Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.2005, Blaðsíða 33

Menning DV
MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER 2005 33
9
Drengirnir frá Syðri-Á
Tónlistarflokkurinn Soutb River
Band Drengirnir fró Syftrl Á
heldur útgáfu- og afmælistónleika í
Nou.cnn Húsinu ó laugardag kl. 17.
Á tónleikunum mun sveitin leika
lög af diskum sinum. South River
BimdUá 2002, Maður gæti beðið
utn betra veðurlré 2004 og þeim
nýjasta, Bacalao sem kom út í
sumar. South River Band skipa þeir
Crétar Ingi Grétarsson kontrabassi,
Helgi Þór Ingason, harmonika, Kor-
mákur Bragason gitar, Matthias
Stefónsson fiöla/gftar, Ólafur Sig-
urðsson mandólin og Ólafur bórð-
arson gítar. hað má lýsa tónlistinnl
vift nokkurs konar heimshornatón-
list. Einkum eru þetta þjóðlög fró
ýmsum löndum auk laga og texta
eftir meðlimi sveitarinnar.
hessi flokkur hefur ekki verið áber-
andi f tónlistarlífinu, þótt hann
haldi nú uppó fimm ára afmæli sitt.
Samt hefur hann gefið út þrjá
hljómdlska, sem seldir eru til
styrktar góðum málefnum.
Nýi diskur sveitar
ínnar Bacaha,
sem sveitin er að
halda uppá meft
tónleikunum»
Norr«nahúsinu,
verður sérstak-
lega seldur til
styrktar sambýli
fyrir einhverfa, en langur biftlísti er
eftir plássum. Fjöldi greindra ein-
hverfra einstaklinga er að fjölga.
Einn af hverjum 1B0 einstakiingum
SOUTH
RIVER
M § w'
BAND
Saltfisksdiskur
drengjanna frá
Syðri-Á Tónleikar
þeirra á laugardag
eru til styrktar sam-
býli einhverfra.
er meðein-
____________ hverfu efta
m .-mm skyldar
5 þroskaraskanir.
* | • Þeir sem eru moð
einhverfu á háu
stigi þurfa um-
önnun allan sólar-
hringinn allt árið.
Þegar unglingsárum sleppir fiytja
þessir einstaklingar að heima og
vegna fötlunar sinnar eru sambýli
eina raunhaefa lausnin fyrir marga.
Flestar kvikmyndir sem þaðan
koma fjalla um vöðvastælta menn
sem vilja hefnd fyrir eitthvað brot
sem var framið á þeim eða þeirra
nánustu, og hefna sín margfalt. En
svo virðist sem að iimm ár af Bush
hafi loksins fengið hommana í
Hollywood til að rísa upp á aftur-
lappimar, því þegar sýnt er úr vænt-
anlegum bíómyndum rekur hver
samfélagsádeilan aðra.
Garðyrkjumenn, leyniþjón-
ustumenn og kóngsins menn
í The Constant Gardener leikur
Ralph Fiennes diplómata sem flettir
ofan af spillingu í Kem'a. í Syriana leik-
ur George Clooney CIA-mann sem
kemst að því að í stað þess að þjóna
hagsmunum þjóðar sinnar hefur rík-
isstjóm hans mun meiri áhuga á að
komastyfir ofiu (döh). Myndin er leik-
stýrð af Stephen Gaghan, sem áður
beitti amarauga sínu að eiturlyíjaiðn-
aðinum þegar hann skrifaði handritið
afTraffic.
Sean Penn, sem síðast sást í bíó
hérlendis í ádeilu sem gerist á 8. ára-
tugnum í The Assassination of Ric-
hard Nixon, sækir enn lengra aftur í
bandarískri sögu með endurgerð af
All the Kings Men, sem fjallai' um
stjómmálamann sem glatar hugsjón-
umsínum.
Besta bíó í 30 ár
í janúar er svo væntanleg í Há-
skólabíó Munich, þar sem sjálfur gull-
drengurinn Steven Spielberg fjallar
um morðið á ísraelsku íþróttamönn-
unum í Munchen 1972. Orðrómurinn
er sá að hann sé ekki á eitt sáttur við
hefndaræði ísraela, sem var svo
ofboðslegt að meira að segja saklaus
kebabsali í Noregi var sprengdur í
tætlur.
Jafnvel aksjónmynd eins og Aeon
Flux með Charlize Theron fjallar um
samsæri valdamanna í ímynduðu
ffamtíðarþjóðfélagi.
Það sem vekur furðu er ekki ein-
ungis að stíkar myndir skuli vera
gerðar, heldur að þær skarti sumum

af stærstu stjömum stjömuborgar-
innar. Beinskeyttar myndir af þessari
gerð hafa ekki sést ofanjarðar síðan á
8. áratugnum.
