Símablaðið - 01.01.1940, Blaðsíða 50

34
SÍMABLAÐIÐ
LAUNAKJÖR
OPINBERRA
STARFSMANNA.
Þau munu vera fá menningarlönd-
in, þar sem annar eins glundroði rík-
ir í launakjörum opinberra starfs-
manna eins og hér á landi.. Alstaðar
ríkir hið megnasta ósamræmi í laun-
um, bæði á milli hinna ýmsu ríkis-
stofnana og' einnig, og það jafnvel
ekki síður, innan sömu stofnunarinn-
ar. Það mun vera orðið flestum leið-
andi mönnum þjóðarinnar ljóst, að
úr þessu þarf og verður að bæta, fyr
eða síðar. En þó að síðasta áratuginn
hafi öðru livoru verið skipuð nefnd á
þingi til að skipuleggja og endurskoða
„launakerfið“ hefir lítið enn orðið á-
gengt í því efni. Nú á þessu þingi hef-
ir einnig verið skipuð nefnd til að
athuga þetta mál, svo að enn er hægt
að lifa í voninni um það, að eitthvað
verði gert.
Með tilliti til hinna yfirleitt hág-
hornu launakjara, sem opinberir
starfsmenn eiga við að búa, auk mis-
réttisins og ósamræmis í launum inn-
byrðis, skvldi maður ætla, að Alþingi
og ríkisstjórn greiddi eftir bestu getu
fyrir umbótum á þessum málum og
sýndi einlæga viðleitni til að greiða
eitthvað úr þeim.
En til dæmis um það, hvernig þess-
ir aðiljar taka á þessum málum og
meðferð þá, sem sanngjarnar launa-
kröfur sæta oft og einatt af þeirra
hálfu, er launaupphótin sökum dýrtíð-
ar vegna yfirstandandi stríðs, einna
Ijósasta og nærtækasta dæmið.
Eftir að búið er að samþykkja heim-
ild til að greiða þessa launaupphót,
þá dregst það á fjórða mánuð, að á-
kveða hve mikil liún á að vera. Þeg-
ar litið er á, hve afgreiðsla launaupp-
hótar til daglaunafólks og annara, er
ekki fá laun sín greidd mánaðarlega,
gekk tiltölulega greiðlega, freistast
maður til að ætla, að þar hafi nokkru
ráðið óttinn við afleiðingarnar af fé-
lagslegum samtökum. Og loks eftir
að komin er fram tillaga um launa-
upphótina, sem að vísu hvergi nærri
hætir upp þá verðaukningu á öllum
nauðsynjum, sem orðin er af völdum
ófriðarins, keppast sumir þingmann-
anna við að yfirganga liverir aðra með
breytingartillögur, sem ganga í þá átt,
að rýra þessa litlu upphót, sem mest
má vei’ða. Og þó hafa tillögurnar aldr-
ei gengið lengra en það, að greiða sem
svarar helming af þeirri verðaukn-
ingu, sem orðið liefir samkvæmt vísi-
tölu Hagstofunnar.
Hvað vísitöluna snertir, þá hefir
verið sýnt fram á það áður hér í blað-
inu (launaskýrsla launamálanefndar),
hve vísitölur Hagstofunnar gefa vill-
andi mynd af hinu raunverulega á-
standi. Alvarlegasta skekkjan, sem
Hagstofan gerir, að mínu áliti, er að
miða útreikning vísitölunnar við fram-
færslukostnað og þarfir 5 manna fjöl-
skyldu á árinu 1914. Það er ljósara
en frá þurfi að segja, hve gifurleg
breyting hefir orðið á öllum lifnaðar-
háttum manna síðan þá. Auk þess er
miðað við þai’fir fjölskyldu daglaixna-
manna, eins og hún var á þeim tíma.
Með því að gera áætlxxn xxm þarfir
5 manna fjölskyldu, eins og þær eru
nú, eða réttara sagt eins og þær voru
í okt. 1938, kom í ljós 147% mismun-
ur á áætlun nefndarinnar og útreikn-