Lára Agústsdóttir er án efa
einn frægasti miðill á íslandi en hún
naut mikilla vinsælda á árunum 1925
til 1940.
1 Lára að störfum Ein |
I hinna frægu mynda
I sem fiettu ofan af
I svikum Láru.
Nú er komin út bók um ævi
þessarar sérstæðu konu en hana
skrifaði Páll Ásgeir Ásgeirsson. í
greinargóðum inngangi að sög-
unni getur hann þess að eftir að
dómurinn féll hafi Lára haidið
áfram að starfa við miðilsstörf því
stór hópur manna hélt við hana
tryggð hvað sem öllum dómum
leið. Þó Lára hafi fyrir rétti gengist
við brotum sínum hélt hún því síð-
ar fram að hún hefði verið vamar-
laust fómarlamb sambýlismanna
sinna og annarra vitorðsmanna.
Sjálfsbjargarviðleitni
í inngangi segir að orðstír Láru
hafi styrkst við útkomu bókar eftir
séra Svein Víking árið 1962 og
sanna átti miðilshæfileika Lám. í
sögu sinni notast Páil Ásgeir við
hana en einnig óbirta ævisögu
Lám sem hún skrifaði 1945 og af
dæmunum má sjá að hún er óvæg-
in, bæði við sjálfa sig og aðra. Hún
gengst við svikunum og segir að
hún hafi gripið til þessarar starf-
semi af sjálfsbjargarviðleitni því
hún var alla tíð heilsuveil og ekki
fær til erfiðisverka.
Sorgarsaga
Ævi Lám var óslitin sorgarsaga.
Hún fæddist í lausaleik í Gaulveija-
bæ í Flóa og ólst upp hjá móður-
foreldrum sínum við vinnuhörku
og litla ástúð. Hún fluttist til
Reykjavíkur 16 ára gömul og tók
að vinna fyrir sér, meðal annars hjá
Einari Kvaran þar sem Lára segist
hafa verið uppgötvuð sem miðill.
Næstu árin flakkaði hún milli
sveita og borgar en kynntist árið
1921 Páli Thorberg Jónassyni og
átti með honum tvær dætur, önn-
ur fór í fóstur en hin ólst upp hjá
henni. Sambandið einkenndist af
tómu basli og óheilindum og
svo fór að upp úr því slitn-
aði.
Holl upprifjun
Raunin var sú
að ástamál Lám
vom mestmegnis
hrakningar því
flestir þeir menn
sem Lára kynnt-
ist vom ýmist blá-
fátækir, líkt og hún
sjálf, eða drykkju-
menn, nema
hvort tveggja
væri. Hún
eignað-
ist
I Páll Ásgeir Ásgeirs-1
I son Rithöfundur.
sex böm með þremur mönnum og
fóm öll í fóstur utan eitt. Mönn-
unum var stefnt fyrir að aðstoða
við blekkingar á miðilsfúndunum
en fyrir rétti sögðust þeir hafa verið
neyddir til, svo sjá má hvem mann
þeir hafa haft að geyma.
í inngangi segir Páll Ásgeir:
„Þetta er saga sem hollt er að rifja
upp, ekki í þeim tilgangi að dæma
söguhetjuna heldur til þess að
reyna að skilja hana. Þess vegna er
hún sögð.“ (12) Þessi orð komu aft-
ur og aftur upp í huga mér við lest-
ur bókarinnar því þótt frásögnin sé
vandvirknisleg og sympatísk, eink-
um þegar lýst er uppvexti og ásta-
málum, er greinilegt að höfundur á
bágt með að átta sig á söguhetj-
unni. Enda engin venjuleg kona
hér á ferð og tæpast nema á færi
geðlækna að skilja athæfi hennar.
Svo ekki er það skilningur á per-
sónunni sem situr eftir heldurvor-
kunnsemi í garð hinnar ólánsömu
konu.
Sorg liðinna
Ef höfundur hefði komist að
þeirri krassandi niðurstöðu að
Lára hefði verið dæmd á röngum
forsendum hefði verið auðveldara
að skilja tilgang og eðli bókarinnar.
En bók sem er skrifuð rúmlega
sextíu ámm eftir dóminn,
að því er virðist ein-
ungis til að árétta brot
og brotaviija
dæmdu, sem löngu
er ljós, er erfitt að
skilja.
Vissulega má þó
hafa gaman af sam-
anburði á bók séra
Sveins Víkings og
handriti Lám og
einnig fá þeir sem for-
vitnir em um spíritisma
og skyggnilýsingar eitt-
hvað fyrir sinn snúð. Þetta
er þó ekki bók fyrir fólk sem
leiðist að velta sér upp úr nið-
urlægingu, sorg og skipbrotum
löngu genginna manna.
SigríðurAlbertsdóttir
J ÍMÍ IFIMR

Yfirgafmann sinn
þegarhann fórað
berja börnin iíka
orðin
ervor
3*