Skammvinn ævi byssukúlu
Sú fýrsta af þessum myndum er nú
kominn í hús. í Lord of War leikur
stórstjaman Nicholas Cage alþjóð-
legan vopnasala. Opnunaratriðið er
með þeim flottari sem sést hafa lengi,
þegar við fylgjumst með ferli byssu-
kúlu ffá bandarískri verksmiðju til
endanlegs neytanda, í höfuðið á ung-
lingsstrák í Vestur-Afríku.
Leikstjóri og handritshöfundur er
Andrew Niccol, sem helst er þekktur
fyrir að hafa skrifað handritið að The
Truman Show. En meðan sú mynd
fjallaði um afþreyingariðnaðinn sjálf-
an, og var í raun á undan sinni samtíð
með því að lýsa raunveruleikasjón-
varpi, er hér sjónum beint út á við, á
það sem er líldega mesta heimsmein
okkar tíma.
Mögnuð hræsni
Og auðvitað er það mögnuð
hræsni að meðan grunurinn einn um
að menn búi yfir „gereyðingarvopn-
um“ er nóg ástæða til árásar er ekkert
aðhafst þegar fólk slátrar hvort öðm í
hrönnum með „hefðbundnum vopn-
um." f síðustu viku lýsti talsmaður
bandaríska vamarmálaráðuneytsins
því yfir að fosfórsprengjur þær sem
þeir hefðu beitt í írak séu hefðbundin
vopn en ekki efnavopn þegar á hann
var gengið, en líklega gildir það einu
fyrir fómarlömb þeirra.
Scarface21.aldar
Á kynningarplakati Lord of War
segir: „Never get shot with your own
merchandise," sem minnir óneytan-
lega á eina eftirminnilegustu línuna í
Scarface, „Don't get high on your
own supply." Og margt er líkt með
LoW og Scarface-myndunum. Því
vopnaviðskipti í dag em það sem
áfengissmygl var fýrir 4. áratugnum
og kókaínsala á þeim 9. í rauninni er
myndin hraðferð yfir sögu undanfar-
inna tveggja áratuga, frá stríðinu í Lí-
banon til Júgóslavíu til hinna látlausu
hörmunga í Vestur-Affíku.
Sigurvegarar sögunnar
Það sem heldur henni saman er þó
persóna Nicholas Cage, leikara sem
hefur sjaldan verið betri. Eins og
margir stórkapítalistar segist hann
einungis fylgja lögmálum markaðar-
ins, en lokar augunum fyrir aíleið-
ingum gerða sinna. Hann er heillandi,
eins og sigurvegarar em ávallt. Og
enginn hefur unnið jafhmörg stríð og
alþjóðlegir vopnasalar.
Eftir lok kalda stríðsins fengu þeir í
hendumar nær endalaust magn cif
vopnum, og eftir 11. september nær
endalaust magn af stríðum, þótt ekki
hafi beinlínis verið skortur á þeim
fyrir. En þó maður heillist af persón-
unni sem Cage leikur fær maður
aldrei að falla of mikið fyrir honum,
því ávallt er stutt í að maður er
minntur á hörmungamar sem hann
er valdur að.
Himmler sem hræðist blóð
Einn af mörgum áhugaverðum
punktum myndarinnar er munurinn
á persónu Cage og vopnasölum Kalda
stríðsins. Þeir töldu sig vera að berjast
við kommúnismann, og áttu því auð-
velt með að réttlæta gerðir sínar með
að vísa í enn verri óvin. Og ólíkt A1
Pacino í Scarface, sem á endanum
neitar að drepa böm óvina sinna og
þar með uppgötvar einhvers konar
siðferði, er Cage hér engum slíkum
hömlum háður. Lögmál markaðarins
em einu lögmálin sem hann hlýðir.
Samt sem áður á hann, rétt eins og j
Himmler, erfitt með að þola blóðsút-
hellingar. Þær skipta ekki máli svo
lengi sem hann þarf ekki að taka í
gikkinn sjálfur.
Hvít stríð og svört
Ekki nóg með að Lord of War sé
ein fyrsta stórmyndin til að fjalla um
ástandið í Vestur-Afríku, sem skiptir
litlu máli miðað við „hvítu stríðin,"
eins og myndin nefnir átökin á
Balkansskaga, heldur beinir hún
einnig sjónum að Bandaríkjunum
sjálfum. Einræðisherrar í Afríku
gleðjast mjög þegar lýðræðið hrynur í
Bandaríkjunum, þar sem þeir eiga þar
með í minni hættu á að verða fyrir að-
kasti fyrir mannréttindabrot sín.
