Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.2006, Qupperneq 19

Helgarblað DV
LAUGARDAGUR 1. APRlL 2006 19
Móðirin, sem verður kölluð Sigga í þessu viðtali, kemur
ásamt dóttur sinni, Helgu, til fundar við blaðamann.
Dótturina hefur hún heimt úr helju. Hún gerir sér þó
grein fyrir að hver dagur er dýrmætur og hefur lært af fíkl-
inum að taka bara einn dag í einu. Þær mæðgur eru glæsi-
legar og það er bjart yfir þeim. Það er líka greinilega afar
kært á milli þeirra. Þannig var það að sjálfsögðu ekki þeg-
ar Helga var heillum horfin í heimi fíknarinnar. Þá fannst
Siggu stundum að dóttirin væri haldin illum anda. Það gat
ekki verið að unglingurinn sem stóð við rúmstokkinn með
hníf á lofti og trylltan glampa í augunum, væri litla stelp-
an hennar sem hafði alltaf verið hvers manns hugljúfi og
skarað fram úr í skóla.
Sigga minnist þessa tíma með
sorg í hjarta en hún segist ekki
hafa áttað sig á hvað var að gerast
fyrst þegar Helga fór að neyta eit-
urljfia.
„Þetta gerðist svo snögglega.
Ég varð fyrst vör við þetta þegar
hún var í níunda bekk. Hún hafði
alltaf verið mikill námshestur en
þarna sá ég að hún sinnti náminu
illa og tæki trúlega ekki sam-
ræmdu prófin. Það var sama
sagan í öðru sem hún hafði náð
árangri í, hún sinnti því lítið sem
ekkert. Hún hefur samt alltaf
verið ákveðin og hálfum mánuði
fyrir samræmdu prófin ákvað hún
að lesa og tók prófin með stæl.
Hún var með yfir átta í meðalein-
kunn og flaug inn í menntaskóla."
Keyrð í skólann en mætti
aldrei í tíma
Sigga segir að þótt hana hafi
grunað að ekki væri allt með
felldu hafi hún valið að trúa því að
ástandið væri betra en það var.
„Ég vildi trúa því að þetta væri
venjuleg unglingauppreisn sem
myndi ganga yfir. Helga fékk
frekar strangt uppeldi og við
fylgdum því vel eftir að reglum
um útivist væri framfylgt. Ef hún
kom ekki heim leitaði ég hana
uppi. Ég vissi að hún var að
smakka vín en hélt að það væri
ekki meira en gengur og gerist."
Þegar Helga hóf nám í
menntaskóla ók Sigga henni í
skólann og sótti hana í lok skóla-
dags. „Það var svo ekki fyrr en
seinna það haust sem viðvörunar-
ljósin fóru verulega að blikka hjá
mér,“ segir Sigga. „Ég hef þannig
menntun og reynslu að ég átti að
sjá hvað var að gerast, en þegar ég
bar þetta undir pabba hennar og
kærasta könnuðust þeir ekki við
neitt. Ég var svo fegin að fá ekki
grunsemdirnar staðfestar að ég
fór í algjöra afneitun."
Sigga segir að allt hafi breyst í
fari dótturinnar sem varð skap-
stygg og beinlínis illskeytt. Hún
leit illa út og var alltaf upp á kant
við allt og alla.
„Hún skítféll svo á prófunum
og þá kom í ljós að þótt við
hefðum keyrt hana í skólann dag-
lega hafði hún aldrei mætt í tíma.
Hún var í mikilli neyslu þarna en
það vissum við ekki fyrr en
seinna."
Afneitun á neysluna
dæmigerð
Sigga segir að afneitunin sé
dæmigerð fyrir foreldra barna í
neyslu. „Maður vill forðast það í
lengstu lög að trúa þessu. Það er
svo margt sem maður notar til að
sannfæra sjálfan sig, eins og til
dæmis að barnið lyktar ekki af
víni. Þegar ég minntist á auga-
steinana sem mér fundust óeðli-
lega stórir varð hún alveg brjáluð
og ég bakkaði alltaf á endanum.
Ég keypti samt tæki til að mæla
eiturlyf í þvaginu en hún brást
mjög illa við því og svo fór allt í
háaloft þegar við ákváðum að
taka af henni símann og finna út í
hvaða samböndum hún væri og
hvar hún fengi efnin. Mér fannst
„Það er svo margt
sem maður notar til
að sannfæra sjálfan
síg, eins og til dæm-
is að barnið lyktar
ekki afvíni."
þetta allt hræðilega óhugnanlegt
en gerði mér ekki grein fyrir
hversu slæmt þetta var. Ég hugsa
að ég hefði farið algjörlega í rúmið
hefði ég vitað það."
