Freyr - 01.02.1962, Blaðsíða 15

FRE YR
59
ÞORSTEINN Þ. VÍGLUNDSSON:
Norsk búnaðaráhöld
í framhaldi af grein í desemberhefti
Freys 1961, um Búnaöarskólann á Stend í
Noregi, hefur ritstjórinn óskað þess, að ég
útvegaði ritinu nokkrar myndr af göml-
um, norskum búnaðaráhöldum og léti þe:'m
fylgja skýringar í sem stytztu máli.
Svo sem vitað er, fluttu ekki norsku
landnámsmennirnir á íslandi aðeins með
sér húsdýr hingað í „sælunnar re:t“ held-
ur einnig margskonar áhöld til nota. innan
húss og utan í daglegri búskaparönn á
hinum ýmsu tímum ársins.
Löngu fyrir landnámsöld íslands bar
svipur norskrar bændamenningar með sér
sérstakt yfirbragð, sérmótaða hætti þrosk-
aðs bændasamfélags í byggingum, áhöld-
um, tækjum og tækni, og þá ekki sízt í
daglegum heimilisháttum.
Sömu búnaðaráhöld, eða svipuð, voru
notuð þar öld fram af öld og fram til síð-
ustu tíma vélvæðingar og véltækni.
Við vitum, að forfeður okkar stunduðu
kornrækt til loka 14. aldar eða þar til
plágan mikla, svartidauðinn, dundi yfir og
lagði þriðjung þjóðarinnar í gröfina.
Búnaðartæki til kornræktar og nytja
komsins voru að miklu leyti þau sömu hér
og Norðmenn notuðu fram eftir öldum, t d.
arðurinn, og þústin, sem notuð var til
Arður með sveig úr hesligrein til að stjórna honum.
Mjög gömul gerð.
þess að slá kornið úr axinu, þegar þreskj-
að var, — orf og ljáir, rekur og hrífur.
Stand-arður (n. nabbard) frá Búnaðarskólanum á Stend.
A standinum er handfang til að stjó.na honum með,
Þennan plóg kalla Norðmenn grindarplóg (grindaplog).
A honum er veltifjöl eða moldverpi úr tré.
Akurplógur með moldverpi úr járni.