Og að sjálfsögðu er Bandarfkja-
stjóm stærsti vopnasali í heimi, er sjá
jafht Osama sem Saddam fyrir vopn-
um, og var það líklega það eina sem
tengdi þá tvo.
Óskamynd Amnesty
Myndin hefur verið studd opin-
berlega af mannréttindasamtökun-
um Amnesty Intemational, sem
hlýtur að skipta meira máli heldur en
öll þau verðlaun sem bandaríska kvik-
myndaakademían veitir sjálfri sér.
Eins ömurlegur og sá heimur er
sem Lord of War lýsir er hann engu að
síður sá heimur sem við lifum í. Það er
því mikið gleðieihi að sjá slíka mynd í
bíó. Og að vita að það er líf eftir kvik-
myndahátí'ðir.
Valur Gunnarsson.
Ihaldsmenn hafa
löngum talið Hollywood
vera gróðrarstíu gyðinga,
samkynhneigðra og ljós-
rauðra frjálslyndis-
manna. Því miður hefur
þetta sjaldan skUað sér í
bíómyndum þeirra.
Vopnasalinn sem stórkapítalisti
Rétt eins og Himmler, á hann erfitt
með að þola blóðsúthellingar. Þær
skipta ekki máli svo iengisem hann
þarf ekki að taka í gikkinn sjálfur.

'

I Styttan af Bertel í Hljóm-
J skálagarðinum Hann gaf
I hingað skírnarfont sem núer
j / Dómkirkjunni og kannaðist
| alla tíð við uppruna sinn.
DV-mynd Heiða
I
Gítaristinn
Bertel
Meira um íslenska Dani eða
danska íslendinga. Bertel Thor-
valdsen, hlnn kunni myndlistar-
iTiaður i'tr Skogafiröi, var míkill
áhugamaður um gftartónlist. Á
ártun sínum f Róm skrifaði hann
upp talsvert af ítalskrl gítartón-
list og rtú hefur danski gftarlst-
Inn Ingolf Olsen tokið þessar
nótur og leikift þatr inn á disk.
Plestir lagboftarnir niunu vera
ftölsk samtfrnatrtnlisi. Ingrtlfur
nýtur aðsloðar flölulnikarans
Christlmt Aastrand. Dlskurinn
er gefninn út af UMD og er
skráður undir nafninu The
Musical vSculptor. Ingolf Olscn
plays the guilar musix of Bertel
Thorvaldsen.
Link Wray allur
Deilan um upphaf rokksins
verður seint til lykta leidd:
Rumblc, dunslag eftir banda -
rfska gítaristann Link Wtay varö
til á ballí f Vtrginfu 1958 ogspil-
aö það kvftld í þrfgaöR. Það var
setnna gefið út á plötu. Sumtr
þar hafi
rokkgítar-
inn fæðst.
Þetta
kvöld var
I Jnk nð
spfia og
kttnni
ekki til-
tekJð lag
svo hann
lrtk af
fingrum fram: bergmúl og end-
urkast kom úr hátölurum hans
þegar hann strauk strengina
tneft mlsvísandi hljómum og
plokki.
Wray Irtst fyrr í þessum mún-
ufti f Danmörku þar sem htutn
bjó htn sfftari úr. Bob Dylan
minnlist hans í upphafl trtn-
leikaferöar slnnar f Bretlandi á
sunnudag tneft þvf aft opna sett-
ift f Brixton meft hinu gamai-
kunna lagi.
Þegar Wray trtk lagift upp var
hann hreint ekki kliír hvernig
hljrttnurinn haföi myndast;
hann prufaði aft gera göt á há-
taiarana meö blýantt og bjó þá
til fuzzboxið - rtvart. Hann er
fyrstur raanna tii aft gera til-
raunlr nteft raftnagnaðan gftar-
hljónt.
Breska trtnlistarblaðið New
Musical lixpress kenndi Wray
um punkrokkiö, þungarokkið og
iivert annaft form af rafmögnuð-
um hávaöa setn menn heföu
tv* •*** "
reynt ú sfftari tfmum.
Rumble seldist í milljrtnum
eintaka. Wray saitidi fieiri frœg
gítarlðg: Rawhhic, lack the
Ripper, The Swng, Conuuiche.
llann héltáfrnm aft túta lengi
vel, en frtr hljrttt þrttt margir
þökkuftu honum framiag hans.
Yngri kynslóðlr þekkja lög hans
og hijóðritanir mest úr kvik-
myndurn: Tarantino notaöi
bæöi Rumble og Ace ofSpades í
Pulp Fiction.