Freyr - 01.03.1965, Qupperneq 14

70
FREYR
sentu. Eftirfarandi samhengistölur feng-
ust:
Mjólk — hlutf. vöðvar/bein = -= 0,7
Mjólk — prósent fita í skrokk = -h 0,17
Mjólk — stig fyrir kjötgæði = -4- 0,20
Afkvæmi hánytja kúa voru með magrari
föll heldur en synir lélegu mjólkurkúnna.
Hlutfallið á milli vöðva og beina breyttist
hins vegar lítið með mjólkurmagni mæðr-
anna. Breytingin á stigunum fyrir kjötgæði
var hins vegar hlutfallslega mikil.
Niðurstöðurnar frá rannsóknum Black-
more og samstarfsmanna varðandi sam-
hengið milli þunga gripanna á ýmrum ald-
ursskeiðum í uppvexti og mjólkurmagns
fullorðinna gripa benda til þess, að mjólk-
urmagn og vaxtarhraði séu erfðafræðilega
því sem næst óháð hvort öðru. í mörgum
öðrum rannsóknum hefur aftur á móti
komið í ljós jákvætt samhengi milli mjólk-
urmagns og vaxtarhraða. Gravert rannsak-
aði niðurstöður afkvæmarannsókna á
nautum af svartskjöldóttu, þýzku mjólkur-
kyni, þar sem rannsóknin náði yfir bæði
mjólkurmagn dætranna og vaxtarhraða
sonanna. Um það bil 10 nautkálfar voru í
hverjum afkvæmahóp, og rannsakaður var
vaxtarhraði þeirra, fóðurnýting og kjöt-
gæði. Dætrahóparnir voru stórir og komu
fyrir á mörgum búum dætur undan hverju
nauti.
Mjólkurskeiðsnyt mæðra dætranna var
einnig tekin með í uppgjörið. Samhengið á
milli fráviks dætranna frá búsmeðaltali og
vaxtarhraða sonanna var -)- 0,15. Þegar
samhengið var reiknað á milli mismunar-
ins á fráviki mæðra og dætra frá búsmeð-
altali og vaxtarhraða nautkálfanna, varð
samhengið + 0,36. Að síðustu var rannsak-
að samhengið á milli vaxtarhraða sonanna
og mjólkurmagns dætranna. Reyndist sam-
hengið þar + 0,15. Ekki reyndist unnt að
sýna fram á neitt samband við kjötgæðin.
í annarri rannsókn framkvæmdri af Gra-
vert var reiknað út samhengið milli mjólk-
urmagns 12 kúa af Anglerkyni og vaxtar-
hraða sona þeirra. Samhengið reyndist
+ 0,36. í rannsóknum Bránnáng ■, sem áð-
ur er vitnað til, varðandi vaxtarhraða kálfa
undan sæðinganautum af rauðskjöldóttu
og svartskjöldóttu sænsku mjólkurkyni í
Hallandi í Svíþióð, kom í ljós veikt, jákvætt
samhengi milli daglegrar þyngdaraukning-
ar afkvæmahópanna og afkvæmadóms
nautsins fyrir mjólkurafköst dætra (F-töl-
urnar).
Álvktunin, sem hægt er að draga af því,
sem sagt er hér að framan, verður því sú,
að þær rannsóknir, sem hingað til hafa
verið gerðar, bendi til, að fyrir hendi sé já-
kvætt samhengi milli vaxtarhraða og
mjólkurmagns. Kynbótaúrval, sem miðar
að vaxandi mjólkurlagni, má hins vegar bú-
ast við að leiði til breytinga á byggingahlut-
föllum, þannig að hæð á herðakamb fari
vaxandi, en brjóstummálið minnki. Því má
búast við því, að kjötgæðin fari minnkandi.
Hins vegar er ómögulegt að gera sér grein
fyrir hagfræðilegri þýðingu þesrara sam-
tíma breytinga á skrokkhlutföllum. Ef
brjóstrýmið minnkar mestmegnis vegna
minni fitusöfnunar, er varla um neitt
vandamál að ræða, þar eð neytendur vilja
magurt kjöt. Hægt er að koma hæfilegu
lagi af yfirborðsfitu á skrokkinn til varnar
uppgufun með því að fita sláturgripina
rétt fyrir slátrun. Vandamálið verður hins
vegar öllu erfiðara viðfangs, ef kynbætur
með tilliti til mikils mjólkurmagns leiða
jafnframt til verulega rýrnandi vöðvafyll-
ingar. Til þess að gera sér Ijós þessi mikil-
vægu vandamál, þarf enn meiri rannsókn-
ir.“
Þýtt 28.5. 1964.
Stefán Aðalsteinsson.
P. S.:
Umsögn um ofannefnda bók eftir H. P.
birtist í Frey, 1. tbl. 1964, bls. 18—19, og seg-
ir þar m. a.:
„Prófessor Ivar Johannsson hefur um
áraraðir kennt erfðafræði og kynbótafræði
við Búnaðarháskólann í Ultuna; hann er
meðal þekktustu rithöfunda um þessi efni,
og með honum hefur unnið, að ofannefndri
bók, Jan Rendel, en LT, sem er bókaforlag
sambands búnaðarfélaganna sænsku, hef-
ur gefið bókina út.“