Þurfti að berjast við eigin
fordóma
Sigga segist líka hafa þurft að
berjast við sfna eigin fordóma. „f
fyrsta lagi datt mér ekki í hug að
þetta kæmi fyrir barnið mitt. Við
foreldrar hennar erum vel
menntuð, bæði með háskólapróf
og höfum alltaf verið reglusamt
fólk. Helga er elst af systkinum
sínum og við höfum lagt áherslu á
gott heimilislíf og aðhald. Það er
bara svo kolrangt að unglingar frá
svokölluðum „góðum heimilum"
séu eitthvað öruggari. Þetta getur
gerst hvar sem er. Það varð mér
líka gríðarlegt áfall þegar hún fór í
meðferðina. Mér fannst að þetta
„Tilhugsunin um að
dóttir mín þyrfti
áfengismeðferð var
skeifiieg."
væri ekki svo alvarlegt hjá henni
og hún hlyti að geta græjað þetta
sjálf. Tilhugsunin um að dóttir
mín þyrfti meðferð var skelfileg."
Verra en að fylgja barninu
sínu til grafar
Helga var send gegn vilja
sínum í neyðarvistun á Stuðlum
og síðan þvinguð í meðferð á Ár-
velli þegar hún var sautján ára en
mamma hennar segist hafa haldið
að það bæri ekki árangur. „Hún
strauk eftir tvo daga. Hún hafði
engan áhuga á að hætta á þessum
tímapunkti. Eftir það tók við
hræðilegur tími. Á ákveðnu tíma-
bili var ég hennar eini sanni
óvinur. Það gerðist nokkrum
sinnum að hún stóð með
hníf við rúmstokkinn
minn og sagðist bara
ætla að bíða eftir að ég
sofnaði. Ég hugsaði
stundum að þetta væri
verra en að fylgja
henni til grafar. Við
pabbi hennar spurð-
um okkur af hverju hún
fékk ekki frekar banvænan
sjúkdóm, það hefði verið
miklu skárra. Það er hræðilegt
að segja þetta en svona var það.
Mér fannst stundum ekkert
mannlegt við hana, hún varð svo
demónísk í framkomu að ég var
hálfhrædd við hana. Ég missti
samt afdrei alveg vonina."
Með ógæfufólki
Sigga segist oft hafa leitað að
barninu sfnu um allan bæ og
þurft að horfast í augu við þá stað-
reynd að stelpan hélt til á stöðum
eins og Hlemmi og Kaffi Austur-
stræti. Samt var hún efins þegar
Helga leitaði sér hjálpar hjá Tólf
spora húsinu.
„Mér fannst húsnæðið
óhentugt og fólkið þar fjarri
henni. Stelpan mín átti ekki
heima þarna."
Sigga brosir og hristir höf-
uðið. „Þarna mætti ég mín-
um eigin fordómum og hrökk
við þegar Helga benti mér á að
hún væri eins og þetta fólk. Ég
vildi fá hana heim og sagði henni
að þar hefði hún allt til alls. Hún
þurfti að útskýra fyrir mér að það
væri ekki það sem hún þyrfti held-
ur að taka sjálf ábyrgð á sínum
bata."
Lausnin felst í sporavinn-
unni
Helga náði frábærum árangri í
Tólf spora húsinu og í vor lýkur
hún stúdentsprófi og ætlar í fram-
haldi að því í háskólanám í haust.
Sigga segist vera að jafna sig en
fjölskyldan var auðvitað öll í sár-
um. „Systkini Helgu voru óskap-
Móðirin Sigga
lega reið og fannst allt snúast um
hana. Þetta er fjölskyldusjúkdóm-
ur sem bitnar á öllum og tekur
tíma að vinna sig í gegnum. Ég
leitaði aldrei til A1 Anon en efast
ekki um að þar er mikla hjálp að
hafa. Þegar ég hugsa til baka
finnst mér þessi tími sem hún var
í mestri neyslu hafa verið stuttur,
trúlega af því við náum svo vel
saman núna og allt gengur vel. En
ég er reynslunni ríkari og lít þessa
hluti allt öðrum augum í dag. Ég á
enga ráðleggingu til foreldra
aðra en að fýlgjast vel með
börnum sínum og veita þeim
aðhald og ást. Þegar barnið
manns er horfið í heim eitur-
lyfjanna finnur maður ekkert
nema vanmátt og spyr sig
endalaust hvað maður gerði
rangt. Það er svo fátt hægt að
gera nema barnið vilji það sjálft.
Okkur finnst við hafa himin
höndum tekið að hafa heimt
Helgu úr helju og svo tökum við,
eins og hún sjálf gerir, bara einn
dag í einu. En umfram allt ekki
gefast upp og láta þau róa; meðan
er líf, er von.“
edda&dv.is