Símablaðið - 01.01.1964, Blaðsíða 13

Guðmundur Jóhannesson:
HVERS
EIGA
ÞEIR
AR
GJALRA?
Upp úr síðustu heimsstyrjöld, þegar til-
vera einstaklinga og þjóða tók að þokast
aftur í heilbrigða átt mun hafa verið ákveð-
ið að taka Lorankerfið, sem á stríðsárunum
hafði verið hernaðarleyndarmál Breta og
Bandamanna, í þágu alþjóðaflugsam-
gangna.
Og þar sem ein þeirra Loranstöðva, sem
dekka ákveðið svæði Norður-Atlantshafs
var staðsett á Reynisfjalli við Vík í Mýr-
dal, þótti víst eðlilegt að fela íslendingum
að annast rekstur þeirrar stöðvar. Enda
var íslenzkt starfslið ráðið að stöðinni síðla
árs 1946.
Heyrir því reksturinn síðan frá ársbyrj-
un 1947 undir íslenzka aðila.
Fyrstu 4 árin sér flugmálastjórnin um
rekstur stöðvarinnar, þar til um áramót
1950 og 1951 að hann er að fullu og öllu
færður undir yfirráð póst- og símamála-
stjórnarinnar. Hefur sú skipan haldist
óbreytt síðan.
Húsakynni Loranstöðvarinnar eru meira
en 20 ára gamlar braggabyggingar, sem
hefur verið haldið vel við og mega teljast
vistleg. Steinsteypt hefur verið yfir bragg-
ana, og hafa þeir staðið af sér hverja
raun án þess að hallast. En óvíða á landi
hér mun veðurofsi verða meiri en á Reyn-
isfjalli, og trúlega hvergi þar sem menn
verða að hafast við allar stundir sólar-
hringsins árið um kring.
Þegar íslendingar tóku við rekstri stöðv-
arinnar var útbúin íbúð fyrir stöðvarstjóra
i gömlum Bretabragga í Vík. Sömuleiðis
innréttuð nokkur einbýlisherbergi í öðrum
enda sama bragga, hvar einhleypum
starfsmönnum var gefinn kostur á að búa
gegn vægu gjaldi. En þar sem einlífi hafði
ekki verið gert að skilyrði við ráðningu
varð reyndin sú, að piltar reyndust minn-
ugir þess, sem kennt er í upphafi hinnar
Helgu bókar; að ekki sé gott að maðuripn
sé einn, enda börnuðu þeir sig hver af
öðrum út úr þessum braggakompum von
bráðar.
Urðu þeir þá að sjá um sig sjálfir hvað
húsnæði snerti, eða hverfa frá stöðinni með
öllu.
Var þá innréttuð íbúð fyrir fjölskyldu-
mann úr áður nefndum einbýlisherbergj-
um.
Þannig hefur fyrirtækið lengst af getað
skaffað tveim starfsmönnum íbúðir. vafa-
laust með ærnum kostnaði, því að hundr-
uðum þúsunda hefur verið fleygt í viðhald
þessara íbúða hvað eftir annað á fárra ^ra
fresti, en framtíð í þeim frá upphafi sýni-
leg öllum: aldrei nein. Enda nú loks á
liðnu vori hafizt handa um byggingu 5
íbúðarhúsa, sem þegar eru öll orðin fok-
held.
En þar sem íbúðirnar voru aðeins 5,
sem nú eru loksins byggðar, en ekki 10,
sem er tala starfsmannanna, er ekki að
undra þótt sú spurning hafi vaknað hvaða
starfsmönnum þær séu fyrst og fremst
ætlaðar.
Svar við þeirri spurningu mun þó ekki
fara neitt á milli mála. ,
íbúðirnar eru byggðar fyrir stöðvar-
stjóra og 4 loftskeytamenn.
Hins vegar kvað ekki vera ástæða til að
byggja yfir hina starfsmennina, því að
það séu ófaglærðir menn, sem alltaf sé
hægt að grípa á staðnum. Má vera að þetta
geti talizt rök, en stórmannleg eru þau
ekki.
Líkist þetta einna helzt argasta kyn-
þáttamisrétti. Freistast ég þó til að álykta
að slík hugmynd sé ekki runnin undan
rifjum Bandaríkjamanna, sem eru þó ör-
ugglega sá aðilinn, er þyngstar byrðar ber
varðandi allan rekstrar- og framkvæmda-
kostnað við Loranstöðina á Reynisfjalli.
Framlag íslenzka ríkisins er þar að sjálf-
sögðu ekki stórt, svo smáir sem við erum
á alþjóða vísu.
En þótt andleg reisn sé gjarnan ekki út-
SÍMABLAÐIÐ